De banaan, een gezonde vrucht met de uitsterven bedreigt

De banaan is de meest populaire fruitsoort in de wereld. In Nederland is de banaan één van de vele fruitsoorten waar uit gekozen kan worden. In tal van andere wereldlanden behoort de baan echter tot het basisvoedsel. De banaan is een exportproduct. Door de export van de banaan, behoort de banaan in deze exportlanden ook nog eens tot het belangrijkste middel van bestaan. Jaarlijks worden er wereldwijd circa 100 miljoen ton aan bananen geconsumeerd. Hierdoor is de banaan, na koffiebonen, cacaobonen en graan, het meest verhandelde agrarische product. Deskundigen verwachten echter dat de consumptie van bananen sterk zal afnemen. De sterke afname zal komen door de toename van schimmelziekten. De banaan zal door de schimmelziekten naar verwachting voor 2025 volledig zijn uitgestorven. Om het proces van de schimmelziekten tegen te gaan, proberen wetenschappers van de universiteit van Wageningen om in een versnelt tempo een oplossing te zoeken tegen het gevaar van het uitsterven van de banaan.

Bananenplant of banenboom

Een banaan is een langwerpige en licht gebogen vrucht. De banaan groeit in trossen van circa 50 kilogram aan de banenplant. Een bananenplant kan, afhankelijk van zijn soort en groeiomgeving, drie tot twaalf meter hoog worden. Het bijzondere aan een bananenplant is, dat de plant een schijnstam aanmaakt. Een stam van over elkaar liggende, vleugelachtig verbrede bladstelen. Door deze stam spreekt men vaak over een banenboom in plaats van een banenplant.

Geschiedenis
Volgens vroegere boeddhistische geschriften, zou de banaan zijn oorsprong vinden in de zesde eeuw voor Christus. De commerciële bananenproductie begon volgens overlevering rond 1871 in Costa Rica. In de 21ste eeuw gaan er door de bananenexport wel honderden kilo's bananen per dag de wereld over.

Banen gezond of ongezond?

De banaan is de meest populaire fruitsoort ter wereld. Ook in Nederland is de banaan erg populair. De baan is in Nederland na de appel en de sinaasappel de meest geconsumeerde vrucht. Toch hebben veel mensen een negatief beeld bij de banaan. Velen denken dat de banaan een ongezonde vrucht is. Een vrucht die bovendien gezien moet worden als dikmaker. Hierover worden in de media regelmatig berichten gepubliceerd. In deze berichten wordt dan vaak het advies gegeven om niet meer dan één banaan per week te eten. Dit goedbedoelde advies is onterecht en niet wetenschappelijk onderbouwd. De banaan mag dan, in verhouding met veel andere vruchten, meer calorieën bevatten, maar de banaan zit wel boordevol gezonde vezels en voedingstoffen. Hierdoor mag de banaan rustig dagelijks gegeten worden en gezien worden als een verantwoord tussendoortje. ( Meer informatie over de gezondheidseffecten van de banaan kan men lezen in het artikel: Dieet en banaan.)

De banaan met uitsterven bedreigt

Wanneer er niet wordt ingegrepen is de kans groot dat werelds meest geconsumeerde vrucht volledig wordt uitgeroeid. Twee hardnekkige schimmelziekten, de Black Sigatoka en de Panama-ziekte zorgen ervoor dat vele bananenplanten het met de dood moeten bekopen. Tot op heden is er alleen een middel gevonden tegen de Black Sigatoka. Echter moet er voor bestrijding van deze schimmel ongeveer zestig keer per jaar worden gespoten. Het spuiten is echter wel sterk verontreinigend voor het milieu.

Panama-ziekte

De Panama-ziekte lijkt op dit moment de grootste bedreiging voor de bananenteelt. Panama-ziekte wordt veroorzaakt door een bodemschimmel die de banenplanten volledig laat afsterven. Wanneer deze bodemschimmel zich eenmaal in de bodem bevindt, dan blijft de schimmel wel 30 jaar in leven en kunnen er op de desbetreffende plaats geen bananen meer worden geteeld.

Wetenschappelijk onderzoek
Aan de Universiteit van Wageningen zijn onderzoekers bezig om in een sneltreinvaart een oplossing te zoeken tegen het probleem van de Panama-ziekte. Deze oplossing zou het vinden van een bestrijdingsmiddel kunnen zijn of het telen van een resistente banaan. Voor dit onderzoek is veel geld nodig. Volgens de universiteit van Wageningen is er echter bij publieke instellingen te weinig geld los te krijgen voor het ontwikkelen van resistente bananen. Daarom richten de universiteit zich nu vooral op particuliere investeerders.

Komt er op tijd een oplossing?

Deskundigen verwachten dat bodemschimmel die de Panama-ziekte veroorzaakt ongeveer tien jaar nodig heeft om zich wereldwijd te verspreiden. Dit zou betekenen dat de banenplant rond 2025 volledig is uitgeroeid. Onderzoekers van de Universiteit van Wageningen hebben reeds aangegeven dat het een race tegen de klok zal worden. Een race tegen de klok als zij voor 2025 een oplossing tegen deze schimmelziekte willen vinden.