De digitale koortsthermometer

De digitale koortsthermometer, ook wel elektronische koortsthermometer genoemd, is een thermometer die speciaal geschikt is voor het meten van de lichaamstemperatuur om bijvoorbeeld te controleren of iemand koorts heeft. De lichaamstemperatuur kan met een digitale koortsthermometer op verschillende manieren worden gemeten en is tegenwoordig al te koop vanaf enkele euro's.

• Werking van een digitale koortsthermometer
• Gebruik van de digitale koortsthermometer
• Nauwkeurigheid van de digitale koortsthermometer
• Nadelen en voordelen
• Digitale koortsthermometer koop tips
• Conclusie

Werking van een digitale koortsthermometer

Het principe van een digitale koortsthermometer is vrij eenvoudig. De meetpunt of tip van de thermometer bevat een sensor, meestal een weerstand die temperatuursafhankelijk is. De sensor wordt uitgelezen door middel van wat elektronica. Voor de weergave van de gemeten temperatuur wordt een LCD display gebruikt. Verder is er een batterij aanwezig om de elektronica van voedingsspanning te voorzien.

De meetpunt van de thermometer neemt de temperatuur van het lichaam op de meetplek aan, dit kost enige tijd. Afhankelijk van de thermometer wordt er een bepaalde tijd gewacht of wordt er gekeken of de temperatuur niet meer veranderd, voordat de meting is afgerond. Dit wordt vaak aangegeven met een piepsignaal. Hoe kleiner de sensor en hoe dunner de meetpunt, hoe sneller de meting kan plaatsvinden.

Gebruik van de digitale koortsthermometer

De meeste digitale koortsthermometer zijn direct klaar voor gebruik nadat ze met het, vaak enigste, knopje worden aangezet. De lichaamstemperatuur kan rectaal (in de anus), oraal (in de mond) of auxilair (onder de oksel) gemeten worden.

Rectale meting (in de anus)

De tip van de thermometer moet voorzichtig enkele centimeters in de anus worden ingebracht, waarna de thermometer stil wordt gehouden tot de meting voltooid is. Het is aan te raden de punt van de thermometer in te smeren met een glijmiddel (op water- of olie basis) zodat het inbrengen gemakkelijk gaat. Indien goed uitgevoerd is een rectale meting normaal gesproken geheel pijnloos. Er zijn speciale hoesjes verkrijgbaar voor extra hygiëne.

Orale meting (onder te tong)

De temperatuur wordt hierbij gemeten in de mond, waarbij de tip van de thermometer onder de tong wordt gestopt. Let er op dat de mond gesloten moet zijn en dat de patiënt niet met de thermometer speelt met zijn tong, daar dit de meting kan beïnvloeden. De orale meting is minder nauwkeurig dan de rectale meting en gemiddeld 0,5 (tot incidenteel 1) graad Celsius lager. Grotere afwijkingen zijn mogelijk indien er door de mond geademd is/wordt of er voorafgaand aan de meting iets gedronken of gegeten is.

Auxilair (onder de oksel)

De thermometer wordt onder de oksel geklemd. Zorg er in elk geval voor dat de oksel droog is (geen zweet!). Deze meetmethode is het minst nauwkeurig en is daarom af te raden. De gemeten huidtemperatuur in de oksel ligt vaak minimaal een halve tot een hele graad lager dan de rectaal gemeten kerntemperatuur.

Nauwkeurigheid van de digitale koortsthermometer

De meeste digitale koortsthermometers hebben een meetbereik van 32 °C tot 42/43°C en geven de temperatuur weer in tienden van een graad. Meestal hebben ze een gespecificeerde meetnauwkeurigheid van +/- 0,2°C, in sommige gevallen 0,1°C. De rectale temperatuurmeting wordt nog steeds gezien als de ‘gouden standaard’ om een nauwkeurige bepaling van de kerntemperatuur (lichaamstemperatuur) te doen. Door op deze manier te temperaturen kan met de digitale koortsthermometer dan ook een nauwkeurige meting worden gedaan. Een zorgvuldig uitgevoerde orale meting geeft ook een vrij nauwkeurige meetresultaat, maar er moet in elk geval een halve graad Celsius bij worden geteld en het blijft minder nauwkeurig dan een rectale meting.

Een digitale koortsthermometer kan helaas na verloop van tijd wel minder nauwkeurig worden. Bijvoorbeeld als de thermometer ouder wordt. Net zoals alle elektronische meetinstrumenten, moet deze eigenlijk gecontroleerd/geijkt worden. Niet alle thermometers geven het op tijd (of helemaal niet) aan als de batterij te leeg is voor een betrouwbare meting. Laten vallen van een digitale thermometer, vocht in de thermometer of blootstelling aan bijvoorbeeld de hete zon, kan de nauwkeurigheid beïnvloeden zonder dat het direct zichtbaar is.

Nadelen en voordelen

• Snelle meting. Afhankelijk van de thermometer zelfs in 10 seconden, meestal rond de minuut. Dit is aanzienlijk sneller dan de ouderwetse kwikthermometer maar langzamer dan bijvoorbeeld de oorthermometer.
• Zeer nauwkeurig en betrouwbaar bij rectale meting. In de praktijk vaak beter dan de oorthermometer voor het vaststellen van koorts.
• Goedkoop. Een oorthermometer is fors duurder.
• Omslachtiger en belastend in het gebruik. Een rectale meting is wat meer gedoe en kost meer tijd, dan bijvoorbeeld temperaturen met een oorthermometer. De billen moeten bloot, de thermometer moet worden ingebracht (niet alle kinderen willen stil blijven liggen) en na de meting moet de thermometer weer worden schoongemaakt, etc.

Digitale koortsthermometer koop tips

Een digitale koortsthermometer is al te koop voor een paar euro, maar die zijn over het algemeen toch net iets minder betrouwbaar, alleen al door het feit dat ze niet waterdicht zijn en gevoelig voor vocht. Rond 10 euro koop je al een echt goede merk thermometer: waterdicht met flexibele tip en een duidelijk display. Er zijn thermometers te koop waarmee je in 10 seconden een rectale meting hebt gedaan, dit kan erg handig zijn, bijvoorbeeld bij kinderen. De meeste thermometers hebben een meettijd van rond de minuut. Sommige thermometers hebben extra functies als bijvoorbeeld een koortsalarm, extra grote display, geheugen voor voorgaande metingen, batterij indicatie etc.

Conclusie

De digitale koortsthermometer is een betrouwbaar meetinstrument voor het nauwkeurig meten van de lichaamstemperatuur, zeker als er rectaal getemperatuurd wordt.