VOC, oftewel vluchtige organische componenten

Onder VOC´s vallen formaldehyde, veel pesticiden, oplosmiddelen en een reeks schoonmaakmiddelen. VOC´s bevatten koolstof, vandaar de term organisch. Aangezien deze stoffen bij kamertemperatuur gemakkelijk verdampen, noemt men ze vluchtig. Maar ze zijn vooral gevaarlijk en zijn in veel producten rondom ons aanwezig.

Zijn VOC´s schadelijk?

Deskundigen zijn het niet eens over de mate van problemen die deze stoffen veroorzaken. Sommigen zijn van mening dat de meeste mensen er geen last van hebben, terwijl deze stoffen bij een enkeling symptomen opwekken die lijken op allergische reacties. Een ander standpunt is dat de gezamenlijke dampen van VOC´s giftig zijn en dat bijna alle VOC´s irritatie opwekken. De meeste VOC´s zijn synthetisch, maar sommige zijn natuurlijk, zoals het citrusaroma van een sinaasappel. Ze kunnen onder meer zorgen voor irritatie van de oogslijmvliezen, neus- en keelproblemen, hoofdpijn, allergische reacties van de huid, misselijkheid, vermoeidheid en duizeligheid. De concentratie van VOC´s ligt in huis hoger dan erbuiten. Het grootste risico wordt gevormd door formaldehyde, organochloride en fenolische samenstellingen. De ergste blootstelling wordt veroorzaakt door stoffen in verf en lijm, huishoudelijk werk en pesticiden ter bestrijding van ongedierte.

Wat zijn de VOC´s?

Er zijn drie VOC´s die voorkomen in huishoudelijke producten. Formaldehyde is een stof die wordt gebruikt als conserverings- en bindmiddel in de industrie. Ze komen niet alleen voor in honderden huishoudelijke producten, maar ook in meubels en stoffen. Organochloride is een grote groep van vaak krachtige chemische stoffen, waaronder pesticiden, oplosmiddelen, vloeibare schoonmaakmiddelen, pvc en pcb. Fenol of carbolzuur wordt algemeen gebruikt als desinfecterend middel. Ze worden daarnaast ook gebruikt in hard plastic, verf, textielverf en vernis.

VOC´s in je buurt

Gemiddeld bevat een huis meer dan 40 vluchtige organische stoffen. We gebruiken duizenden producten, waarvan sommige dagelijks, die bij kamertemperatuur VOC´s uitstoten. Het gaat om heel gewone huishoudelijke producten zoals wasverzachters, verfproducten, persoonlijke verzorgingsproducten, reinigingsmiddelen, bouwmaterialen, kantoorapparatuur en kantoorproducten, lijmen, plakband, viltstiften, enz.

VOC´s verminderen

Zorg ervoor dat je huis goed wordt geventileerd en ventileer meer als je producten gebruikt die VOC´s uitstoten. Sla geopende blikken met ongebruikte verf niet in huis op. Probeer de bronnen van VOC´s te mijden. Als je gevoelig bent voor formaldehyde, probeer dan zelfstrijkende stoffen en matrasovertrekken te mijden.

VOC´s en MDF

Hardboard is een populair bouwmateriaal dat wordt gemaakt van houtcomponenten. Die zijn aan elkaar gemonteerd met lijm of kunsthars van de stof formaldehyde. Onder de term hardboard vallen laminaatboard, spaanplaat, OSB en MDF. Aangezien het goedkoop is en op veel manieren kan worden toegepast, wordt hardboard gebruikt voor vloeren, daken, planken en meubels. De hoeveelheid formaldehyde die door hardboard wordt uitgestoten is het grootst gedurende de eerste weken en maanden na de productie. Daarna neemt dit langzaam af. MDF bevat de grootste hoeveelheid formaldehyde. Om de blootstelling aan formaldehyde te verminderen, kun je nieuwe meubels afdekken met een hoes en een week of twee op een droge plaats laten uitgassen. Bedek onbedekt hardboard met diverse verf- of vernislagen en kies, waar mogelijk, liever voor massief hout, glas of metaal.

Gevolgen van formaldehyde

Dagelijkse blootstelling aan formaldehyde kan irritatie van het oogvlies en de bovenste luchtwegen veroorzaken. Deze symptomen zijn tijdelijk, afhankelijk van de duur van de blootstelling en kunnen leiden tot andere reacties uiteenlopend van een prikkelend gevoel in ogen, neus en keel tot een benauwd gevoel op de borst en kortademigheid. Een deel van de bevolking, waaronder mensen met astma, wordt beschouwd als overgevoelig voor formaldehyde. Formaldehyde was een onderdeel van ureum formaldehyde isolatieschuim, een isolatieproduct dat tot begin jaren tachtig werd gebruikt in vernis, multiplex, lambrisering, vezelplaat en spaanplaat. Het wordt ook gebruikt in meubels en in fabrieksvernissen, gordijnen en matrasovertekken.