De geneeskracht van zwarte komijn

Zwarte komijn groeit van origine enkel in Zuid- en Zuid-West-Azië en aan de Aziatische kant van de Middellandse Zee. Tegenwoordig komt op sommige plaatsen in Europa de zwarte komijn verwilderd voor. De zwarte komijnplant wordt ongeveer 30 centimeter hoog en heeft mooie, witte tot lichtblauwe bloemen. De plant bloeit van mei tot juli. In West- en Midden-Europa werd de plant gekweekt in kruidentuinen. De zwarte zaden lijken wat smaak betreft een beetje op peper. Zwarte komijn heeft geneeskracht tegen onder andere diabetes en kanker.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening zwarte komijn / Bron: Franz Eugen K?hler, K?hler's Medizinal Pflanzen, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Verschillende soorten komijn

Er zijn verschillende soorten zwarte komijn. In dit artikel wordt alleen de Nigella sativa behandeld. Overige komijnsoorten met hun Latijnse namen zijn:

Zwarte komijn: Carum Bulbocastanum
Gewone komijn: Cuminum cyminum
Echte zwarte komijn: Bunium persicum

Naamgeving

De Latijnse naam die in de wetenschap gebruikt wordt voor deze plant is Nigella sativa. Komijn wordt in het Nederlands soms kalonji of nootmuskaatbloem genoemd. In het Duits heet deze plant Echter Schwarzkümmel en in het Engels wordt fennel flower of nutmeg flower tegen deze plant gezegd.

Geschiedenis zwarte komijnzaad

Zwarte komijnzaad werd in het Midden-Oosten een paar millennia terug al door het brood gedaan om het een meer kruidige smaak te geven en de voedingswaarde te verhogen. In het antieke Egypte gaf men zwart komijnzaad mee aan de overledene farao´s om hen te helpen bij hun overgang naar de volgende wereld. Hippocrates, de goddelijke vader van de geneeskunde en Dioscorides, pionier der geneeskunde en kruidenwetenschap, gebruikten zwarte komijn reeds om de geneeskracht die het bevat. Avicienna, de beroemde Islamitische arts en filosoof gebruikte ook zwarte komijn als medicijn. Het werd in de oudheid door de hier genoemde medische geleerden vooral ingezet bij: eczeem, haaruitval, hoge bloeddruk, koorts, incontinentie, galstenen en verstopping.

Zwarte komijnolie

Van de zaden wordt een olie gemaakt. De geneeskracht van zwarte komijnolie wordt net als de komijnzaden reeds duizenden jaren terug toegepast. De olie is goed bij allerlei ingewandsproblemen en huidaandoeningen zoals psoriasis, neurodermitis en eczeem. In India wordt zwarte komijnolie aan zwangere vrouwen gegeven om allerlei zwangerschapsaandoeningen te helpen voorkomen en genezen. Verder is zwarte komijnolie goed voor de regulering van het immuunsysteem, bij astma en als middel om de bijwerkingen van een chemotherapie te verminderen.

Officieel bevestigde geneeskracht

Het feit dat zwarte komijn geneeskracht heeft wordt onderschreven door officiële organisaties zoals de Food and Drug Administratiuon (FDA) in de V.S. Deze organisatie is Amerikaanse versie van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit. Als een product patenten heeft op geneeskrachtige werkingen betekent dat dit product ruimschoots is onderzocht en dat keer op keer is bewezen dat het over deze medicinale eigenschappen beschikt. Zwarte komijn biedt een uitgebreid scala aan geneeskracht en

Zwarte komijn in bloei / Bron: Pamla J. Eisenberg from USA, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)

de verwachting is dat er nog meer toepassingen bijkomen. In 2014 heeft zwarte komijn zes geneeskrachtige patenten:

Diabetes (US 6,042,834)
Remming van de groei van kankercellen (US 5,653,981)
Verbetering van het immuunsysteem (US 5,482,711)
Virale infecties (US 6,841,174)
Psoriasis (US 6,531,164)
Astma (UK - EP1709995)
Levensmiddelenallergie: (Internationaal-WO2010133574)

