mijn kijk op

Zijn maatregelen tegen roken, alcohol en wiet effectief?

De overheid onderneemt heel wat stappen om de Nederlandse samenleving aan te spreken op hun gebruik van tabak, alcohol en drugs. Er zijn tal van campagnes opgestart en maatregelen getroffen om de bevolking te wijzen op de risico's van het drinken van alcohol en roken. Op een of andere manier lijkt dit echter niet aan te slaan. Vanuit mijn nieuwsgierigheid ben ik mezelf gaan verdiepen in enkele campagnes en maatregelen, en hierbij wil ik graag mijn visie met jullie delen.

Alcohol: campagne Bob jij of Bob ik?

Dit is een campagne gericht tegen, het onder invloed van drank, achter het stuur plaatsnemen. Hiervan herken ik dat het een universele vorm (is gericht op de algemene bevolking of een deelpopulatie die niet geïdentificeerd is op basis van een individuele risicofactor) van preventie is. Daarnaast is het vooral voorlichting geven. De doelgroep bestaat wellicht uit mensen die al een drankje drinken terwijl ze moeten rijden, maar ook mensen die dit nog niet doen. Het is een collectieve activiteit en vooral gericht op het veranderen van gedrag.

Ik heb wel wat opgemerkt van deze campagne. Er komen reclames op tv en ik zie regelmatig mensen met een BOB-sleutelhanger rondlopen. Het is wel een campagne die erg veel bekendheid heeft volgens mij. De zin: ‘ik ben de Bob vanavond’ hoor ik vaak. Deze campagne heeft mij zeker ook aangesproken. Ik heb zelf geen rijbewijs maar ik stap niet bij iemand in die heeft gedronken. Ik weet niet zeker of dit alleen te maken heeft met deze campagne (de artikelen in de media door ongevallen na rijden onder invloed zijn immers ook erg schokkerend). Je wordt echter met deze campagne wel zeer regelmatig met je neus op de feiten gedrukt. In mijn omgeving zie ik desondanks niet heel veel mensen hun gedrag veranderen. Degenen die ‘bobben’ heb ik niet eerder wel met drank op achter het stuur gezien. De mensen die dit altijd al deden, heb ik hun gedrag niet zien veranderen. Ik heb soms het idee dat zij, ondanks dat het inmiddels echt geen sociaal aanvaardbaar gedrag meer is, het nog steeds stoer vinden om met drank alsnog achter het stuur te gaan zitten. Ik kan hier persoonlijk erg slecht tegen.

Ik vind de maatregel echter, op die paar mensen na die er ‘lak’ aan hebben, wel effectief. De campagne is erg bekend. En met alcohol achter het stuur gaan zitten wordt steeds minder geaccepteerd door de maatschappij. Ik vind dit een goede ontwikkeling.

Cannabis: gemeentelijk beleid (Bergen op Zoom en Roosendaal

In Bergen op Zoom werd voorheen hetzelfde beleid toegepast als in Amsterdam (in Amsterdam wordt bij de eerste overtreding de exploitatievergunning een week ingetrokken, bij een tweede overtreding twee, terwijl een derde overtreding sluiting betekent) .
Bergen op Zoom en Roosendaal liggen vlak bij de Belgische grens. Er was veel overlast door drugstoeristen. Ik ondervond persoonlijk ook enige overlast. Als ik rustig in de stad liep, werd ik ook vaak aangesproken door Belgen met de vraag waar de coffeeshop is. Op zich is dat natuurlijk geen drama maar naast de grote hoeveelheid Belgen die door de stad wandelden waren er ook veel zogenaamde ‘shooters’ (zo worden ze in Bergen op Zoom genoemd, het zijn jongens die voornamelijk Belgen achterna rijden met de scooter, aanspreken en proberen mee te lokken naar de coffeeshop of illegale dealer waar zij voor werken). Deze jongens werden uiteindelijk ook hard aangepakt. Bergen op Zoom en Roosendaal waren de eerste gemeenten die besloten de deuren van de coffeeshops voor altijd te sluiten om zo de drugsoverlast te verminderen.

Deze maatregel spreekt mij wel aan. Ik vind dat er door gemeenten alles moet worden gedaan om te voorkomen dat mensen in hun gemeenten verslaafd raken en anderzijds mensen dus overlast hebben van de drugsgebruikers. Als coffeeshops wel geopend mogen blijven (ik snap heus wel dat dit ook wel voordelen heeft) vind ik dat zij uitvoerig moeten worden gecontroleerd. Er moet aan de regels gehouden worden.

Nu is het zo dat mensen naar Breda moeten reizen om legaal aan cannabis te kunnen komen. Niet iedereen kent immers een huisdealer die cannabis verkoopt. Recreatieve gebruikers zullen deze moeite niet willen doen. Ik ken zelf geen cannabisverslaafden (meer). Ik weet niet of het sluiten van coffeeshops effect heeft gehad op hun blowgedrag.

