Depressie en RET

Aan een depressie lijden in Nederland zo'n 500.000 mensen. Een depressie is anders dan een dipje. Een dipje is tijdelijk, wanneer de dip langer dan twee weken aanhoudt is er sprake van een depressie. Bij een depressie is er sprake van behoorlijke neerslachtigheid en je kunt je leven ervaren als een ramp, waar je niets tegen kunt ondernemen. Er is sprake van irrationele gedachten. RET (Rationeel Emotieve Therapie) helpt om irrationele gedachten effectief om te zetten in rationeel denken.

Depressie, symptomen

Je hebt een depressie wanneer je neerslachtige gevoelens niet tijdelijk zijn, maar een langere periode aanhouden. Bij een depressie gaan de neerslachtige en sombere gevoelens en gedachten gepaard met slaapstoornissen, verminderde eetlust, futloos zijn, traag zijn, schuldgevoelens, onrust en concentratieproblemen. De klachten belemmeren het dagelijks leven. Je ervaart je leven als hopeloos en zinloos en voelt je niet bij machte om hier tegen in te gaan. Voor mensen met een depressie is over het algemeen weinig begrip, omdat de omgeving kan vinden dat je maar sterk moet zijn, ruggegraat moet tonen, gewoon wat moet doen. De ochtenden zijn overigens het ergst (je hebt immers de hele dag nog voor je).

Wat doet RET?

RET (Rationeel Emotieve Therapie) kan helpen bij een depressie, omdat vaak (niet altijd) irrationele gedachten ten grondslag liggen aan de depressie. Door middel van RET kan dit irrationele denken effectief bestreden worden, door het denken om te zetten in rationeel denken.

Voorbeelden oorzaken depressie

Een verbroken relatie

Wanneer je partner de relatie verbroken heeft, bijvoorbeeld omdat je partner een ander heeft dan zakt de grond onder je voeten weg. De gevoelens van je partner voor jou zijn (vrijwel) voorbij, maar jouw gevoelens zijn er nog (meestal). Je gedachten gaan met je op de loop en er gaat van alles door je heen. Je vraagt je bijvoorbeeld af hoelang je partner al van plan was om bij je weg te gaan, hoe lang je partner al een ander had, hoe lang je voor de gek bent gehouden. Je maalt, je wilt antwoorden en misschien volgt er inderdaad nog een gesprek. Je blijft met verwarde gevoelens zitten, en met gevoelens van verdriet, boosheid. Dan ben je er nog lang niet uit, want misschien kom je je ex-partner nog weleens tegen met zijn nieuwe partner. Je eet niet meer, je slaapt slecht en je ziet het niet meer zitten. Alles lijkt hopeloos. Misschien ga je wel drinken, of extra veel roken. Je bent niet in staat om jezelf uit deze zwarte situatie te trekken. Het maakt ook niet uit wat anderen zeggen om je op te peppen. Je trekt je terug en je isolement wordt steeds groter. Het kan je niets schelen. Misschien gaan je gedachten wel een richting op als: 'ik heb niets meer om voor te leven,' 'mijn leven is zinloos,' of: 'ik hoef hier net zo goed niet meer te zijn.'

Let op je denkpatroon
Een verbroken relatie is geen pretje, zeker niet als je partner er met een ander vandoor is. Je bent blijven hangen in de gedachten van hopeloosheid en je hebt het voor elkaar gekregen je denksysteem op deze manier sluitend te maken zodat er geen uitweg meer mogelijk lijkt. Je manier van denken is steeds irrationeler geworden. Dit gebeurt meestal onbewust en zonder dat je het in de gaten hebt. Deze pijnlijke situatie betekent niet dat je je verdere leven voor gezien moet houden. Het is irrationeel om te denken dat er geen betere tijden komen. Wie zegt dat? Realiseer je liever, en accepteer, dat menselijke emoties aan verandering onderhevig zijn. Zo ook in relaties, die kun je niet afdwingen. Een rouwfase is logisch, maar wacht niet te lang met accepteren dat het is zoals het is.

