De geneeskracht van citroengras

Citroengras kennen we in Europa het meest vanuit de Thaise keuken maar het is ook een kruid met geneeskracht. Citroengras is en tropische plant die van oorsprong uit Azië komt. Inmiddels is hij verspreid over heel de tropen. Omdat het veel wordt gebruikt op het eiland Bintan in Indonesië wordt gebruikt als insectenbestrijder, gaat men ervan uit dat het daar vandaan komt. Er zijn echter meerdere variëteiten citroengras en bovendien hebben de eilandbewoners van Indonesië lange tijd gereisd van en naar het Aziatische continent. De plant kan daarom net zo goed met reizigers zijn meegenomen en zich in de loop der tijd hebben veranderd in een andere variëteit. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving citroengras
• Citroengras als traditioneel medicijn
• Traditioneel gebruik op Curaçao
• Verdere traditionele aanwendingen
• Inhoudsstoffen en medicinale werkingen
• De geneeskracht van citroengrasolie
• Citroengras, goed voor maag en darmen
• Citroengras tegen kanker

Naamgeving citroengras

De Latijnse naam van citroengras is Cymbopogon citratus. In het Nederlands kennen we niet bijster veel alternatieve namen voor deze plant maar in Suriname zijn er door de veelheid aan talen des te meer namen: strungrasi, kawari erepari, lungasi, sutungaasi, amanda, asonuma, sereh, sithalghas, sami en zuurgras. Sereh is een naam die vele Indo´s onder ons zullen herkennen; het is de Javaanse naam voor citroengras. Op Curaçao is lamungras de meest gebruikte naam maar het wordt er ook fevergras, malohi en malogia genoemd.

Citroengras als traditioneel medicijn

Citroengras is een decoratieve struik in de tropische tuin. Vandaar dat deze in de tropen vaak wordt aangeplant. In Suriname is een thee van citroengras een bekend middel bij griep, verkoudheid, hoest, koorts en bronchitis. In Suriname doet men graag suiker bij deze thee maar je kunt uiteraard ook de gezondere steviablaadjes gebruiken. Eventueel kan citroengrasthee vermengd worden met limoenblad, makamaka, gember, kruidnagel en pitanga of monkimonkikersi-bladeren. Aan deze thee kan het sap van een bittere oranje appel worden toegevoegd. Thee van citroengras is in Suriname eveneens gezien als medicijn bij buikpijn en hartkloppingen.

Traditioneel gebruik op Curaçao

Op Curaçao wordt citroengras eveneens bij koorts, griep en verkoudheid gebruikt. Er wordt aangeraden om de thee warm te drinken; pas dan gaan de ziektekiemen goed uitzweten. Een bijzondere manier om griep uit te zweten is door een eierdooier, bruine suiker en nootmuskaat op te kloppen en dit mengsel te overgieten met hete citroengrasthee. Je kunt ook gewoon pure citroengras thee drinken. Dat verfrist het hele lichaam. Op de wortel kan gezogen worden ter verfrissing van de adem.

Verdere traditionele aanwendingen

In Java is het een oud gebruik om een kind met jeuk te behandelen door het te wassen met afgekoeld water dat is gekookt met citroengras, tamarindebladeren, anijsblad en guave. Dit kruidenbad wordt eveneens door volwassenen gebruikt bij puisten, jeuk of schrammen. Na een bad, het wassen met dit kruidenwater, wordt de huid bij voorkeur ingesmeerd met kokosolie. Een ander traditioneel gebruik is bij gonorreu. In Suriname zullen sommigen kruidendokters adviseren om gonorreu te behandelen met citroengras, mierenhout en rode katoen of redi katun. Hierdoor plas je alle niet in het lichaam behorende substanties eruit.

Inhoudsstoffen en medicinale werkingen

Citroengras bevat terpenen, alcoholen, ketonen, aldehyden en esters. De etherische olie van citroengras bestaat onder andere uit citral α, citral β, nerol geraniol, citronellal, terpinoleen, geranyl acetaat, myreceen en terpinol methylheptenoon. Verder bevat het de flavonoïden Isoorientin, isoscoparin, swertiajaponin, chlorogeenzuur, koffiezuur, luteoline, isoorientine 2’-O-rhamnoside, quercetine, kaempferol en apiginine. Deze stoffen zorgen ervoor de volgende eigenschappen: anti-amoeben, antibacterieel, tegen diarree, antidraadworm, antifungaal en anti-inflammatoire eigenschappen zijn onderzocht door wetenschappers met positieve resultaten. Diverse andere effecten zoals antimalaria, antimutagenen, antimycobacteriële, en neurologische werkzaamheden zijn ook onderzocht. Citroengras blijkt een plant die rijk is aan antioxidanten. Bovendien kan het volgens de wetenschap hypoglykemie bestrijden. Al deze onderzoeken hebben hoopvolle resultaten voor de toekomst en bevestigen de brede inzetbaarheid in de traditionele geneeskunde. Bovendien is in 1986 al onderzocht dat citroengras geen nadelige effecten heeft voor het lichaam; het is een veilig geneeskruid.

De geneeskracht van citroengrasolie

Citroengrasolie is een essentiële olie of etherische olie met geneeskrachtige eigenschappen. Zo gaat het de heliobacter pylori bacterie tegen, een bacterie die tot allerlei maagproblemen kan leiden. In 2012 werd een onderzoek gehouden naar welke etherische olie het beste de pathogene bacterie staphylococcus aureus bestreed. Oliën van grapefruit, limoen, bergamot en citroengras werden met elkaar vergeleken. Alle etherische oliën werkten de ontwikkeling van een bacteriekolonie met Staphylococcus aureus tegen, maar citroengrasolie was het meest effectief als het gaat om antibacteriële werking.

Citroengras, goed voor maag en darmen

Citroengras is een medicijn bij prikkelbaredarmsyndroom. Het zorgt ervoor dat de leukocyten of witte bloedcellen in grotere getale naar de geïnfecteerde plek in de darmen gaan, zo blijkt uit Japans onderzoek uit 2010. Uit een Braziliaans onderzoek uit 2009 bleek dat citroengras de werking van de macrofagen stimuleert. Macrofagen zijn stoffen die een zeer belangrijke rol spelen in ons immuunsysteem. De onderzoekers concludeerden dat hier de ontstekingsremmende werking van citroengras vandaan komt.

Citroengras tegen kanker

Op internet staat een verhaal te lezen van een citroengrasboer uit Israël die zich verbaasde over het feit dat hordes kankerpatiënten naar zijn winkel kwamen om citroengras in te slaan. Het bleek dat de artsen hen hadden verteld om een warme drank op basis van citroengras te maken om kanker te weren. Het lijkt er sterk op dat de Israëlische artsen een kankerremedie hebben ontdekt zonder daar gewag van te maken. Een Indiaas wetenschappelijk onderzoek uit 2009 bevestigt dat citroengras kankercellen triggert om zichzelf op te heffen. In 2006 was er een Israëlisch onderzoek uitgevoerd naar de werking van citral, wat zich onder andere bevindt in citroengras, citroenmelisse en verbena of ijzerkruid. Het bleek dat citral een kankerbestrijdende werking heeft. Een Japans onderzoek uit 2003 had al aangetoond dat als citral op de huid werd aangebracht het huidkanker voorkomt.