Vitamine E: vijand van vrije radicalen

Vitamine E is een verzamelbegrip dat wordt gebruikt om een reeks stoffen aan te duiden die bekend staan onder de naam tocoferol. Voor de mens is vooral alfa-tocoferol belangrijk. De andere verbindingen van deze groep worden met behulp van de volgende Griekse letters van het alfabet aangegeven: beta-, gamma-, delta-tocoferol enz. Geen van deze stoffen is echter zo 'actief' als alfa-tocoferol. Een hoge activiteit betekent dat er slechts een geringe hoeveelheid nodig is om dezelfde taken te kunnen vervullen.

Vitamine E beschermt de cellen

Welke taken vitamine E nu precies vervult, hebben we nog niet kunnen achterhalen. In planten functioneert vitamine E als een anti-oxidant. Zij beschermt de cellen tegen de schadelijke invloed van agressieve stoffen. Men neemt aan dat vitamine E in het lichaam een vergelijkbare rol vervult.

De vrije radicalen ontstaan voornamelijk door overtollige zuurstof in de cel, door de inwerking van het licht en ook door milieuvervuiling. Ze reageren met alles wat ze in hun vizier krijgen en vernietigen dat vervolgens. Ze zijn met name verzot op onverzadigde vetzuren: de bouwstenen van de celwand. Ze 'vermoorden' de vetzuren als deze niet worden beschermd door vitamine E. Vitamine E biedt zich aan als vrijwilliger en lokt o deze wijze de vrije radicalen weg van de bouwstenen van de celwand.

Wat zijn de gevolgen van een vitamine E tekort?

In principe zijn er geen echte deficientieziekten bekend die worden veroorzaakt door een vitamine E tekort. In sommige boeken wordt nog altijd vermeld dat een vitamine E tekort kan leiden tot beschadigingen van de geslachtsorganen. Dergelijke beschadigingen heeft men weliswaar kunnen vaststellen bij ratten en muizen, maar bij mensen zijn ze nog nooit geconstateerd.

Aangezien terkorten meestal gevolg zijn van alcoholisme of een verstoorde vetstofwisseling, heeft men tot nu toe nog geen ziekten kunnen ontdekken die worden veroorzaakt door een vitamine E tekort. Meestal zijn er verschillende oorzaken aan te wijzen. Zo kan er bijvoorbeeld tegelijkertijd ook sprake zijn van een vitamine A tekort.

Een tekort aan vitamine E uit zich vaak in een verminderde weerstand tegen allerlei ziekten. Aanvankelijk merkt men niets; as na verloo van jaren treden de eerste verschijnselen op, en dan kunnen de gevolgen ernstig zijn ( kanker en hart en vaatziekten).

Vitamine E: hoe meer hoe beter

Echte deficientieziekten veroorzaakt door een vitamine E tekort zijn nog niet bekend. Het gevolg is dat we niet exact weten hoeveel vitamine E we nodig hebben om een tekort te voorkomen. Waarschijnlijk is er geen enkele andere vitamine waarbij de aanbevolen hoeveelheden zo'n strijdpunt vormen als bij vitamine E. Er moet rekening worden gehouden met het individuele voedingsatroon omdat grote hoeveelheden onverzadigde vetzuren de vitamine E behoefte verhogen. De basisbehoefte er persoon is vastgesteld op 6 mg vitamine E er dag. Deze waarde staat los van de invloed die onverzadigde vetzuren uitoefenen.

Therapeutische toepassingen van vitamine E

Onderzoek heeft aangetoond dat vitamine E waarschijnlijk een rol speelt bij het voorkomen van sommige welvaartziekten en waarschijnlijk beïnvloedt zij ook op positieve wijze het genezingsproces van reeds uitgebroken ziekten. Andere taken blijven nog onduidelijk en de opvattingen hierover lopen dan ook sterk uiteen.

• Preventie van arteriosclerose: vitamine E kan een rol spelen bij preventie van arteriosclerose en coronaire hartziekten, die kunnen leiden tot hartinfarcten. Er is een verband tussen vitamine E en deze ziekten. Iemand die aan deze ziekten lijdt, zou eigenlijk een grote hoeveelheid vitamine E moeten inslikken( meer dan 200 mg per dag) om verdere schade te voorkomen of om het ziekteproces af te remmen.
• Kankerpreventie: vitamine E biedt wellicht bescherming tegen borst en longkanker.
• Suikerziekte: er zijn aanwijzingen dat vitamine E een positief effect heeft op het verloop van suikerziekte (diabetes mellitus). Het schijnt dat vitamine E gedeeltelijk kan voorkomen dat de kleine adertjes kapot gaan als gevolg van suikerziekte.
• Gewrichtsontstekingen: vitamine E kan de gevolgen van deze ziekte, ook wel artritis genoemd, verzachten.
• Verstoorde doorbloeding: experts zijn het nog steeds niet over eens welke rol vitamine E speelt bij het vrijhouden van de bloedvaten. Mocht vitamine E hier inderdaad van invloed zijn, dan kan zij worden ingezet bij preventie van arteriosclerose en tijdens de behandeling van deze ziekte.
• Vertraging van het verouderingsproces: omdat de vitamine de 'corrosie' van de celwanden tegengaat, denken sommige medici dat vitamine E ook het hele verouderingsproces kan vertragen, maar dit is niet meer dan een vermoeden.