Verkeerde bacteriën in de voeding schaden de gezondheid

Dat bepaalde gezonde bacteriën in ons voedsel nuttig kunnen zijn is overbekend. Maar er zijn ook veel soorten bacteriën die een slechte uitwerking kunnen hebben op onze gezondheid. Veelal is het een kwestie van hygiëne die er voor zorgt dat die schadelijke micro-organismen onze gezondheid niet aantasten.

Bacteriën zijn werkelijk overal

Bacteriën vallen onder de microben. Het zijn eencellige organismen, die in allerlei vormen, maten en soorten voorkomen. Vaak enkele duizenste milimeters groot, of nog kleiner. Ze zijn er met z'n velen, want zelfs in een druppel schoon water zijn er al zo'n miljoen. Ze zijn dus ook op grote schaal aanwezig in onze voeding. Er zijn gelukkig meer onschadelijke en zelfs nuttige bacteriën dan schadelijke exemplaren.

Schadelijke bacteriën in voedingsproducten

Als het gaat om de aanwezigheid en aanwas van schadelijke bacteriën, is het ene voedingsproduct beduidend risicovoller dan het andere.

Vlees

Rauw vlees, en vooral rauwe kip zijn redelijk gevaarlijk als het gaat om besmetting met schadelijke bacteriën. In de keuken moeten we er uit oogpunt van veiligheid in principe als zodanig mee omgaan. Ook al zal het in de meeste gevallen niet zo'n vaart lopen met die besmetting, dienen we toch voorzichtig te zijn. Dat betekent dat snijplanken, messen e.d. die voor vlees zijn gebruikt, daarna altijd met zeep en heet water moeten worden afgewassen alvorens ze voor iets anders worden gebruikt. Vlees dient uiteraard constant koel te worden gehouden, dus zo snel mogelijk opbergen in koelkast of diepvrieskist.

Vis

Als vis een tijdje in de zon heeft gelegen, is het visvlees al snel niet meer te vertrouwen. Overigens meer vanwege de mindere smaak dan vanwege de gezondheid. Vooral zeevis heeft van zichzelf namelijk weinig ziekteverwekkers bij zich, maar zal wel heel snel sterk gaan ruiken. Die typische (minder aangename) sterke vissmaak hoeft dus niet te betekenen dat de vis bedorven is.

Schaaldieren

Zijn wel behoorlijk riskant voor de gezondheid. Dat komt bijvoorbeeld door de uitwerpselen van meeuwen die zich boven de mosselbanken bevinden. Vaak zijn het meeuwen die ook regelmatig de vuilnisbelten bezoeken. Het eten van slecht gekookte mosselen is dus niet verstandig.

Kaas

Hoe zachter de kaas hoe meer vocht het bevat en des te aantrekkelijker voor vervelende bacteriën. Hoewel de risico’s van kaas in het niet vallen bij die van vlees. De bacterie-aanwas in Franse kaas is te beperken door de kaas in de koelkast te leggen, maar sommige bacteriën (de Listeria) groeit zelfs ook nog bij 5 graden Celsius.

Melk, yoghurt, karnemelk

Weinig problemen met deze zuivelproducten. Het kan in de zomer weliswaar snel bederven, maar van bedorven melk wordt je gelukkig niet snel ziek. Bedenk dat vies en bedorven niet noodzakelijkerwijs samen hoeven te gaan met ziekmakend.

Eieren

Hoe ouder een ei is, hoe meer salmonella bacteriën het bevat. Maar niet als u het ei in de koelkast bewaart. Deze salmonella bacterie groeit namelijk slecht in een koude omgeving. Koken of bakken helpt natuurlijk ook uitstekend, want als de dooier eenmaal door de hitte is gestold zijn alle beestjes dood.

Groenten

In rauwe vorm geven groenten toch nog wel een bepaald probleem. Wassen helpt namelijk enigszins om de bacteriën te verwijderen, maar superschoon worden de producten nooit. Gekookte groenten en aardappelen zijn vanzelfsprekend wel volledig bacterievrij.

Kliekjes

Zijn uit oogpunt van hygiëne een bron van zorg. Meestal is het voedsel verhit geweest en min of meer schoon, maar het is natuurlijk de kunst om het schoon te houden. Dat betekent het kliekje niet met de hand aanraken, en zo snel mogelijk koel bewaren. Het afkoelen en naderhand weer opnieuw verhitten dient zo snel mogelijk te gebeuren, want juist in het traject tussen de 10 en 60 graden groeien de bacteriën het snelst. In de koelkast dienen kliekjes niet langer dan drie dagen te worden bewaard.

Worden we nu ziek als we de bovengenoemde tips niet opvolgen? Dat hoeft natuurlijk niet per sé. Omdat we normaal gesproken echt wel wat weerstand hebben om een stootje op te vangen. Heel anders ligt het natuurlijk als je door ziekte, zwakheid, of ouderdom, wellicht veel gevoeliger bent. Maar kleine gezonde kinderen zijn ook best gevoelig voor besmette producten.