Bij uitdroging door diarree: Oral Rehydration Solution (ORS)

Bij diarree en braken kan snel een flink vochtverlies ontstaan dat aangevuld moet worden voordat er ernstige uitdrogingsverschijnselen optreden. Het gebruik van ORS is dan een goede manier om het verlies van vocht, suikers en zouten te herstellen en vaak voldoende om het lichaam van diarree te laten herstellen.

Uitdroging bij braken en diarree

Bij braken en (waterige) diarree door een infectie van het maag-darmkanaal kan iemand in korte tijd veel vocht verliezen. Als er door het lichaam meer vocht wordt uitgescheiden dan er wordt opgenomen, kan er uitdroging ontstaan. Met het verlies van vocht verdwijnen ook zouten en suikers die het lichaam nodig heeft. De kans op uitdroging is groter bij mensen uit kwetsbare groepen zoals ouderen, baby's en peuters en zwangere vrouwen. Bij ernstige uitdrogingsverschijnselen moet de dokter gewaarschuwd worden; voordat het zover komt is het gebruik van ORS een goede manier om verergering van vochtverlies te voorkomen.

Verschijnselen van uitdroging

Bij uitdroging kunnen de volgende verschijnselen voorkomen:

• erge dorst
• droge mond/tong
• droge ogen/minder tranen
• heel weinig plassen
• sufheid
• gewichtsverlies
• huid die blijft staan bij samendrukken tussen twee vingers
• verwardheid
• flauwvallen

Wat is Oral Rehydration Solution (ORS) en hoe werkt het?

ORS is de afkorting voor Oral Rehydration Solution, dit is een kant-en-klare combinatie van suikers, zoals druivensuiker, en zouten die in water moeten worden opgelost en zo kan worden gedronken. Het (dreigend) tekort aan vocht, suikers en zouten kan zo worden aangevuld. Door de opgeloste stoffen kan het lichaam het vocht beter opnemen en vasthouden. Hierbij moet evengoed genoeg water naast worden gedronken. ORS is vrij verkrijgbaar bij apotheek en drogist, onder verschillende merknamen, zoals Orisel, Care Plus ORS, Dioralyte orange en eigen merk van de apotheek. Sommige hebben een vruchtensmaak.

Hoe wordt ORS gebruikt?

Bereiding

ORS is verkrijgbaar in poedervorm in zakjes of als bruistabletten; aan een zakje of tablet moet een bepaalde hoeveelheid water toegevoegd worden: in de bijsluiter staat dit vermeld. Het moet in ieder geval tenminste deze hoeveelheid zijn; meer water mag wel, minder is niet aan te raden. Als er geen schoon water beschikbaar is kunt u ook water koken, en na afkoelen gebruiken om de ORS op te lossen. Ook kan er flessenwater voor gebruikt worden (koolzuurvrij, dus zonder 'bubbels'). Een zakje moet altijd in zijn geheel opgelost worden, ook als niet de hele oplossing gebruikt wordt. Eventueel kan een restant van de oplossing tot 24 uur in de koelkast bewaard worden. ORS oplossing mag niet verhit worden.

Inname

In geval van waterdunne diarree is het aan te raden om met regelmaat van de ORS oplossing te drinken, bijvoorbeeld na elke toiletgang. Ook (juist) als er bij de diarree nog sprake is van braken is steeds toch proberen in te nemen het devies. Over de hele dag verdeeld kleine slokjes nemen gaat misschien beter en is ook een prima manier om het vochtgehalte op peil te houden: het vocht en de daarin opgeloste stoffen worden dan het beste opgenomen.

Dit kan voortgezet worden zolang als de diarree duurt; in de meeste gevallen duurt dit tot een dag of vijf en is het nemen van ORS voldoende om het lichaam van diarree te laten herstellen. Toediening van ORS oplossing aan baby's gaat het beste met een lepeltje of een speen. Ook voor baby's geldt: het liefst de hele dag van de oplossing (extra) proberen te laten drinken, en dan sowieso vóór de borst- of flesvoeding, die gewoon gegeven kan worden.

Belangrijk om te weten

• mensen met diabetes (suikerziekte) moeten eraan denken dat ORS suikers bevat
• mensen die een zoutarm dieet volgen moeten er rekening mee houden dat ORS natrium bevat, een bestanddeel van keukenzout
• mensen met een gestoorde nierfunctie, hoge bloeddruk of hartklachten wordt aangeraden eerst te overleggen met hun arts over het eventuele gebruik van ORS
• het poeder voor de flesvoeding van de baby mag nooit gemengd worden met de zakjes ORS
• als er bloed in de ontlasting zit mag ORS niet gebruikt worden en moet een dokter geraadpleegd worden
• alls frequente waterdunne diarree langer dan drie dagen duurt is het aan te raden met een dokter te overleggen, voor ouderen, baby's of peuters kan dit het beste al na één dag gebeuren.
• ORS heeft geen wisselwerking met medicijnen, kan door zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven veilig gebruikt worden en het gebruik ervan kan direct gestopt worden op het moment dat het niet meer nodig is.