Vermoeidheid: moe en moe is twee!

Vermoeidheid is een subjectief symptoom, maar bij aanhoudende vermoeidheid die gepaard gaat met andere symptomen moet u uw huisarts opzoeken. Een gezonde vermoeidheid is immers niet hetzelfde als een psychische of nerveuze vermoeidheid. Na een drukke dag op het werk of na afloop van de verhuis naar het kot van uw oudste dochter, is vermoeidheid een hoogst normale zaak. Na een nachtje slapen bent u er weer bovenop. De dag erna bent u misschien wat stijf of geradbraakt, maar verder bent u in topvorm. Dat is wat men gezonde vermoeidheid noemt. Maar er is ook zogenaamde nerveuze vermoeidheid of psychische vermoeidheid en die verdwijnt niet met een nachtje slaap. Bovendien mogen de klachten in dat geval niet verwaarloosd worden. Vermoeidheid bestaat in alle soorten en kan heel wat oorzaken hebben. Er is fysieke vemoeidheid, intellectuele vermoeidheid zoals bij een burnout en ook vermoeidheid die het gevolg is van een virale aandoening zoals bijvoorbeeld mononucleose en seizoensgebonden vermoeidheid door een tekort aan daglicht. Maar vermoeidheid kan ook wijzen op neerslachtigheid of een depressie, vooral wanneer ze ’s morgens optreedt. Het is dan ook belangrijk dat men leert luisteren naar zijn lichaam en nog belangrijker dat men alarmsignalen van het lichaam niet negeert. Hebt u aanhoudende klachten dan mag u niet aarzelen om uw huisarts op te zoeken.

Een natuurlijk fenomeen

Vermoeidheid kan ook het gevolg zijn van een verstoord levensritme, denk maar aan uurverschillen en jetlags bij mensen die, lange reizen maken of aan nachtwerkers of werknemers die nu eens overdag en dan weer ’s nachts moeten werken. Ook mensen die hyperactief zijn, veel sporten of vaak uitgaan kunnen te kampen krijgen met aanzienlijke vermoeidheid. Maar ook mensen met een eentonig bestaan zonder uitschieters en projecten kunnen zich ontzettend moe voelen en neerslachtig zijn. Wat men nooit mag vergeten is dat vermoeidheid een heel subjectief symptoom is. Sommige mensen voelen zich sneller moe, terwijl anderen het proberen vol te houden en desnoods een beroep doen op hun reserves om 'verder' te kunnen gaan. Denk maar aan hyperactieve mensen of perfectionisten die van geen ophouden lijken te weten. Maar iedereen moet kunnen aanvaarden dat vermoeidheid kan optreden, den, het is een hoogst natuurlijk fenomeen. Rustpauzes zijn noodzakelijk om de gezondheid niet in gevaar te brengen. Als vermoeidheid genegeerd wordt en blijft,ontstaat er een vicieuze cirkel en neemt de vermoeidheid alleen maar toe.

Luister naar uw lichaam

Men kan vermoeidheid vermijden als men 'naar zijn lichaam leert luisteren en rust wanneer het lichaam rust vraagt. Ook een dosis relativeringsvermogen kan helpen om zich niet te laten overstelpen door de dagdagelijkse stress en zorgen. Probeer wat afstand te nemen en te genieten van zogenaamde kleine dingen. Daarnaast zijn een goede levenshygiëne en een evenwichtige voeding onontbeerlijk om vermoeidheid te bestrijden.
Tot zover de basisregels.

Beweeg!

Om vermoeidheid te vermijden moet u ook af en toe buitenkomen en bewegen. Dat kan met sport, maar ook fietsen en stappen zijn excellent. Zorg voor een minimum van drie wandelingen van een half uur per week. Lichaamsbeweging zorgt de nodige zuurstof, helpt bij het elimineren van toxines en bovendien is het een natuurlijk antidepressivum. Tijdens een lichamelijke inspanning maken de hersenen endorfines aan wat voor een prettig gevoel zorgt. Sporten doet u wel liever niet ’s avonds om het risico op inslaapproblemen te vermijden. ’s Morgens sporten is ideaal om de dag in topvorm te beginnen!

Een dosis zon!

