De geneeskracht van venkelzaad

Venkelzaad zit in sommige brood- en kaassoorten. Etherische olie op basis van venkelzaad komt voor in vele farmaceutische en cosmetische middelen. Venkelzaad is een lekkernij met geneeskrachtige kwaliteiten. In diverse landen wordt een thee van venkelzaad gedronken tegen kolieken en menstruatiepijn. Daarnaast verfrist venkelzaad de mond; het is een goed middel om te gebruiken na een maaltijd. Je krijgt het onder andere geserveerd in goede Indiase restaurants.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Venkelzaad en kanker

Venkelzaad stond in de afgelopen jaren in kwaad daglicht omdat wetenschappelijk onderzoek had uitgewezen dat estragolen in venkelzaad kanker kunnen veroorzaken. De onderzoekers hadden estragolen geïsoleerd uit venkelzaad en onderzocht op eigenschappen, die inderdaad kankerverwekkend bleken. Maar wanneer deze estragolen in venkelzaad zelf zitten, bevat het venkelzaad stoffen die de kankerverwekkende werking van estragol opheffen. In zijn geheel ingenomen is venkelzaad juist kankerbestrijdend.

In India eet men venkelzaad na een maaltijd ter verfrissing van de mond / Bron: Howcheng, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

De Latijnse naam van venkel is Foeniculum vulgare.

Traditionele geneeswijze venkelzaad

Behalve venkelzaad wordt de geneeskracht van venkel als groente in veel landen gewaardeerd. In de volksgeneeskunde van Europa en Noord-Afrika is venkelzaad een veel gebruikt middel bij krampen. Een dubbelblind wetenschappelijk onderzoek uit Sint Petersburg, Rusland toonde in 2003 aan dat venkelzaad inderdaad werkt bij kolieken. Verder is het een ontstekingsremmer, pijnstiller, moedermelkproductiebevorderaar, ooglotion en antioxidant. Ook kan dit zaad de secretie van hormonen door klieren bevorderen. In Azië is venkelzaad vaak gebruikt om vergif sneller uit het lichaam te krijgen. Saksische culturen beschouwden venkelzaad als één van de negen heilige kruiden met geneeskrachtige capaciteiten. In de Middeleeuwen legde men op 21 juni, de langste dag, in Europa venkelzaad op de drempels van huizen teneinde boze geesten af te weren.

Inhoudsstoffen venkel

Zoals bij alle planten heeft de manier van landbouw bedrijven en de ecologische situatie van de landbouwgrond grote invloed op de samenstelling van stoffen in planten. Italiaanse onderzoekers zagen eveneens dat er verschil is gecultiveerde venkel en wilde venkel. Vaak is het zo dat in gecultiveerde venkelzaad meer etherische olie zit dan in venkelzaad van een wilde plant. Toch bevat elke venkelplant ongeveer dezelfde stoffen, zij het in verschillende samenstellingen. Venkelzaad bevat 2% etherische olie, voornamelijk anethol, een stof met antikankerwerking. Overige stoffen in venkelzaad zijn: alkaloïden, polyfenolen, sterolen, terpenoïden, galluszuur, estragol, alfafellandreen, fenchoon, R-pineen, limoneen, betabineen, betamyrceen, p-cymeen, flavonoïden zoals coumarinen. Commerciële thee met venkelzaad erin bevat vrijwel altijd venkelzaadpoeder of gebroken venkelzaad; deze thee heeft een stuk minder geneeskrachtige capaciteiten aangezien vele stoffen met medicinale werking vervliegen als het zaad wordt verpoederd of gebroken. Beter is het om een thee te zetten van vers zaad wat je vlak voor gebruik fijn stampt met een vijzel.

Tegen kolieken bij baby´s

Een thee van venkelzaad is de standaard manier om kolieken bij baby´s te verminderen. Wanneer de moeder deze thee drinkt, komen de medicinale stoffen tegen kolieken vanzelf in de moedermelk. Aan iets oudere baby´s kan een thee van venkelzaad worden gegeven, eventueel vermengd met melk, havermelk, rijstemelk of amandelmelk. Venkelzaad is eveneens goed bij flatulentie. Wanneer mensen veel last hebben van flatulentie is het verstandig om gebroken venkelzaad door het eten te doen om om venkelzaadthee te drinken.

