De geneeskracht van amarant

In amarant zitten veel meer proteïnen dan in andere granen. Amarant wordt een pseudograan genoemd. Deze pas in de 21e eeuw wijd verbreide graansoort heeft allerlei geneeskrachtige eigenschappen. Daarnaast is amarant een eenvoudige plant om te kweken. Het wordt een belangrijk toekomstgewas genoemd. Amarant kan makkelijk groeien in tropische omstandigheden zodat het in derdewereldlanden voedingstekorten kan tegen gaan.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening amarant / Bron: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)

Makkelijke, nutritieve plant

Een van de voordelen van amarant is dat het een graansoort is die niet te veel is veredeld zoals graan dat doorgaans wordt gebruikt voor brood. Daarnaast is amarant een zeer makkelijke plant om te kweken. Amarant is goedkoop en heeft een zeer hoge voedingswaarde. Het kan een belangrijk gewas worden in de toekomst. Met gewassen als amarant kan de ondervoeding beter bestreden worden. In 1991 werd amarant alleen gekweekt in Nepal, Mexico en Zuid-Amerika. Inmiddels komt amarant in heel de wereld voor, ook in Europa. Vrijwel alle amarantsoorten uit Europa komen oorspronkelijk uit Noord-, Midden-, of Zuid-Amerika.

Algemene medicinale eigenschappen

Amarant is goed voor het immuunsysteem, vermindert de activiteit van een tumor, helpt de bloedsuikerspiegel te verlagen, verbetert een verhoogde bloeddruk en kan anemie ofwel bloedarmoede tegen gaan. Daarnaast heeft amarant verschillende anti-allergische eigenschappen. Verder is amarant een sterk antioxidant.

Geschiedenis amarant

Amarant werd al gegeten door de Azteken. In het Azteeks heet de plant Huitzilopochtli, wat 'kolibrie aan de linkerkant' betekent. Deze naam verwijst naar het feit dat de kolibrie zich voedt met de amarant; hij blijft in de lucht vliegen terwijl hij eet. In de jaren 70 van de 20e eeuw werd amarant gecultiveerd vanuit in het wild groeiende planten in Mexico. Sindsdien wordt dit gewas steeds vaker gebruikt als cultuurgewas.

Naamgeving amarant

De Latijnse naam die we in de wetenschap gebruiken van amarant is Amaranthus cruentus. Een veel gebruikte Mexicaanse variëteit van amarant is Amaranthus hypochondriacus. Amaranthos is een woord wat uit het Grieks stamt en het betekent zoiets als 'nooit vervagende bloem', verwijzend naar de rode bloeisels die lang blijven aanhouden. Amarant wordt het het derde millenniumvoedsel genoemd omdat het is herontdekt na het jaar 2000, in het derde millennium van onze jaartelling. Amarant is een pseudograan, net zoals quinoa.

In het rood is de herkomst van amarant afgebeeld en in het groen het huidige verspreidingsgebied. / Bron: Qhx, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Mexicaans onderzoek uit 2008 laat zien dat globuline en luteline, componenten die in amarant zitten, potentieel bloeddruknivellerende eigenschappen hebben.

Inhoudsstoffen amarant

Amarant bevat veel proteïnen, mineralen, saponinen, vezels, onverzadigde vetzuren, vele vitaminen uit het B-complex, vitamine A en vitamine C. Het bevat maar liefst 18 verschillende belangrijke aminozuren. Er zitten geen gluten in waardoor het goed past in een glutenvrij dieet van mensen met coeliakie. Bovendien bevat het veel vitaminen uit het B-complex in combinatie met vetzuren, iets waar mensen met een psychische stoornis vaker last van hebben. Daarnaast zit er een peptide in amarant die luistert naar de naam Ay-AMP. Deze peptide bestrijdt verschillende schimmels zoals Candida albicans, Trichoderma sp., Fusarium solani, Penicillium chrysogenum, Geotrichum candidum, Aspergillus candidus, Aspergillus schraceus en Alternaria alternata.

Vitaminen in amarant

In 100 gram amarant zit 45% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) aan vitamine B6. Het bevat 29% van de ADH aan B5, 21% van de ADH aan B11, 17% van de ADH aan B2, 10% van de ADH aan B1, 8% van de ADH aan vitamine E, 6% van de ADH aan B3 en 5% van de ADH aan vitamine C. Daarmee is amarant een bijzonder vitaminerijke voedingsstof.

Mineralen in amarant

De percentages voor mineralen in amarant zijn nog een stuk indrukwekkender dan die van vitaminen. Voor mangaan geldt dat er maar liefst 159% van de ADH in een ons zit. Fosfor zit met 80% van de ADH in dit van oorsprong Azteeks gewas. Magnesium zit er met 70% van de ADH in. IJzer volgt met 59% van de ADH. Zink zit met 30% van de ADH in amarant. Voor calcium geldt een ADH-waarde van 16% en kalium sluit deze imposante opsomming met 11% van de ADH. Met deze percentages is amarant een stuk gezonder dan menig graansoort.

Bloem amarant / Bron: Karelj, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

In tropische landen waar de amarant groeit worden de bladeren van amarant eveneens gegeten.

Amarant tegen kanker?

Een Israëlisch onderzoek uit 1996 verklaart dat amarant potentieel kankerbestrijdende eigenschappen heeft. Uit het Israëlische onderzoek bleek dat stoffen in amarant de groei van borstkankercellen vertraagt. Mexicaans onderzoek uit 2008 voegt daar aan toe dat als globuline uit amarant samen met trypsine wordt geconsumeerd het apoptose induceert. Dat betekent dat een kankercel dood kan gaan. Normaal gesproken gaat een kankercel niet dood; deze cellen blijven alsmaar voortwoekeren.

Amarant is goed voor de lever

Amarant is goed voor de lever. Argentijns onderzoek uit 2011 gaf ethanol aan ratten om hun lever schade toe te brengen. Dat is een wetenschappelijk gestandaardiseerde methode om het effect van een product op lever te meten. Vervolgens werd een groep ratten amarant gegeven en een andere groep ratten niet. De ratten die amarant kregen vertoonden een duidelijk herstel van de lever. De onderzoekers concluderen daaruit dat amarant leverbeschermend is en dat de aanwezige fenolen in dit pseudograan daarvoor verantwoordelijk zijn.