Van ongezonde voeding naar gezonde voeding

Slecht voedsel is niet goed voor het lichaam, dat weten we. Maar in hoeverre heeft het tot je nemen van slechte voeding direct verband met een slechte(re) gezondheid? We hebben de mond vol over gezonde voeding en dat dit beter is, maar maken we ons nu terecht zo druk over onze gezondheid of speelt de commercie er een nadrukkelijke rol in? Kortom, hoe slecht is slecht voedsel? Als je tot de conclusie gekomen bent, dat je toch wel veel ongezonde voeding tot je neemt, hoe verander je dit patroon dan op natuurlijke wijze?

Definitie van slecht voedsel

Om te bepalen of slecht voedsel ook slecht voor de mens is, moeten we eerste bepalen wat nu slecht voedsel is. Het gaat, en dat is aangetoond, in grote lijnen over verzadigde vetten en (verborgen) suikers. Koolhydraten worden ook steeds vaker onder "slecht" voor het lichaam geschaard, maar dat is niet helemaal terecht.

Koolhydraten zijn absoluut nodig voor het lichaam om het te kunnen laten functioneren en dus gaat het hier met name om hoeveelheden aan koolhydraten die je binnenkrijgt én of het een trage verwerking heeft of snel (snelle suikers geven alleen even een boost, maar doen verder niets voor het lichaam). Teveel is dus slecht, in die zin dat als je niet in verhouding beweegt je aankomt in gewicht. Waarbij gewichtstoename op den duur negatieve gevolgen voor het hele lichaam. Botten die eerder verslijten en organen die kunnen vervetten.

Ziekteverwekker of niet?

Maar als we het over slechte voeding hebben, durft de wetenschap nog niet de relatie te leggen naar ziekten en dood, tenzij er daadwerkelijk langdurig een vitaminetekort speelt. Er spelen in deze grote belangen een rol, belangen die bijvoorbeeld de economie mee draaiende houden en waar veel geld een rol speelt. Als aangetoond wordt dat bepaalde stoffen in voeding ziekteverwekkers zijn (of erger) dan is dat uiteraard desastreus voor deze handel. Je kunt je afvragen in hoeverre dit niet aangepakt zou moeten worden, het is echter momenteel de praktijk.

We moeten als consumenten dus deels zelf het kaf van het koren scheiden. Daarnaast moeten we ook de pillen en poeders die pretenderen meer voor je te betekenen (lees ook: een gezond lichaam krijgen en behouden) elimineren. De bekende gezonde vitaminerijke voeding in een afwisselend patroon is goed voor de mens, daar is geen speld tussen te krijgen.

Mocht het zo zijn dat je twijfelt over de diversiteit binnen je voedingspatroon en dus de mate van gezonde voeding voor je lichaam, kan een diëtist meestal wel uitkomst bieden. Verder werkt het gezonde verstand over het algemeen ook prima. Blijf je twijfelen, dan zijn er altijd natuurlijke multivitaminen die (tijdelijk) aan kunnen vullen. Deze zijn te vinden je in de natuurwinkels, maar gezien het feit dat er erg veel op de markt is, is enig advies in deze niet verkeerd. Onderzoeken die via de huisarts lopen (bijv. bloedonderzoek) is aan te raden indien je ergens echt last van hebt, anders is het meestal overbodig.

Luister naar je lichaam

Signalen

Bij twijfel kan je, voordat je een specialist inschakelt, ook eerst eens naar je lichaam luisteren. Je merkt immers aan wat je gegeten hebt, hoe je je daarna voelt. Een gezonde maaltijd doet meer voor je lichaam dan wat er uit de frituur komt. Maar dan moet je wel bewust met dit proces bezig zijn. We zijn het niet (meer) gewend, maar het lichaam laat je op deze manier weten waar het behoefte aan heeft en wat goed is.

Het verkeerde eten, en niet luisteren, begint vaak al met het dagelijkse hectische patroon. We moeten ons ding doen en daar gaat het ontbijt tussendoor. Immers, we weten wel dat ons lichaam brandstof nodig heeft, maar daar stopt voor velen het proces. Of je lichaam op dat specifieke moment dat nodig heeft wat je naar binnen werkt, ontgaat menigeen. We moeten eventuele trek kunnen stillen, omdat we nog zoveel moeten, en dus staan we verder niet meer stil bij onze voeding. Er wordt geen tijd genomen om in alle rust te eten, niet echt.

