De slowjuicer: persen met behoud van voedingsstoffen

Zelf je sapjes persen om de nodige vitaminen binnen te krijgen: een goede zaak. Het gebruik van een sapcentrifuge is daarvoor niet zo geschikt als je zou denken: er gaan veel waardevolle voedingsstoffen verloren. Een betere manier is voor het persen een slowjuicer te gebruiken. De slowjuicer perst ook, maar dan zo dat alle voedingsstoffen behouden blijven. Wat is het nadeel van een sapcentrifuge? Waarom is de slowjuicer beter geschikt?

Fruit en groenten: onmisbaar voor de gezondheid

Het is bekend dat groenten en fruit goed zijn voor onze gezondheid. Dat geldt ook voor fruit- en groentensappen. De onmisbare voedingsstoffen in groenten en fruit zorgen ervoor dat de processen in ons lichaam goed kunnen verlopen. Vitaminen en mineralen zorgen voor een goede weerstand en beschermen ons tegen voortijdige veroudering. Wie moeite heeft met de dagelijkse portie groente en fruit kan deze ook in de vorm van sappen nemen. Zeker versgeperst is dit een prima manier om aan de benodigde voedingsstoffen te komen.

Versgeperst sap: kopen of zelf maken

In de winkels zijn veel verschillende soorten 'sappen' te koop. De meeste komen niet in de buurt van echt vruchtensap en worden bijvoorbeeld vruchtenlimonade genoemd omdat er suiker en andere stoffen aan toegevoegd zijn. Vruchtensap die in pakken te koop is wordt vaak van geconcentreerde vruchtenpulp gemaakt. Hoewel er geen suikers en dergelijke aan toevoegd zijn is van vers geperst sap natuurlijk geen sprake. Er zitten dan ook aanzienlijk minder voedingsstoffen in dan in versgeperst sap. Dit laatste is wel te koop bij veel supermarkten, en dat merk je ook aan de prijs. Een liter versgeperst vruchtensap kost al gauw drie euro. Daarbij is het niet lang houdbaar (want het is niet bewerkt) dus moet je al met meer mensen in een huishouden zijn om het voor de vervaldatum te gebruiken. Zelf je sapjes maken is dan al gauw een goed alternatief.

De sapcentrifuge

Zelf fruit persen is een keuze voor wie niet heel veel geld wil betalen voor sappen uit de winkel. Het voordeel: je kunt zoveel persen als je nodig hebt en het fruit of de groenten gebruiken die je wilt, en het is minstens zo vers als in de sappen in de winkel. In veel huishoudens is voor het zelf maken van sappen van fruit (en groenten) dan ook een sapcentrifuge aanwezig. Op de meeste sapcentrifuges zijn verschillende snelheden in te stellen; de gebruikte snelheid bij het persen is afhankelijk van de hardheid van de groeten of de vruchten die geperst worden. Hoe harder de vrucht of de groente, hoe hoger de gebruikte snelheid.

Wrijving en oxidatie

Aan sapcentrifuges zit echter een nadeel: door het hoge toerental (gemiddeld 10.000 per minuut) wordt door wrijving (frictie) zoveel warmte opgewekt dat waardevolle voedingsstoffen zoals warmte-gevoelige enzymen verloren gaan. Door de centrifugale kracht (het rondslingeren) komt het sap daarnaast met naar verhouding veel zuurstof in aanraking. Dit veroorzaakt oxidatie van een groot deel van de vitaminen, waardoor deze stoffen hun werking verliezen. Het geproduceerde sap bevat daardoor minder van deze waardvolle voedingsstoffen. Het aldus verkregen sap moet daarbij snel - binnen een kwartier - worden opgedronken omdat het anders niet goed blijft: dit komt ook door het ruim aanwezige zuurstof.

De slowjuicer: behoud van waardevolle stoffen

Behalve de sapcentrifuge is er de slowjuicer op de markt. Een juicer is een apparaat dat juice maakt, sap dus. De slowjuicer maakt sap van groenten en fruit waarbij een veel lagere snelheid bij het persen wordt gebruikt (zo'n 80 toeren per minuut). Vruchten en groenten worden dus langzaam (slow) geperst. Deze lage snelheid heeft als groot voordeel dat er bijna geen warmte ontstaat; het is een vorm van koude persing. Alle waardevolle voedingsstoffen uit de vruchten en groenten blijven behouden in het sap, zoals vitaminen, enzymen en andere eiwitten. Dit komt daarnaast ook de smaak en kleur ten goede. De methode is te vergelijken met de koude persing van olijfolie. Sap dat via slowjuicing is verkregen kan (in de koelkast, afgesloten) nog 48 uur bewaard worden zonder verlies van waardevolle voedingsstoffen. Deze manier van persen is dus te verkiezen voor wie gezond bezig wil zijn. Bijkomend voordeel is dat door het veel lagere toerental de slowjuicer een stuk minder lawaai maakt bij het gebruik.

Soorten slowjuicers

Er bestaan handpersen en elektrische uitvoeringen in slowjuicers. De eerste is vooral geschikt voor wie af en toe perst, de laatste is al gauw handig voor dagelijks gebruik en bij het persen van grotere hoeveelheden. Er zijn verschillende slowjuicers op de markt, en de prijzen lopen uiteen. Er is al een handpers te koop voor 60 euro, en bij de elektrische is er een ruimere keus. De prijzen variëren van ruim 200 tot meer dan 800 euro.