Kernramp: wat doen we bij nuclair ongeval?

De nucleaire ramp in de kerncentrales van het Japanse Fukushima, doet ook bij onze de ongerustheid over de veiligheid van onze kerncentrales weer oplaaien. Volgens experts is een kernramp ook bij ons nooit uit te sluiten. Maar hoe moeten we nu reageren, en wat moeten we doen en laten wanneer er zich hier ooit een gelijkaardig rampscenario moest voordoen? Met welke tips en raadgevingen moeten we hierbij rekening houden, om ons maximaal te beschermen en de gevolgen van zo'n kernramp te beperken?

Hoe radio-actief jodium bestrijden?

Bij zo een rampscenario met onze kerncentrales, komen radioactieve stoffen in de atmosfeer terecht. Eén van die stoffen is radioactief jodium, een element dat vrijkomt bij de splijting van uranium. Komen we met dit radioactieve jodium in contact, dan wordt deze stof opgeslagen in onze schildklier, waardoor de aanmaak van het belangrijke schildklierhormoon ernstig in gevaar komt. Een tekort aan dit schildklierhormoon, tast onze weefsels aan en maakt ons ziek. Een tekort aan dit schildklierhormoon, is vooral gevaarlijk voor baby's, kinderen en zwangere vrouwen. Zo een ernstig tekort veroorzaakt immers belangrijke groeivertragingen, en is tevens verantwoordelijk beschadiging van zenuw- en hersenweefsels. Dat probeert men tegen te gaan, door het massaal toedienen van niet- radioactieve jodiumtabletten. Deze moeten verhinderen dat de radioactieve variant van jodium, zich in onze schildklier kan opslaan. Gezinnen en instellingen die zich in een straal van twintig kilometer rond de kerncentrale bevinden, kunnen gratis jodiumtabletten afhalen in de plaatselijke apotheek.

Minimale bescherming van 24 uur

Deze jodiumtabletten hebben een beschermend effect met een duurtijd van minimum 24 uur. Doet zich een dergelijk rampscenario voor, dan dienen we uiteraard alle ramen en deuren te sluiten, en mogen we ons niet nodeloos blootstellen aan radioactieve stofdeeltjes.

Gevaarlijke radioactieve neerslag

De radioactieve neerslag na een kernongeval, blijft spijtig genoeg niet uitsluitend tot dit radioactieve jodium beperkt. Deze neerslag bevat uiteraard meer radioactieve stoffen dan jodium. Naast jodium, worden ook andere radioactieve stoffen als strontium en cesium door ons lichaam opgenomen. De schadelijke effecten van deze beide radioactieve stoffen zijn vele malen groter dan bij jodium het geval is. We kunnen ons daar ook veel moeilijker tegen beschermen. Inderdaad, bedraagt de halveringstijd bij jodium zo'n tiental dagen, dan is de helft van de concentraties strontium en cesium ten vroegste na één, en in vele gevallen pas na dertig jaar verdwenen.

Nucleair noodscenario moet beschermingsmaatregelen coördineren

Doet er zich bij ons een soortgelijke kernramp zoals die in Japan voor, dan treedt het nationaal nucleair noodplan in werking. Op die manier wil men alle hulpacties zo goed mogelijk coördineren, en zowel de bevolking als ons leefmilieu maximaal beschermen. De bevolking wordt via alle mogelijke kanalen van de situatie, en van de mogelijke gevaren op de hoogte gebracht. We beschermen ons in eerste instantie door ons onmiddelijk in 'veiligheid' te brengen in het dichtsbijzijnde gebouw. Er worden door de overheid alle noodzakelijke en mogelijke maatregelen genomen, omdat we geen radioactief besmet voedel of drinkwater zouden gebruiken. Jodiumtabletten mogen pas dan worden gebruikt, wanneer de overheid daar om vraagt.

Wat kunnen we zélf doen?

In een gebied van tien kilometer rond een kerncentrale, werd een netwerk van sirenes uitgebouwd. Beginnen die te loeien, dan dreigt er gevaar, en moeten alle omwonenenden in dit gebied binnen blijven. We moeten alle ramen en deuren sluiten, en In geval van ventilatie moeten we de toevoer van buitenlucht onmiddellijk, en zo hermetisch mogelijk afsluiten. Via radio en tv wordt de bevolking nauwlettend van de situatie op de hoogte gebracht. We letten er ook op dat we onnodig tefeloonverkeer vermijden, om op die manier overbelasting van het netwerk te voorkomen. Zijn onze kinderen op school, dan laten we die ook daar.