Ik moet onder narcose, hoe voelt dat?

De meeste mensen ontkomen er eens in hun leven niet aan: onder narcose gaan. Veel mensen zien enorm op tegen het 'onder zeil gaan'. Hoe voelt het onder narcose gaan nou eigenlijk? Voor de meeste mensen geldt: als je wat meer weet over wat er gaat gebeuren, dan ga je meer ontspannen de narcose in. En dat is weer gunstig voor een rustig ontwaken na de operatie. Dit artikel geeft je informatie over hoe het voelt om onder narcose te gaan. Toch ontkomen we niet aan eerst een stukje theorie. Daarna volgen de stappen van de narcose, en de inwerking op je lichaam en geest.

• Wat is narcose?
• Hoe werkt narcose?
• Hoe veilig is narcose?
• De voorbereidingen op de kamer
• Ontspannen
• Naar de OK
• Narcose-toediening
• Zoals je erin gaat, kom je eruit...
• Bang voor ontwaken tijdens de operatie
• Het ontwaken na de operatie
• Geen gevoel van tijd

Wat is narcose?

Narcose is een kunstmatig opgewekte toestand van de mens, bestaande uit drie aspecten:

1. Je voelt geen pijn meer
2. Je slaapt
3. Je bent ontspannen

Narcose wordt gewoonlijk toegepast bij lichamelijke ingrepen die te zwaar/groot zijn om met plaatselijke verdoving uitgevoerd te worden.

Hoe werkt narcose?

Voor de 3 genoemde aspecten worden drie soorten middelen toegediend: slaapmiddelen, pijnstillers en spierontspanners. Spierontspanning is nodig om de normale spierreflexen uit te schakelen en de chirurg zo toe te laten zijn werk te doen. Dankzij de spierontspanning is het ook gemakkelijker de patiënt te intuberen: in zijn luchtpijp een buisje plaatsen dat wordt aangesloten op een beademingstoestel, om tijdens de ingreep zijn ademhaling over te nemen. Voor de pijnstilling worden opiaten gebruikt. Die zorgen er uiteraard voor dat je geen pijn voelt tijdens de ingreep, maar ook na de operatie blijven ze nog een tijdje nawerken. De slaapmiddelen zorgen er ten slotte voor dat je in een soort coma terechtkomt, zodat je je achteraf weinig of niets van de operatie zal herinneren.

Hoe veilig is narcose?

De kans op overlijden als gevolg van toepassing van algehele anesthesie is kleiner dan 1 op 100.000 anesthesieën. De belangrijkste bijwerkingen na anesthesie zijn misselijkheid (10-30%), braken (<10%) en keelpijn (veroorzaakt door de intubatie).
Er wordt ook wel gesteld dat de rit naar het ziekenhuis vele malen gevaarlijker is dan de narcose zelf, om maar aan te geven hoe veilig het is.

De voorbereidingen op de kamer

Op je kamer in het ziekenhuis beginnen al de voorbereidingen voor je narcose. Je krijgt een operatiehemd aan. Wellicht moet er een stukje huid geschoren worden. Of er is iets afgetekend op je huid. Deze voorbereidingen zijn voor veel mensen al genoeg om flink gestressed te raken, als ze dat nog niet waren.

Ontspannen

Voor jou als patiënt is het fijn om redelijk ontspannen te blijven. Als er niet al te veel zenuwen door je lichaam gieren voel je je prettiger. Omdat het merendeel patiënten toch een zekere vorm van spanning ervaren voor een ingreep, kan het zijn dat je, nog op 'zaal', een ontspanningsmiddel krijgt, vaak in de vorm van een pilletje. Mocht je deze niet krijgen dan kan je er ook zeker om vragen. Het is niet nadelig voor de narcose, het kan wel zijn dat dan eerst toestemming gevraagd moet worden aan de anesthesist. Laat dat je niet tegenhouden om te vragen toch een ontspanningsmiddel te kunnen krijgen, als je je hinderlijk gespannen voelt. Bedenk je ook dat het nog best even kan duren voordat je naar de OK (operatiekamer) gereden zal worden, en daar de laatste voorbereidingen krijgt. Juist die laatste momenten kunnen nog stressvoller zijn. Als de operatie ook bedoeld is om een onzekerheid te verduidelijken, bijvoorbeeld een vermoedelijke kwaardaardigheid, zul je waarschijnlijk nog vatbaarder zijn voor spanning.
Natuurlijk kun je ook kiezen voor een eigen methode van ontspanning, bijvoorbeeld wat mediteren of ademhalingsoefeningen, als je daar bedreven in bent.