Mijn mening is dat de maatregel goed werk verricht. Een verslaafde moet het van alle kanten zo moeilijk gemaakt worden, zoals ik eerder al zei. Hierdoor is de kans groter dat een verslaafde wellicht stopt met het gebruik.

Roken: vermelding op de verpakking

Dit is tevens een collectieve maatregel. Alle rokers en nog niet rokers worden geconfronteerd met deze waarschuwingen. Het is bedoeld om te voorkomen dat mensen beginnen met roken en mensen te stimuleren om te stoppen met roken. Ik word elke dag geconfronteerd met deze maatregel (zo ongeveer 19 keer per dag) dus ik heb absoluut wel iets gemerkt van deze maatregel.
Deze maatregel spreekt mij absoluut niet aan. Een dergelijke tekst op een verpakking laat mij echt niet serieus nadenken over het roken van tabak. Het blijft een ‘ver-van-mijn-bed-show’. Ik ken niemand die inderdaad is ziek geworden of overleden ten gevolge van roken. De maatregel in België (een foto bij de tekst, bijvoorbeeld van een beschadigde long) vind ik veel indrukwekkender.
Er zijn natuurlijk wel mensen in mijn omgeving die gestopt zijn met roken, maar ik heb niet het idee dat het komt door deze maatregel. Ik denk eerder door het feit dat roken zo ontzettend duur geworden is. Dit is ook de voornaamste reden met daarbij het feit dat ik een goed voorbeeld wil zijn voor me zoon, dat ik wil stoppen met roken.

Ik vind deze maatregel niet echt een goede manier om mensen te motiveren te stoppen met roken. Alleen al als ik naar de tekst kijk, krijg ik zin om nog een sigaretje op te steken. Een drugsverslaafde vertellen dat die heroïne die hij gebruikt echt slecht is voor de gezondheid, is ook geen reden voor hem om te stoppen. En ik ben bang dat tabak een nog erger geestelijk verslavend effect heeft.

Welke maatregelen kunnen we nemen om jongeren te wijzen op de risico's van tabak- en alcoholgebruik?

Ik zou de overheid aanraden om te beginnen bij de ouders. Ik denk dat zij meer handvatten aangereikt moeten krijgen om te voorkomen dat hun kinderen vroeg alcohol gaan drinken of gaan roken. De ouders zijn immers verantwoordelijk. Dit kan middels universele preventie. Er zijn vier verschillende soorten preventie. Het boek 'Drugs en alcohol'; gebruik, misbruik en verslaving' zegt het volgende hierover:

• 'Universele preventie is gericht op de algemene bevolking of een deelpopulatie die niet geïdentificeerd is op basis van een individuele risicofactor. Universele preventie is gericht op de gehele bevolking
• Selectieve preventie is gericht op individuen of een subgroep van de populatie waarbij het risico op het ontwikkelen van een verslavingsprobleem aanzienlijk groter dan gemiddeld is.
• Geïndiceerde preventie is gericht op individuen die niet voldoen aan diagnostische criteria voor een psychische stoornis, maar die wel symptomen hebben die voorafgaan aan een stoornis Waar bij selectieve preventie nog geen problemen aanwezig hoeven te zijn, is dit bij geïndiceerde preventie wel het geval
• Zorggerichte preventie is gericht op mensen die verslaafd zijn volgens DSM-IV-criteria. De interventies voor deze groep bestaan uit terugvalpreventie, het voorkomen van comorbiditeit en het verminderen van het gedrag van de verslaafden voor de directe omgeving'.

Dit kan gebeuren via een campagne op tv gericht naar ouders (dit gebeurt al) en daarbij zouden middelbare scholen eens per jaar een bijeenkomst voor ouders kunnen organiseren waarbij gesproken wordt over alcohol- en tabakgebruik bij jongeren waarbij er adviezen worden gegeven om dit te voorkomen. Ook kunnen ouders hier met elkaar praten over dit onderwerp en bij elkaar nagaan hoe het bij hun eigen kinderen gaat.

Daarbij moeten de jongeren zelf bewuster worden van de gevolgen van alcoholgebruik en roken. De campagnes lijken nauwelijks invloed te hebben op sommige jongeren. Ik adviseer de overheid strengere controles uit te oefenen op het alcoholbeleid. Zo zou het doortappen aan iemand die al dronken is beter gecontroleerd kunnen worden door gebruik te maken van blaastests. Voor een café moet iemand dan de test afleggen en als hij of zij meer gedronken heeft dan de bij wet vastgestelde x aantal promillage dient de toegang geweigerd te worden. Daarnaast vind ik dat een café maar van 10 tot 2 uur geopend moet zijn zodat mensen zich niet heel erg zat kunnen drinken. Wat betreft het tabakbeleid dat vind ik dat de accijnzen nog verder omhoog moeten zodat het jongeren onmogelijk gemaakt wordt om te roken. Hierdoor stoppen denk ik ook een hoop volwassenen. Ook vind ik dat roken feitelijk overal moet worden verboden, bijvoorbeeld ook op straat.