Eenvoudige uitleg menselijk immuunsysteem

B- en T-lymfocyten: Hieronder een globale uitleg van het afweersysteem. Er komen nog heel veel meer dingen bij kijken, maar er is geprobeerd de uitleg zo eenvoudig (en toch correct) mogelijk te houden.

T-lymfocyten

Het afweersysteem wordt actief op het moment dat er een lichaamsvreemd deeltje (=antigeen) binnendringt. Dit antigeen wordt door antigeenpresenterende cellen (APC's) -zoals macrofagen (een macrofaag is een fagocyt. Deze cel verteert dus deeltjes), dendritische cellen of B-lymfocyten op de celwand van de APC gepresenteerd. Vervolgens komt een APC een T-lymfocyt (ook wel T-cel) tegen. De T-cel gaat dan verder evolueren tot een T-helper-1-, een T-helper-2- of een T-helper-17 cel. De TH1-cel maakt cytokinen (ontsteking-inducerende stofjes) en stuurt zo andere cellen zoals macrofagen, NK-cellen en cytotoxische T-cellen aan. Zoals gezegd, een macrofaag fagocyteert antigenen. Een NK-cel heeft granulen (‘bolletjes’) met toxische enzymen in zich en als hij deze loslaat, kan dit een schadelijke cel kapotmaken. Cytotoxische t-cellen (TC cellen) zetten de dood van een geïnfecteerde cel in gang. Deze cel kan door verschillende dingen zijn geïnfecteerd; door een virus, er kan een fout in het DNA zitten, waardoor hij maar blijft delen (dan is deze cel een kankercel geworden), etc. De TC cellen ruimen 'foute' lichaamseigen cellen dus op. De functie van de TH2-cel wordt onder het kopje 'B-lymfocyten' besproken.

Een immature T-cel kan ook nog evolueren tot een (recent ontdekte) TH17-cel. Deze T-cellen spelen een rol in het opstarten van de ontstekingsreactie. Ze produceren cytokinen die de ontstekingsreactie op gang brengen en/of versterken. Er wordt gedacht dat de TH17-cellen een rol spelen in de afweer tegen bacteriën die in een wond gekomen kunnen zijn. Als de TH17-cellen ‘op hol slaan’, kunnen ze auto-immuunziekten veroorzaken of verergeren. Men denkt dat bijvoorbeeld Multipele Sclerose (MS) een gevolg is van een overmatige reactie van TH17-cellen.

Tot slot kan een immature T-cel nog evolueren tot een regulatoire T-cel (Treg). Deze T-cellen zorgen ervoor dat het immuunsysteem niet ‘uit de bocht vliegt’ door het T-celsysteem wat te temperen. Waarschijnlijk is de functie van deze regulatoire T-cellen verminderd of helemaal verdwenen bij auto-immuunziekten als reumatoïde artritis (reuma). Een niet-volwassen ‘immature’ T-cel kan dus een TH1-, TH2-, TH17-, Treg of TC cel worden.

B-lymfocyten

We weten nu wat er gebeurt als de immature T-cel een TH1-, TH17, Treg of TC cel wordt. Maar wat als-ie een TH2-cel wordt? De TH2-cellen zetten B-cellen aan tot het produceren van antilichamen (antistoffen). Voordat een B-cel antilichamen (specifiek voor één bepaald antigeen) kan gaan produceren, wordt-ie eerst een plasmacel. Een plasmacel is dus eigenlijk gewoon een B-cel die antilichamen kan produceren. Deze antilichamen gaan op het antigeen zitten en maken het onschadelijk.

Samenvatting

In het kort produceren T-cellen cytokinen als ze met voor hen specifiek antigeen in aanraking komen. D.m.v. die cytokinen trommelen ze andere cellen op, zoals macrofagen en NK-cellen. Deze cellen maken het antigeen dood. B-lymfocyten worden na contact met een TH2-cel plasmacellen en gaan dan antilichamen maken. Ook worden er wat B-memorycellen in het beenmerg bewaard. Zo ‘onthoudt’ het lichaam de antilichaam-code, waardoor je bij een volgende infectie een snelle respons krijgt (immuniteit).