Rouw
Niet iedere vorm van rouw is hetzelfde als depressie. Als je een dierbaar iemand verliest, is het heel logisch dat je daarvan een tijd van slag bent. Rouw moet op een gegeven moment een plek krijgen, anders heb je geen leven meer. Rouw wordt pas een depressie wanneer rouw langer duurt dan één tot anderhalf jaar. Het is moeilijk om het verschil tussen rouw en depressie helder te krijgen omdat de symptomen van dezelfde aard zijn. Rouw wordt gecompliceerd wanneer er schuldgevoelens bij komen kijken, wanneer je jezelf kwalijk neemt op een bepaalde manier gehandeld te hebben, of juist nalatig te zijn geweest. Dan komen de irrationele gedachten de hoek om kijken. De meest ondermijnenede irrationele gedachte bij depressie is de gedachte dat je er nooit meer uit zult komen. Je maakt jezelf hiermee krachteloos en dompelt je in de rouw/depressie. In werkelijkheid blijken mensen de meest afschuwlijke gebeurtenissen te overleven (concentratiekampen, hongersnoden, ziekten, folteringen). Mensen die zich hierdoor heen hebben geslagen, blijken mensen te zijn die in staat waren hun geest voortdurend op de toekomst te richten. Zij dachten in de trant van: 'straks, als dit allemaal voorbij is, dan..' of: 'straks als ik weer vrij/beter ben, dan..' Deze mensen blijken ook in staat te zijn om hun situatie te relativeren. Wat betreft schuldgevoelens: het is onmogelijk voor een mens om alles te kunnen overzien. Als het goed was afgelopen had je jezelf ook niets kwalijk genomen: in verband met het schuldgevoel wat je wel hebt, nu het mis is gegaan.

Depressie aanpakken

Blijf zo veel mogelijk over je gevoelens praten
Trek je niet in al je wanhoop in jezelf terug. Schaamte, schuldgevoel en wanhoop zijn irrationele, ongezonde emoties. Rationeler denken betekent dat je van jezelf accepteert dat op dit moment het leven zijn glans verloren heeft. Praat daarover met vrienden, familie, hulpverlener. Doorbreek je neiging om je te isoleren. Voorkom dat je gedachten in cirkels rondgaan. Herhaal niet steeds dezelfde gedachten maar zoek afleiding.

Een depressie duurt niet je hele leven
Bedenk dat een depressie van tijdelijke aard is, niet voor altijd. Bij irrationeel denken ga je ervan uit dat het nooit meer over gaat. Maar laat je toekomst hierdoor niet bepalen. Tijd heelt echt de meeste wonden, het is een dooddoener, maar het is wel waar.

Blijf jezelf goed verzorgen
Het is irrationeel om te denken dat het er niet meer toe doet hoe je eruit ziet. Júist in een periode van depressie kun je jezelf krachtiger maken voor de toekomst door ervoor te zorgen dat je goed eet en slaapt, blijf jezelf ook goed verzorgen.

Probeer actief te blijven

Passiviteit en apathie maken nog meer passief en apathisch. Je komt hiermee in een vicieuze cirkel. Het is de doodsteek. Zorg voor zoveel mogelijk beweging en activiteit. Ga sporten, maak je lichaam moe. Je wordt sterker en ook in geestelijk opzicht. Ook al heb je er helemaal geen zin in, ga de natuur in en probeer toch de mooie dingen van de natuur te zien.

Neem jezelf niet kwalijk dat je depressief bent

Bij irrationeel denken vind je jezelf een sukkel omdat je depressief geworden bent, een zwakkeling. Je creëert er een nieuw probleem bij. Realiseer je dat je maar een mens bent, en mensen zijn kwetsbaar.

Praat er met anderen over wanneer je aan zelfdoding denkt

Als je maar lang genoeg depressief bent, dan kan de gedachte van zelfdoding naar boven komen. Onderzoek wijst uit dat de meeste mensen die een zelfmoordpoging hebben gedaan als reactie op een nare gebeurtenis, op het laatste moment spijt hadden van hun poging. Ze handelden in een impuls. Denk daaraan, en blijf praten. Dit hoeft niet altijd met een hulpverlener te zijn.