Natuurlijk zijn er ook duidelijker signalen als een trillerig gevoel of duizeligheid c.q. licht in het in hoofd. Mogelijk is de bloedsuikerspiegel dan te laag. Snelle suikers kunnen het gevoel even wegnemen, maar beter is de bloedsuikerspiegel constant te houden en dus slechte voeding vermijden. Een evenwichtige bloedsuikerspiegel bereik je door regelmatig gezond te eten. Drie normale maaltijden of vijf kleinere maaltijden werken over het algemeen prima. Verdeel het goed over de dag.

Iets waar we minder naar kijken, maar wat geen overbodige luxe is, is onze ontlasting. Normale ontlasting is compact en verlaat het lichaam op een normale manier. Niet iedereen is hetzelfde en dus kan het wat afwijken. Als dit patroon echter op enig moment af gaat wijken en dit voor langere duur, kan het een signaal zijn van een verkeerd voedingspatroon. Bedenk wat je gegeten hebt en of dit een afwijkend patroon kan verklaren. Anders is het goed het je huisarts voor te leggen.

Hoe krijg je slecht eten in beeld

Kijk naar je eetpatroon, schrijf op wat je bijvoorbeeld gedurende een week of wat gegeten hebt en noteer datgene waarvan je weet dat slecht voor je is. Denk hierbij aan:

• Gefabriceerde producten waar veelal suikers en zout aan toegevoegd zijn.
• Maar ook alles uit de frituur. Enerzijds de grote hoeveelheden koolhydraten die het oplevert en anderzijds de verzadigde vetten.
• Of toetjes die deels uit zoete toevoegingen bestaan. Een beker kwart of yoghurt is op zich niet slecht, maar zit er een laagje “fruit” in, dan zijn dat meestal nagemaakte stoffen met veel E-nummers en mogelijk toegevoegde suikers. Maar het kan ook nagemaakt cacaosnippers betreffen of rijst.
• Tel maar eens van een week de suikerzakjes op die in de koffie of thee gaan.
• Hoe vaak neem je een sausje om je eten lekkerder c.q. sappiger te maken en hoe vaak komen deze uit een potje.
• Maar ook, wat drink je allemaal gedurende een week. Van zoete drankjes, melkproducten tot alcohol, koffie en thee.

Verander op natuurlijke wijze

Anders eten en drinken

Als je tot de conclusie gekomen bent, dat je toch wel veel ongezonde voeding tot je neemt en je je lichaam dit niet meer aan wilt doen, dan kan je daar het beste niet radicaal mee stoppen. Nee, buig langzaam je eet- en drinkpatroon om en begin met enkele zaken die hierboven al genoemd zijn.

Ban vervolgens de sausjes uit potjes (met vaak veel suiker en zout en E-nummers) uit de keuken en vervang het door zelf sausjes te maken. Beperk je tot bijvoorbeeld maximaal één- of tweemaal frituur per maand, als je het heel erg lekker vindt. Neem je koffie ook met wat minder suiker (en bouw het af tot niets) en voeg aan je bakje kwark echte kiwi of blauwe bessen toe. Aan je glaasje alcohol wordt steevast een glaasje water toegevoegd en dat glaasje cola wordt een glaasje vers sap of water. Bedenk of het is om de dorst te lessen of omdat je een “suiker-shot” nodig hebt. Een suiker-shot kan je ook vervangen door een appel te eten.

Genieten

Neem er de tijd voor en geniet vooral ook van hetgeen je tot je neemt. Kauw goed en neem er de tijd voor. Eten en drinken doe je niet ergens naast, het is onderdeel van het leven. De kans is groot dat je de ongezonde voeding ook steeds minder gaat missen. Bovendien, als je je slechte voedingsgewoontes langzaam afbouwt, vraagt je lichaam er niet meer om en is het veel beter vol te houden. Van dien aard, dat het een soort tweede natuur wordt.