Inhoudsstoffen

De zaden worden verzameld in augustus en september. In zwart komijnzaad zit onder ander: linolzuur, etherische oliën zoals thymoquinon en carvacrol, nigellon of dithymoquinon, melanthine, de alkaloïden alfahedederine, nigilline, nigellicinen, nigelledine en damascenine, saponinen, protoanemonine, vette olie en tannines. Melanthine is giftig in grote doses en nigelline kan verlammingen te weeg brengen. Daarom moet dit kruid met mate worden gebruikt. Aan de andere kant weet een wetenschappelijk onderzoek uit 2003 te melden dat er zeer weinig bijwerkingen van deze plant zijn. Er zijn slechts twee gevallen van contactdermatitis gemeld.

Medicinale werkingen

De in de alinea hierboven genoemde stoffen hebben medicinale werkingen. Als voorbeeld: Nigellon is een spierontspannende stof en kan verlichting bieden bij kinkhoest en bronchitis. Een onderzoek uit 2003 meldt: ´Zwarte komijn heeft een ontstekingsremmende, pijnstillende, koortswerende, antimicrobiële en antineoplastische activiteit. De olie vermindert bloeddruk en verbetert de ademhaling. Thymoquinon en carvacrol hebben een sterke antioxidantwerking.´ Een ander onderzoek uit 2010 beveelt aan om dagelijks een aantal zwarte komijnzaden te gebruiken omdat deze een reeks aan ziekten voorkomt.

Aanwendingen in de natuurgeneeskunde

In het boek Geneeskrachtige planten en kruiden van Dr. Ute Künkele en Till R. Lohmeyer vertellen deze kruidendeskundigen dat de plant bij gal-, nier- en blaasproblemen kan worden ingezet. Verder is het een plant die ingewandswormen bestrijdt. In de homeopathie is de plant voornamelijk een middel bij maagkwalen, geelzucht en andere leverziekten.

Zwarte komijnzaad en kanker

Er zijn legio onderzoeken gedaan naar de antikankerwerking van zwarte komijnzaad. Vooral de etherische oliën in dit zaad kunnen kankercellen doen verdwijnen en daarmee de kans op het overleven van kanker en chemokuur vergroten. Een Amerikaans onderzoek uit 2011 stelt dat de antikankerwerking van zwarte komijnzaad al millennialang is herkend maar dat pas vanaf de jaren 80 van de 20e eeuw deze eigenschap goed is onderzocht. In 2011 is nog precies niet bekend hóé zwarte komijnzaad precies helpt om kanker te genezen, alleen dat het tumorcellen stopt in hun ontwikkeling en vervolgens verkleinen de tumors tot ze weg zijn. Thymoquinon wordt als belangrijkste bestanddeel aangewezen als het gaat om de kankerbestrijdende werking. Baarmoeder-, prostaat-, darm-, huid-, long-, lever-, alvleesklier-, dikke darm- en borstkanker en bloedkanker of leukemie zijn allemaal onderworpen aan wetenschappelijk onderzoek met zwarte komijnzaad en het is gebleken dat zwart komijnzaad bij deze kankervormen helpt.

De hele zwarte komijnplant / Bron: H. Zell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Goed bij diabetes

Zwarte komijnzaad is extra goed voor de diabetes mellitus type 2-patiënt, in de volksmond de suikerziektepatiënt. In een Saoedi-Arabisch onderzoek uit 2010 bleek dat inname van twee gram zwarte komijnzaad per dag het insulineniveau in het bloed meer op peil houdt. Na het gebruik over een periode van 12 weken zagen de onderzoekers dat insulineresistentie sterk was verminderd. Deze hoeveelheid blijkt volgens hetzelfde onderzoek geen schadelijke werking op de lever of andere organen te hebben.

Eettips

Zwarte komijnzaad kun je verpoederen en door een kruidenboter doen. Wie zelf een brood bakt doet er goed aan wat zaden door het meel heen te doen, eventueel in verpoederde vorm. Zwarte komijnolie past prima over een salade. De zaden van zwarte komijn kun je gebruiken in een zelf samengestelde kruidenthee.