Antipsychotica: soorten en werking
Antipsychotica zijn medicijnen die psychotische verschijnselen kunnen onderdrukken. Bij een psychose wordt onderscheid gemaakt tussen positieve en negatieve symptomen. Veelvoorkomende antipsychotica zijn Haloperidol (Haldol), Olanzapine (Zyprexa), Quetiapine (Seroquel) en Risperidon (Risperdal). Bij de behandeling met een antipsychoticum kunnen diverse bijwerkingen optreden.
Psychose
Antipsychotica zijn medicijnen die psychotische verschijnselen onderdrukken. Een psychose is een psychiatrische toestand waarbij iemand het normale contact met de werkelijkheid kwijt is. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen positieve en negatieve symptomen. Positieve symptomen zijn verschijnselen die normaal niet aanwezig zijn en negatieve symptomen zijn verschijnselen die normaal wel voorkomen maar verstoord zijn. Het gebruik van antipsychotica is het meest onderzocht als behandelvorm van schizofrenie.Positieve symptomen
- Wanen (denkbeelden die niet overeenkomen met de werkelijkheid)
- Hallucinaties (waarneming van zaken die er niet zijn)
- Verward denken, spreken en schrijven
- Verstoorde emoties
Negatieve symptomen
- Minder spreken
- Gebrek aan eetlust
- Weinig energie
- Verstoord dag- en nachtritme
- Emotionele vlakheid
Antipsychotica: soorten en werking
Antipsychotica danken hun effectiviteit aan het beïnvloeden van bepaalde neurotransmitters in de hersenen. Bij antipsychotica gaat het hierbij met name om de neurotransmitter dopamine. Antipsychotica hebben niet direct effect. Het duurt ongeveer drie tot vier weken voor men effect kan gaan zien. Bijwerkingen kunnen echter direct na inname al optreden. Een antipsychoticum kan via tabletten of depotvorm toegediend worden. Antipsychotica zijn met name sterk in het behandelen van de positieve symptomen. Negatieve symptomen kunnen echter niet tot nauwelijks aangepakt worden met antipsychotica.Klassieke en atypische antipsychotica
Sommige wetenschappers maken een onderscheid tussen klassieke en atypische antipsychotica. Klassieke antipsychotica verschillen van de nieuwere, atypische antipsychotica in het gegeven dat atypische antipsychotica op een strikter gebied van dopaminereceptoren inwerkt. Hierdoor worden symptomen directer en selectiever aangepakt waardoor de kans op bijwerkingen vermindert.Veelgebruikte, geregistreerde antipsychotica
| Antipsychoticum | Merknaam |
|---|---|
| Aripiprazol | Abilify |
| Clozapine | Clozapine/Leponex |
| Flufenazine | Anatensol/Flufenazine |
| Haloperidol | Haldol/Haloperidol |
| Olanzapine | Zyprexa |
| Perfenazine | Trilafon/Perfenazine |
| Pimozide | Orap |
| Quetiapine | Seroquel |
| Risperidon | Risperdal |
Bijwerkingen
- Extrapiramidale verschijnselen (stoornissen in de houding en beweging)
- Melkachtige afscheiding uit de borsten (bij mannen en vrouwen)
- Uitblijven van de menstruatie
- Gynaecomastie (borstgroei bij de man)
- Duizeligheid
- Ejaculatiestoornissen
- Droge mond
- Obstipatie
- Misselijkheid
- Erectiestoornissen
Gerelateerde artikelen
Schizofrenie: stoppen met antipsychotica tegen psychoses?Veel mensen die psychose gevoelig zijn hebben moeite met het innemen van antipsychotica om de psychose te onderdrukken.…
De gevaarlijke bijwerkingen van antipsychoticaAntipsychotica zijn medicijnen die gebruikt worden bij mensen met psychosen. Zoals elk medicijn hebben antipsychotica oo…
Antipsychotica - Medicatie tegen PsychosenAntipsychotica zijn psychofarmaca (medicatie voor psychische en/of psychiatrische klachten) om een psychose te helpen be…
Psychose, wat is het?Als jezelf of een bekende in de omgeving een psychose heeft, zijn we er tegenwoordig veel meer open over en dat is op zi…Bronnen en referenties
- Moleman, P. Praktische psychofarmacologie (2009)
Reageer op het artikel "Antipsychotica: soorten en werking"
Reacties
Hadda, 30-01-2017 17:03 #6
Ik had een vraagje, maakt acemap je ook dikker?
Catteken, 06-08-2015 15:58 #5
Ik heb gedurende een 2-tal maanden risperdal genomen, voor enorme angststoornissen. Nu heb ik een vraag rond de menstruatiecyclus. De eerste keer was mijn menstruatie een week te vroeg. Nu blijft mijn menstruatie volledig weg. Ben gestopt met risperdal te nemen. Hoelang duurt het vooraleer mijn cyclus weer normaal zal worden. Het klinkt misschien belachelijk maar ik ben iemand dat altijd een zeer regelmatige cyclus had, en het uitblijven van mijn regels maakt me onrustig en angstig.
Marijke, 13-08-2014 08:56 #4
@ S. Kocay:
gewichtstoename en slaperigheid zijn veel voorkomende bijwerkingen van quetiapine. het is dus niet abnormaal dat je hier last van hebt. het is aan jou en aan je dokter om uit te maken of de voordelen die je hebt van de behandeling opwegen tegen de nevenwerkingen. in beperkte mate kan je proberen de gewichtstoename onder controle te houden door meer te gaan sporten of gewoon al meer bewegen (vb trap nemen ipv lift). wat betreft de slaperigheid: overleggen met je arts of je de quetiapine 's avonds kan innemen. dan is de slaperigheid niet zo'n storend element meer.
S. Kocay, 17-06-2014 17:22 #3
Hoi ik gebruik sinds kort Quetiapine 50mg :" Ik ben binnen een paar weken 3 kilo aangekomen (en ben sowieso geen alles en veel eter) weet niet hoe en voel me heel moe en slaperig! Wat kan en moet ik doen ⁉️
Joke, 29-05-2014 17:43 #2
Ik wil opmerken dat "zyprexa" wel degelijk op de negatieve symptomen werkt. Verder heb ik ook veel baat bij zyprexa. Ik heb weinig bijwerkingen, ben alleen wel wat zwaarder geworden. Je kunt nou eenmaal niet alles hebben. Verschillende andere antipsychotica hielpen niet tegen de psychotische belevingen. Ik ben nu dus gelukkig met zyprexa, en leef weer!
Kanta, 17-06-2013 18:05 #1
Met resperdal depo die ik om de 14 dagen krijg voel ik me soms benauwd en hartklopingen vaak licht gevoel in hoofd, en vaak slapende benen of armen en melk uitborst, en de menstruatie die is dus weg dus wordt niet meer ongesteld,
heveige hoofdpijnen, vaak geen gevoel zo als normelen mensen kunnen denken en voelen dus dat is allemaal weg, verder ben ik nog niet dood.
Laatste update: 17-05-2010
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 1
Reacties: 6
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.