Bestrijder van vrije radicalen

Een Egyptisch onderzoek uit 2011 concludeert dat er veel antioxidanten in venkelzaad zitten welke een natuurlijk en veilig middel bij kanker vormen. De onderzoekers zagen dat alle vrije radicalen die stoffen uit venkelzaad tegen kwamen werden geëlimineerd. Vrije radicalen kunnen voor kanker zorgen maar staan eveneens aan de basis van een aantal andere welvaartsziekten. Verder was venkelzaad vooral indrukwekkend effectief bij borstkanker en leverkanker.

Venkelzaad tegen kanker

Venkelzaad bevat stoffen die kankertumors binnendringen en verkleinen. Dat is vastgesteld door wetenschappers. Nu is het zo dat wanneer estragol uit venkelzaad los worden onderzocht, dus als ze geïsoleerd zijn uit venkelzaad, ze de kankerbestrijdende werking niet vertoond wordt maar er zelfs sprake is van een kankerbevorderende werking. Maar als estragol in het hele venkelzaad zit, waar het van nature in voorkomt, kan het kanker wel bestrijden. Dat komt onder andere omdat de flavonoïden nevadensine en epigallocatechine de nadelige gevolgen van estrgol opheffen. Bewezen is dat het onder andere werkt tegen borstkanker, het Ehrlich carcinoom en leverkanker, zo blijkt uit een Italiaans meta-onderzoek wat is gepubliceerd in 2012.

Bron: Howcheng, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Venkelzaad tegen menstruatiepijn

Uit Iraans onderzoek dat is gepubliceerd in 2012 blijkt dat venkelzaad zeer goed helpt om menstruatiepijn tegen te gaan. In het onderzoek werden 50 vrouwen met menstruatiepijn behandeld door viermaal daags een dosis venkelzaad in te nemen. De controlegroep kreeg een placebo. Het bleek dat de vrouwen die venkelzaad innamen veel minder menstruatiepijn vertoonden. De krampopheffende werking speelt hierbij een belangrijke rol. Slechts 20% van de vrouwen reageerden niet op venkelzaad; zij bleven de menstruatiepijn behouden.

Venkelzaadthee is een uitstekend medicijn bij menstruatiepijn.

Vijf leuke weetjes over venkelzaad

[OLIST]Venkelzaad opeten na de maaltijd geeft je een frisse mond. In Indiase restaurants kun je na de maaltijd vaak venkelzaad geserveerd krijgen.
Omdat op venkelzaad kauwen de speekselproductie bevordert, is het goed voor je tanden. In speeksel zitten stoffen die cariës voorkomen.
In Servië verkoopt men kinderthee met venkelzaad.
Uit onderzoek in 1985 blijkt dat venkelzaad zorgt voor grotere borsten bij vrouwen, alsmede voor een grotere baarmoeder en vagina.
In Arabische landen wordt venkelzaad traditioneel gebruikt als natuurlijk borstvergrotingsmiddel.[/OLIST]

Gebruik een vijzel of pepermolen

Venkelzaad bevat allerlei gezonde stoffen binnen het zaadje zelf. Wanneer je hiervan gebruik wilt maken is het het beste om ongebroken venkelzaad te kopen en deze vlak voor het gebruik als thee even te malen met een vijzel. Op deze manier komen de geneeskrachtige stoffen in het theewater terecht. Venkelzaad dat reeds in de fabriek is gebroken en is verwerkt in thee heeft als nadeel dat vele etherische oliën vervliegen. Een ander goed idee is om een pepermolen te kopen en daarin alleen venkelzaad te doen. Dit venkelzaad kun je malen boven een kopje of theepot om het vervolgens op te schenken met heet water. Eventueel kun je venkelzaad mengen met andere lekkere zaden om een thee van te zetten zoals fenegriek, anijszaad en maanzaad.