Voeding en ouderdom: osteoporose

Osteoporose is bij 75-plussers, en voornamelijk bij vrouwen, een veelvoorkomend probleem. Dit kan echter voorkomen worden door al vroeg in het leven een gezonde voeding te gebruiken. Vooral calcium en vitamine D zijn hierbij belangrijke voedingsstoffen.

Oorzaak

Gedurende de eerste dertig levensjaren gaat de opbouw van bot sneller dan de afbraak. Hierdoor worden de botten sterk en stevig, waarbij rond het dertigste levensjaar de piekbotmassa bereikt wordt. Dit is de grootste massa dat het bot kan bereiken. Na het bereiken van de piekbotmassa wordt het bot sneller afgebroken dan opgebouwd, waardoor de botten hun stevigheid langzaam verliezen. Als er zoveel afbraak van botten is, dat de structuur van de botten aangetast wordt en de botten poreus worden, ontstaat er osteoporose (letterlijk: poreuze botten). Bij osteoporose is het ontstaan van botbreuken vele malen groter.

Voeding

Calcium en vitamine D zijn twee belangrijke stoffen om de kans op osteoporose te verminderen. Een voldoende calciuminname (melk en melkproducten) zorgt ervoor dat het calciumgehalte in het bloed op peil blijft, waardoor er geen calcium uit de botten onttrokken hoeft te worden. Vitamine D (zonlicht, margarine, halvarine, vette vis, lever) zorgt ervoor dat het calcium uit het bloed opgenomen kan worden in de botten. Zonder vitamine D is dit niet mogelijk.

Geslacht

Vrouwen hebben meer kans op het krijgen van osteoporose dan mannen. Bij vrouwen kan de eerste jaren na de overgang het verlies aan botmassa heel snel gaan, soms wel 6% per jaar. Dit komt doordat er na de overgang nauwelijks vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen) gemaakt worden door het lichaam. Oestrogenen spelen een belangrijke rol bij de aanmaak van het bot. Daarnaast worden vrouwen steeds ouder, waardoor ze gedurende langere tijd bot kunnen verliezen. Ook hebben vrouwen minder stevige botten dan mannen, waardoor de kans op het ontwikkelen van osteoporose nog groter wordt.

Prevalentie

Het totaal aantal personen met osteoporose in Nederland is in 2000 geschat op 52 per 1000 mannen en 166 per 1000 vrouwen van 55 jaar en ouder. Dit betekent dus dat 5,2% van de mannen 55+ en 15,6% van de vrouwen 55+ osteoporose heeft. Aangezien osteoporose sterk toeneemt met de leeftijd, is dit percentage voor 75-plussers veel hoger. Hieruit kan geconcludeerd worden dat osteoporose een groot gezondheidsprobleem is in Nederland