Naar de OK

Het is zover, de OK heeft aangegeven dat ze plaats hebben om je nu te ontvangen. Je wordt meestal in je bed erheen gereden. Een vreemd gevoel om met bed en al door gangen in het ziekenhuis gereden te worden. Probeer je wat over te geven aan de deskundigen om je heen, ook dat ontspant je. In (of in een ruimte voor) de OK krijg je een infuus geprikt, waardoor zodirect de diverse middelen toegediend gaan worden. Ook voor het prikken van een infuus is het belangrijk om je wat te proberen te ontspannen, dan is de nare prik het snelst voorbij. Je wordt ook overgeheveld op een operatiebed, meestal een heel stuk smaller. Vaak krijg je ook een warme deken over je heengelegd. Dat ontspant en verwarmt je.

Narcose-toediening

Het is zover, je gaat nu onder narcose. De specialist ofwel de narcotiseur praat tegen je, en zal je wellicht vragen om aan iets leuks te denken. Een warme zomerdag op een strand of een ander leuk iets helpt je om te ontspannen. Aan het infuus, wat tot nu toe zoutoplossing bevatte, worden nu de diverse middelen toegevoegd. Probeer het bedachte 'leuke' te visualiseren: je doet alsof je het ziet, hoort, ruikt, proeft, enz. Als het je interesseert, kun je ook nog tellen hoeveel seconden het duurt voordat je 'weg' bent. Meestal duurt dat slechts een paar seconden, en je glijdt weg in een diepe slaap.

Zoals je erin gaat, kom je eruit...

Een waarheid als een koe! Zorgelijk, gespannen de narcose ingaan is niet bevorderlijk voor een ontspannen ontwaken. Probeer je daarom echt over te geven aan de specialisten, hoe lastig dat voor veel mensen ook is. De controle volledig uit handen geven, vooral die over je eigen lichaam, is niet niks. Onderschat het niet, denk niet 'wat doe ik toch stom'. Want dat is het niet. Als je goed voor je lichaam zorgt is het best lastig om dat aan een ander over te geven. Toch moet je dat wel doen, je kunt niet anders. Probeer ook niet te stoer te doen, ook dat helpt je niet. Als je vooraf wat moet huilen, laat dat dan merken. Spreek uit waar je bang voor bent of wat je dwars zit. Het is jouw narcose, de specialisten om je heen doen hun werk en worden daarvoor betaald, jij bent de 'klant' en die is 'koning' -in alle redelijkheid natuurlijk-.

Bang voor ontwaken tijdens de operatie

Hier bestaan heel wat horrorverhalen over. Tegenwoordig is dat niet meer mogelijk, want de anesthesist merkt dat namelijk meteen. Deze specialist houdt je de gehele operatie in de gaten. Bij pijn stijgt je bloeddruk en versnelt je hartslag. Hij/zij zal dan ook meteen ingrijpen en je weer volledig terug in slaap brengen.

Het ontwaken na de operatie

Het is niet te voorspellen hoe je precies ontwaakt. Ben je snel weer 'bij', of niet? Het kan zijn dat je ontwaakt in je hoofd, en niet meteen kan zien. Het kan ook zijn dat je heel rustig wakker wordt. Je kunt je ook iets anders gedragen dan je gewoonlijk doet. Je bent bijvoorbeeld niet zo'n prater. Door de middelen die nog in je bloed zitten kan het zijn dat je je ongeremd voelt en flink gaat praten, wat je gewoonlijk niet zo zou doen. Laat het toch zoveel mogelijk maar over je heenkomen, je kunt er niets aan doen. Vraag wat je wenst (warme deken, wat aanspraak als je daar behoefte aan hebt).

Geen gevoel van tijd

De narcose heeft een vreemd effect: je hebt het gevoel alsof er volstrekt geen tijd voorbij is gegaan, alsof je geen tijd hebt gemist. Des te vreemder voelt het dan dat er wel degelijk een uur of een aantal uren zijn verstreken.

Veel succes met je narcose!