Een beter geheugen: training en tips

Geheugentraining is een effectieve manier om je geheugen te verbeteren. Ongeacht je leeftijd. Hoe verbeter je je geheugen? Verrassende feiten en technieken. Je bent gisteren uitgebreid voorgesteld aan je nieuwe chef of een belangrijke zakenrelatie, en ziet haar of hem terug in een vergadering. Maar hoe was die naam toch ook weer? Of je kwam in het holst van de nacht op een prachtig idee, maar kunt er’s ochtends niet meer opkomen... We kunnen onze hersens bijna letterlijk pijnigen over vergeten dingen. Zelfs die dingen waarvan we zo zeker wisten dat we ze zouden onthouden. Vervolgens vellen we in frustratie een waardeoordeel. Het is gemakkelijk gezegd: “Ik heb een goed geheugen,” of: ‘ik heb een geheugen als een zeef.” Ook denken velen dat het geheugen met het ouder worden vanzelf achteruit gaat, dus is dan de tekst: “Ik ben geen twintig meer, ik onthoud nu eenmaal veel minder dan vroeger.” Voor iedereen die zich in het bovenstaande herkent (en wie doet dat niet), is er goed nieuws. De capaciteit van ons geheugen is niet zo in steen gebeiteld als we denken. Recente onderzoeken wijzen uit dat het trainen van het geheugen onze geheugenfunctie sterk kan verbeteren. Weliswaar kan dat noodzakelijke onderhouden van die geheugencapaciteit bijna niet jong genoeg beginnen, je kunt er in de regel op elke leeftijd nog nut van hebben. Reden genoeg om vandaag nog te gaan werken aan een beter geheugen.

Gebruik je hersens!

Datgene waar we onze aandacht op richten, groeit. Wie stevigere spieren wil, gaat naar de sportschool. Wie een beter geheugen wil, kan het trainen. Deze stelregel gaat ook op voor het object van onze aandacht, ofwel datgene dat we willen onthouden. Achteraf bekeken kun je een hevige wens koesteren om je de naam te herinneren van die persoon die je gisteren ontmoette. Op het moment zelf zou het best kunnen dat je je afvroeg of je haar wel goed zat, wanneer de catering je eindelijk van je honger kwam verlossen - of anders was je misschien verdiept in het vreemde patroon op iemands stropdas. Zou iemand je na afloop van de receptie vragen of je haar goed zat, wat er te eten viel of wat voor patroon er op die stropdas zat, dan zou je die herinnering waarschijnlijk wél weten op te diepen: eenvoudigweg omdat je je erop concentreerde. Je geheugen werkte in zo'n geval dus niet slecht, alleen was het even ergens anders mee bezig op het moment dat het telde! Het is dus zaak om je niet door futiliteiten te laten afleiden, maar te focussen op datgene dat je écht wilt onthouden. Zelfs al lijkt onze geest zich nog zo graag te amuseren met niemendalletjes. Wat ook helpt je dingen te herinneren is het bekende advies om bewust in het ‘nu’ te zijn. Concentreer je op de handeling die je nú verricht, en/of de persoon met wie je nú bent.

De geheugentrein

Ons geheugen kun je zien als een trein. Wagon na wagon wordt gekoppeld: gebeurtenis na gebeurtenis, ontmoeting na ontmoeting. Vandaar het advies dat onze grootmoeders al gaven als we vertwijfeld op zoek waren naar onze huissleutels: ga even terug naar de plek waar je het laatst geweest bent met je sleutels, en kijk of je je iets herinnert door je gangen vanaf dat punt na te lopen. Zo volg je de geheugentrein terug, wagon voor wagon. Dat principe is op meerdere manieren te gebruiken. Koppel ontmoete personen, situaties enzovoort, en met wat geluk komt de naam alsnog weer boven. Lukt dit niet, dan is er nog een verrassende truc. Zelfs al wil je die naam zó graag over een uur weer weten omdat je die persoon dan zult zien, laat het even los. Ga een kwartiertje iets anders doen, denk er niet meer aan. Verrassend genoeg schiet het vergeten feit ons vanuit een ontspannen toestand vaak opeens te binnen. Je was zelf iets anders gaan doen, maar je geheugen was in alle rust bezig met de gegeven opdracht.

Even meneer Bastiaanse archiveren met een kopje koffie

Een agenda is nuttig, soms onmisbaar. Maar om het geheugen scherp te houden, is het goed om regelmatig de hersens als ‘databank’ te gebruiken. De leukste truc om je dingen te kunnen herinneren, is deze. Doe er iets geks mee. Stel, je wilt de naam van een nieuwe boekhoudprogramma onthouden, en het heet, we noemen even iets, ‘Sum maker’. Verwerk het dan in een vreemd rijm als ‘sommenmaker is een hersenkraker.’ Dit ezelsbruggetje is vaak maar eventjes nodig, in het begin. Dan zit het begrip in je hoofd. Wil je meerdere dingen onthouden, sla dan twee vliegen in een klap. Vermaak jezelf met je eigen vondsten én zorg dat je de dingen onthoudt. En wel door bizarre woordcombinaties te maken. Verwerk de punten van herinnering eens in een zin. Een voorbeeld. Je moet een dossier archiveren en bij terugkomst meneer Bastiaanse bellen, én je hebt beloofd een kopje koffie mee te nemen voor een collega. De combinatiezin die zorgt dat je die drie punten afwerkt, kan luiden ‘Ik moet even meneer Bastiaanse archiveren met een kopje koffie.’ Zie meneer Bastiaanse bewust voor je, eenzaam in de donkere spelonken van het archief geparkeerd met een kop koffie, en succes is al bijna verzekerd.