De geneeskracht van wilde tijm

Wilde tijm kruipt over de grond om vervolgens met een aantal stengels omhoog te wijzen. De stengels reiken zelden hoger dan zeven centimeter boven de grond en worden in de bloeitijd gedecoreerd door roze of violette bloemetjes. Deze altijd groene plant die familie is van de munt, komt van origine in Europa en Noord-Afrika voor en wordt veel gebruikt in de keuken. Wilde tijm is voor veel mensen meer bekend onder de naam kleine tijm. Deze plant behoort tot de waardplanten. Hij trekt als waardplant vooral de vlinders Pempeliella dilutella en tijmblauwtje aan. Voor de mens is het belangrijker dat het een eetbaar kruid is met geneeskracht. Gedroogde, verpulverde tijmblaadjes kunnen uitstekend door kruidenzout worden gedaan. In de fytotherapie, de door wetenschap onderbouwde vorm van moderne kruidengeneeskunde, wordt wilde tijm ingezet bij luchtwegenproblemen en spijsverteringsperikelen.

Inhoud:

• Traditioneel gebruik wilde tijm
• Wilde tijm op je bord
• Naamgeving
• Werkzame stoffen
• Wilde tijm voor de spijsvertering
• Wilde tijm, goed voor de luchtwegen
• Overige medicinale werkingen
• Dosis en veiligheid
• Bezoek een arts of fytotherapeut

Traditioneel gebruik wilde tijm

Tijm staat in verband met de thymus, een orgaantje dat dichtbij het hart zit en de witte T-cellen aanmaakt die de werking van het immuunsysteem stimuleren. De naamgever die aan tijm en thymus dezelfde naam gaf, was blijkbaar op de hoogte dat tijm de thymus in werking zette. Vroeger deed men wilde tijm in kruidkussentjes, alleen of samen met rozemarijn en lavendel. Dat was goed bevonden tegen hoofdpijn, slapeloosheid, benauwdheid en astma. Daarnaast dronk men in de traditionele volksgeneeskunde thee van tijm bij maagbezwaren. In Tirol en Zwitserland werd tijm gebruikt om tovenarijen te doorbreken. Padden maken graag hun hol onder een tijmplant en padden hoorden volgens een volksgeloof bij heksen. Daarom geloofde niet iedereen dat tijm je zou beschermen voor toverspreuken.

Wilde tijm op je bord

Wilde tijm kan door een salade worden gedaan. De blaadjes kunnen ook worden gebruikt om een thee van te zetten. Als er een thee van wordt gezet is het aan te raden de blaadjes vlak voor het bloeien te plukken en te drogen. Over het algemeen wordt de smaak van een theekruid beter als je het droogt want een vers kruid geeft moeilijker zijn smaak aan het theewater. Wilde tijm is een uitstekend kruid wat kan worden gebruikt in het bereiden van echt voedsel dat op langzame wijze wordt bereid daar het zijn smaak lang behoudt.

Naamgeving

In het Latijn wordt wilde tijm Thymus serpyllum genoemd. In het Nederlands kennen we enkele alternatieve namen: Kleine tijm, Veldtijm, Kwendel, Sadonie. Verder werd het vroeger enigszins ook wel de volgende namen gegeven: Wilde marjolein, Citroenkruid en Onze-Lieve-Vrouwe-Bedstro. Dat is verwarrend omdat ook andere planten deze namen dragen.

Werkzame stoffen

Van wilde tijm wordt voor fytotherapeutische doeleinden het hele bovengronds groeiende kruid gebruikt, met uitzondering van de houtige onderdelen. Hierin zitten de volgende belangrijke werkzame inhoudsstoffen: etherische olie met de fenolen carvacrol en thymol, de monoterpenen alfapineen, gammaterpineen en paracymeen, de monoterpenolen linalool, borneol, geraniol. alfapterpineol en terpineen-1-ol-4, looistoffen, de bitterstof serpylline, flavonglycosiden zoals luteoline-7-glycoside en de triterpeenzuren oleanolsaponine en ursolzuursaponinen.

Wilde tijm voor de spijsvertering

Wilde tijm is een aromatisch bittermiddel dat eetlustbevorderend werkt. Dat komt met name door de serpylline en de etherische olie die het bevat. Het werkt spijsverteringsstimulerend, krampwerend en windverdrijvend. Fytotherapeuten kunnen aan mensen adviseren veel tijm te eten als ze lijden aan één of meer van de volgende indicaties:

• Indigestie,
• Oprispingen,
• Winderigheid of flatulentie,
• Meteorisme of opgeblazen gevoel.

Wilde tijm, goed voor de luchtwegen

De etherische oliën carvacrol en thymol in wilde tijm hebben een ontsmettende werking. Ze bevorderen het ophoesten van slijmen. Daarnaast is er sprake van een ontkrampende werking op de ademhalingswegen. In de fytotherapie wordt wilde tijm voorgeschreven bij de volgende indicaties:

• Hoest,
• Milde bronchitis.

Overige medicinale werkingen

• In de aromatherapie wordt etherische olie van wilde tijm gebruikt bij vermoeidheid, neurovegetatieve dystonie of zwakke zenuwen en cystitis of blaasontsteking.
• Wilde tijm wordt uitwendig gebruikt door een bad te nemen. Soms wordt het gebruikt als liniment; een middel om je mee in te smeren zoals een zalf. Deze behandelingen worden gedaan omdat ze zouden helpen bij reumatische aandoeningen zoals artrose, lumbago of lage rugpijn en sciatique of ischias.
• Neusverstopping bij verkoudheid kan verminderd worden door wilde tijm.
• Wonden kunnen worden behandeld met wilde tijm.
• Wilde tijm wordt als spoelmiddel ingezet om slijmvliesontstekingen in keel en mond te behandelen.

Dosis en veiligheid

Er is een aantal manieren om deze geneesplant te gebruiken.

• Kruid: Je kan 6 gram wilde tijm per dag nemen om het gewenste therapeutische effect te bereiken.
• Verpoederde kruid: driemaal daags 0.,5 gram tot 2 gram per keer.
• Moedertinctuur: 30 druppels per dag.
• Infuus of thee: meermalen per dag een kop thee van 2 tot 3 gram kruid.

Van wilde tijm zijn bij de therapeutische doseringen geen bijwerkingen bekend. De enige bedenking is om wilde tijm niet te geven aan kinderen jonger dan drie jaar omdat het spasmen van het strottenhoofd kan opwekken.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.