Roomse kervel, heidense plant

Planten en zeker kruiden zijn ooit heidens geweest en als des duivels beschouwd en ze zijn net zoals heidense mensen gekerstend geworden. Sporen van gedoopte planten vinden we terug in hun namen; Gezegende distel, Mariadistel en ook Roomse kervel. Dus maar eens een verhaal over Roomse kervel. Deze vaste plant met zoete, anijsgeur lijkt wat op het witbloeiend wild fluitenkruid, alleen de geur is helemaal anders.

De Latijnse wetenschappelijke naam Myrrhis odorata, komt van het Griekse murrha, mirre, een geurend hars dat vroeger als wierook werd gebruikt, ook het Nederlandse kervel zou uit het Grieks komen en 'blad dat verheugt' betekenen. Plinius in 50 na Christus sprak al over Roomse kervel. In de Oudheid werd Roomse kervel als surrogaat voor mirre gebruikt.

In de Middeleeuwen werd er een soep gebrouwen van zuring en kervel met de naam apozema de acetosa compositum met zuring, sla, prei, kervel en water. Dit soepmedicijn was te gebruiken bij het hernemen van een normale voeding na een darmstoornis. Ook was het goed om 'oude, matte, moedeloze mensen meer kracht te geven'.

Dodoens over Roomse kervel

Dodonaeus noemt het wilde kervel, al komt de plant nu in het wild nauwelijks nog voor. Die wilde Kervel es van bladeren ende stelen den Scheerlinck wat ghelijck......hij vergelijkt dus met de giftige Gevlekte scheerling... ende van ruecke ende smaecke der Kervele seer ghelijck/ daer om dattet oock wilde Kervel ghenaemt wordt. En hij schrijft er heel wat geneeskrachtige werking aan toe.

Die wortel van Myrrhis met wijn ghedroncken verweckt die natuerlijcke cranckheyt van den vrouwen/ iaecht af die secondine ende doode vruchten/ ende doet die vrouwen die van kinderen verleeght sijn goede suyveringhe hebben. Die selve wortel in der selver manieren doet water maken ende es goet ghebruyckt den ghenen die van den Phalangien ende dyerghelijcke fenijnnighen ghedierten gebeten sijn. Die wortel van Myrrhis in vleeschsop ghesoden suyvert die borste van alle fluymen ende onsuyverheyt/ ende es goet den ghenen die uutdrooghen. Men seyt dat dese wortel in wijn ghesoden goet ghedroncken es in tijt van Pestilentie/ ende dat die drye oft viermael van desen wijn drinckt/ van die pestilentie niet gheraeckt en sal worden.

Dus volgens Dodoens tegen menstruatieklachten, slijmoplossend voor de luchtwegen en zelfs tegen de pest. Al relativeert hij dat laatste wel door ' men zegt' te schrijven.

Gerard en anderen over Roomse kervel

Gerard schrijft" Boil roots & eat with oil & vinegar, as a pickmeup for elderly people."
Ook de School van Salerno waardeerde de Roomse kervel, zij beweerden dat kervel kanker kon genezen, pijnen in de zij verhelpen, het braken kon stoppen en een goed zuiverend middel was.

Maar in de Afbeeldingen der Artzenijgewassen uit 1796 is plots geen medicinale werking meer bekend. Daar staat 'ofschoon zij de naam van Welriekende gekregen heeft, kan ik echter niet ontdekken dat zij in de huishouding of in de geneeskunde enig bijzonder gebruik heeft, maar de wortels zouden zoet en tot spijze bekwaam zijn, bijna als de peterseliewortelen.

Mrs. Grieve vermeldt dat 'The roots were supposed to be not only excellent in a salad, but when boiled and eaten with oil and vinegar, to be 'very good for old people that are dull and without courage; it rejoiceth and comforteth the heart and increaseth their lust and strength.' Dat kervel gelukkig maakt komen we dus regelmatig tegen.

Roomse kervel en anethol

Wij kennen de gewone kervel nu natuurlijk van de kervel soep. Het was de soep uit mijn jeugd. Werd het vroeger meer gegeten? De Roomse kervel is, omwille van te zoet, te anijsachtig, minder geschikt voor de soep. Maar het kan wel goed verwerkt worden in de groene voorjaarspannekoek. Het zorgt ervoor dat de bittere bestanddelen zoals boerenwormkruid en duizendblad, wat gecamoufleerd worden. Ook in confitures en gelei bvb bij rabarber kan het even meegekookt worden.

Zijn geneeskrachtig gebruik is grotendeels verdwenen, maar hij bevat stoffen zoals anethol, die we ook terugvinden in anijs en venkel en heeft dan ook dezelfde krampwerende, gasverdrijvende en licht ontsmettende werking op de darmen. Uit de zaden kan ook een etherische olie gedistilleerd worden

Roomse kervel is een gemakkelijke vaste plant voor de tuin en omdat hij zich goed uitzaait en ook in de schaduw wil groeien, is het een interessant en goedkoop alternatief voor anijs of venkel, juist om vers wat meer te gebruiken. Daarbij komt, dat zowel de wortel, het blad als de zaden te gebruiken zijn, waardoor je Roomse kervel in alle seizoenen kan gebruiken.

Namen

• British myrrh, sweet chervil, great chervil, smooth cicely, sweet fern,
• sweet humlock, sheperd’s needle.
• Cerfeuil d’Espagne, (Frans). Mirride odorosa, (Italie). Perifolio, (Spanje). Englisher/ Spanischer
• kerbie, (Duits), Sodskaerm, (Deens).