Ergernis over de zorg in Nederland: hoe het beter kan

Uit onderzoek van het NPCF blijkt dat mensen zorg vaak ervaren als niet efficient of zelfs onhandig geregeld. Je moet vaak twee keer aan diverse zorgverleners hetzelfde verhaal vertellen. En de communicatie tussen zorgverleners mag ook wel wat beter, zodat je niet steeds van het kastje naar de muur wordt gestuurd. Het goede nieuws? Zorg kan beter, en dus ook goedkoper - zonder akelige maatregelen die de zorg juist slechter maken. Wie weleens in een groot academisch ziekenhuis een standaard onderzoekje heeft laten doen van, bijvoorbeeld, de ogen, kan weleens flink verrast zijn. Je gaat naar loketje A en krijgt nummertje x in je handen gedrukt. Dan ga je naar loketje B voor een stempeltje en een formuliertje. Als je in de onderzoeksruimte komt, blijkt er bij je eerste bezoek al een dossier zo dik als een luciferdoosje te bestaan van jouw 'geval.' En voor je weer buiten staat, heeft er ook nog wel iemand anders een nieuw formuliertje voor je in te vullen...

Twee keer hetzelfde onderzoek

Laten we voorop stellen dat de zorg als geheel onschatbaar werk doet, dat veel te weinig gewaardeerd wordt. Maar dat moet mensen niet blind maken voor de dingen die mis gaan. Dingen die beter kunnen en het daarmee mensen gemakkelijker maken, maar ook kosten besparen zonder de zorg te verslechteren. Hoe dan? Door het even wat beter te regelen. Er wordt niet altijd doelmatig gewerkt in de zorg. Zo kan het zijn dat onderzoeken niet één keer maar twee keer worden uitgevoerd door diverse afdelingen. Mensen die ervaring hebben met zorg, hebben de indruk dat zij zonder noodzaak voor een vervolgafspraak naar een arts worden gestuurd. En vanwaar komen deze conclusies? Uit de meldactie ‘Zuinig met Zorg’ van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF). Via dat onderzoek deelden vijftienhonderd deelnemers hun inzichten over mogelijke besparingen in de gezondheidszorg. De NPCF staat op het standpunt dat besparingen in de zorg wel degelijk mogelijk zijn zonder verslechterende maatregelen. Dat blijkt ook uit het onderzoek. Een van de punten waarop je zonder kwaliteitsverlies kunt bezuinigen, is simpelweg zorgen voor betere afstemming tussen zorgverleners.

Feiten en cijfers

Veertien procent van de deelnemers aan het onderzoek heeft aan den lijve vaak ondervonden dat de zorg die werd verleend, simpelweg onnodig of inefficiënt was. Met name gaat het dan om onderzoeken die dubbel wordt uitgevoerd, een inefficiënt systeem van doorverwijzing of zonder noodzaak terug moeten komen bij zorgverleners. De cijfers liegen er niet om. Heel wat meer dan de helft van de 'ervaringsdeskundigen' (58%) laat weten dit ‘soms’ te hebben meegemaakt. Dat betekent natuurlijk dat het vaak goed gaat. Maar het houdt ook in, dat het weleens beter kan. Met alle grote voordelen van dien voor iedereen.

Het mag wel wat minder

Een deel van de chronische patiënten observeert aan de behandeling, dat het wel wat minder mag. Mensen hebben het idee dat ze best wat minder vaak naar de arts kunnen, en meer zelf kunnen doen. Een deelnemer zegt: “Ik vind dat mijn reumatoloog mij best minder vaak kan laten komen. Bloedonderzoek zal nodig zijn, maar daarvoor hoef ik toch niet altijd maar weer naar de specialist te komen?” Ook zijn de verwijzingen binnen de zorg met enige regelmaat niet efficiënt. Mensen bemerken dat er niet genoeg gecommuniceerd wordt door zorgverleners onderling. Patiënten merken dat ze bij meerdere zorgverleners op consult worden verwacht met een soortgelijk verhaal, terwijl onderling overleg tussen hun zorgverleners dan prima had kunnen volstaan. Zo zegt een van de deelnemers aan het onderzoek: “Een specialist kon het probleem niet vinden, stuurde mij weer naar de huisarts en die moest me dan maar naar een andere specialist sturen. Specialisten hebben onderling blijkbaar geen overleg”.

Bezuiniging zonder verslechtering

Bijna 80% van de 1500 ondervraagden, heeft de mening dat kosten prima via betere afstemming en samenwerking tussen zorgverleners kunnen worden bespaard. Jan Coolen is manager bij de NCPF. Hij zegt: “Er zijn harde besparingen mogelijk; het kan zuiniger zonder verlies van kwaliteit. Voorstellen van ambtenaren en politiek gaan vaak in de richting van een kleiner verzekerd pakket en een hogere eigen bijdrage. Hierdoor staat de toegang tot zorg onder druk. Wij vinden dat de rekening voor onnodige zorg en inefficiëntie in het systeem niet mag komen te liggen bij de patiënt. Wij willen dat er gericht wordt gesneden in onnodige zorg, en dat de zorg veel slimmer wordt georganiseerd. Met name de zorg rond chronisch zieken. Als die beter op de patiënt wordt afgestemd, en als zorgverleners beter samenwerken valt er veel winst te halen. Voor de patiënt en voor het huishoudboekje van de zorg.”