Net zoals alle andere zoogdieren heeft de mens behoefte aan een dosis zonlicht. Profiteer van de minste opklaring om naar buiten te gaan. Ga stappen, tuinieren of doe een paar boodschappen te voet.

Eet evenwichtig!

Kies voor een lichte en gezonde voeding. Vermijd vette vleessoorten, gefrituurde bereidingen en suikers en geef de voorkeur aan mager vlees, rauwkost, granen, vis, fruit en groenten. Denk meer bepaald aan vers fruitsap, linzen en artisjokken. Gooi het af en toe over een andere boeg, kook met gember, dragon, tijm, munt, ruccola, waterkers, blader door kookboeken en vergeet niet dat er nog andere keukens zijn dan 'grootmoeders keuken' en dat u bijvoorbeeld ook kunt wokken in plaats van bakken.

Vitamines niet vergeten!

Vitaminen zijn geen luxe, ze zijn noodzakelijk voor het functioneren van het organisme en ze kunnen ook oppeppend zijn. Om vermoeidheid te voorkomen en om uw organisme een boost te geven kunt u een vitaminekuur volgen. Vraag advies aan uw arts of apotheker.

Slaap genoeg!

Voldoende slaap is erg belangrijk, regelmaat ook. Probeer om zo veel mogelijk op dezelfde tijdstippen te gaan slapen en op te staan. Vermijd alcohol, koffie en thee voor het slapengaan. In tegenstelling met wat vaak beweerd wordt, komt alcohol de slaap niet ten goede. Een tekort aan slaap zorgt tevens voor overgewicht.

Seizoensgebonden vermoeidheid

Fruhjahrsmudigkeit is het Duitse woord voor voorjaarsmoeheid, een fenomeen dat voor het eerst omschreven werd in Duitsland. Seizoensgebonden vermoeidheid wordt omschreven als een Seasonal Affective Disorder (SAD) is een 'stoornis' die veroorzaakt wordt door het wisselen van de seizoenen. Het probleem kan zowel in het voorjaar als in de winter en het najaar optreden. De symptomen van SAD vertonen gelijkenissen met die van een depressie: vermoeidheid, futloosheid en neerslachtigheid. In het voorjaar kan de SAD mogelijk het gevolg zijn van het zomeruur waarbij men een uur slaap verliest. Die verandering kan het organisme verstoren en zoals vaak is de ene persoon gevoeliger voor de aanpassing dan de andere. Wat kunt u doen? Preventief optreden! Ga een dag voorde zomertijd een uur vroeger slapen om het effect van het zomeruur te verzachten.
Voorjaarsvermoeidheid kan ook te wijten zijn aan hormonale veranderingen. De langere dagen en de grotere dosissen daglicht stimulerende productie van serotonine die tijdens de winter op een laag pitje staat. Tegelijkertijd daalt de productie van melatonine (een hormoon dat de slaap bevordert) en die veranderingen kunnen belastend zijn voor het organisme. Bovendien doet de winter de voorraden aan zink en magnesium slinken, wat niet helpt. Om voorjaarsvermoeidheid te voorkomen moet u er een zo gezond mogelijke levensstijl op nahouden: een evenwichtige voeding, een dagelijkse portie buitenlucht, beweging en vooral regelmaat (wat maaltijden, slapengaan en opstaan betreft).

In het najaar worden SAD’s vooral veroorzaakt door een gebrek aan zonlicht. Naast vermoeidheid kan er ook sprake zijn van futloosheid, neerslachtigheid, slaperigheid bij het wakker worden en een verminderd libido. Bij heel wat mensen zijn de klachten van voorbijgaande aard. Er is pas sprake van een heuse SAD wanneer de symptomen optreden tijdens twee opeenvolgende winters met tussenin klachtenvrije perioden.

De stemmingsstoornis kan relatief makkelijk behandeld worden met lichttherapie, ook wel eens luminotherapie genaamd, voor extra blootstelling aan licht. Deze behandeling mag vooral niet verward worden met bruinen op de zonnebank, waarbij de UV stralen heel wat schade kunnen veroorzaken. De behandeling werkt ook niet met halogeenlampen die warm licht uitstralen, maar geen enkel effect hebben op winterdipjes. Een andere remedie zijn toestellen die de zonsopgang nabootsen en u wakker maken met zonlicht in plaats van een wekker.