Probiotica en de darmflora

Darmflora? Geen bloemen in je buik maar wel het geheel van micro-organismen in de darm, die er voor zorgen dat ons voedsel goed verteerd. En een probioticum is samengesteld uit micro-organismen die normaal in een gezonde darm voorkomen. De intestinale flora is een ecosysteem bestaande uit miljoenen micro-organismen, voornamelijk bacteriën, die onderverdeeld kunnen worden in probiotische organismen, pathogenen en neutrale organismen. Een probioticum wordt gedefinieerd als een voedingssupplement met levende micro-organismen, dat een gunstig effect heeft voor de gastheer door verbetering van de microbiële balans. Een gezonde flora kan pathogenen onderdrukken en is om meerdere redenen gunstig voor de gezondheid van de gastheer. Probiotica kunnen de balans van de microflora herstellen, onder andere door hun vermogen om te hechten aan het darmslijmvlies (kolonisatie). Door competitie voor de hechtingsplaatsen en nutriënten wordt de groei van pathogenen verhinderd. Door het beperken van destabilisering van de flora kunnen probiotica diarree en andere bijwerkingen voorkomen na antibioticagebruik.

Probiotica kunnen de weerstand van de darmflora versterken door:

• productie van antimicrobiële stoffen tegen pathogenen
• stimulering van de instandhouding van de slijmlaag (secretie van mucus)
• versterking van de darmbarrière
• verbetering van de darmmotiliteit
• stimulering van de activiteit van immuuncellen tegen intestinale pathogenen
• Probiotica versnellen het herstel van de normale microflora

Probiotica na een antibioticakuur

Na een antibioticakuur kan het twee maanden of langer duren voordat de verstoorde flora zich hersteld heeft. Meerdere kuren binnen twee maanden verhogen daarom het risico op AAD (Antibiotic Associated Diarrhoea), of andere darmklachten. In deze periode kunnen patiënten intolerant zijn voor lactose of andere voedingsbestanddelen en gevoeliger zijn voor darminfecties veroorzaakt door zowel besmet voedsel als door pathogenen uit de eigen darmflora. Door het doden van gunstige micro-organismen kunnen antibiotica overgroei van pathogene bacteriën uit de darmflora veroorzaken. Dit leidt tot diarree en de aantasting van de barrièrefunctie van het slijmvlies van de darm door gifstoffen afkomstig van pathogene organismen. Overgroei van pathogenen kan ernstige of aanhoudende diarree veroorzaken.
Een probioticum kan de normalisatie van de microflora versnellen wanneer het tijdens en een week na de antibioticakuur wordt ingenomen. Een studie bij gezonde vrijwilligers liet zien dat na een maand de flora voor 65% was hersteld bij additioneel gebruik van een probioticum bij de antibioticakuur, vergeleken met 48% zonder probioticum.

Veiligheid probiotica

Probiotica bestaan uit symbiotische micro-organismen die normaal in de menselijke flora worden aangetroffen. Ze kunnen veilig gebruikt worden door kinderen (vanaf het moment dat ze vast voedsel kunnen eten), volwassenen en ouderen. Het gebruik tijdens een antibioticumkuur dient in overleg met de behandelend arts te gebeuren.
Probiotica dienen niet gebruikt te worden door patiënten met pancreatitis, met darmischemie, bij intensive care-patiënten.

Gebruik van probiotica

Ter preventie van darmproblemen moeten de probiotica tijdens bijvoorbeeld een antibiotica kuur gebruikt worden en voortgezet worden voor minstens een week na beëindiging van de kuur. Tussen de inname van probiotica en antibiotica moet minstens twee uur tijd zitten. Het is ook mogelijk om de probiotica direct na het beëindigen van de kuur te beginnen en te gebruiken gedurende een week.