Hoe gezond zijn vleesvervangers?

We eten met zijn allen steeds minder vlees. Gezondheidsoverwegingen zijn hiervan de oorzaak. Steeds meer landgenoten kampen met overgewicht, en doen er alles aan om hun overtollige kilo's overboord te gooien. Vanwege zijn hoog vet- en cholestertolgehalte, past vlees steeds minder in ons voedingspatroon. De voedingsindustrie speelt hier uiteraard handig op in. Het aanbod vleesvervangers was nooit groter. Hoe gezond zijn deze vleesvervangers, en leveren ze ons wel de noodzakelijke voedingsstoffen?

Nauwelijks verschil in smaak

Deze jongste evolutie resulteert in een uitgebreid aanbod vleesvervangers. Zo komen steeds meer en meer producten op de markt waarbij het verschil in smaak en sappigheid nog nauwelijks te onderscheiden zijn van écht vlees. Toch valt ook op dit vlak nog een lange weg af te leggen. Onderzoek aan de Universiteit van Wageningen bracht immers aan het licht dat, voor elke kilo vlees, maar liefst vier kilo plantaardig voedsel nodig is. Daardoor worden de verhoudingen binnen de wereldvoedselproductie uiteraard steeds schever getrokken.

Plantaardige eiwitten

Vleesvervangers worden inderdaad hoofdzakelijk gemaakt uit plantaardige eiwitten. Hiervoor gebruikt men in de meerderheid der gevallen soja als basis. Soja bevat dan ook niet voor niets veertig procent eiwitten. Vleesvervangers kunnen echter ook van bijvoorbeeld melkeiwit vervaardigt worden. Er zijn momenteel zelfs vleesvervangers op de markt die naast deze melkeiwitten, voedingsvezels uit algen als basis hebben. Anderen zijn dan weer gebaseerd op eiwitten van champignons, waaraan dan weer voedingsvezels en aminozuren werden toegevoegd. Aan vleesvervangers kunnen nu zelfs natuurlijke producten als tarwe en andere granen worden toegevoegd. Bij de productie van vleesvervangers worden dan ook meer en meer lupines gebruikt. Deze bevatten van nature zowel voedingsvezels als aminozuren.

Rijk aan koolhydraten

De meerderheid van de huidige vleesvervangers bevatten naast eiwitten ook veel hoolhydraten. De huidige vleesvervangers worden meestal verrijkt met vitamine B 12, zink en ijzer, allemaal stoffen die ook van nature uit in vlees voorkomen. Soja bevat zo'n twintig procent koolhydraten en evenveel poly- onverzadigde vetten, de gezonde soort vetten dus. Dat staat in schril contrast met vlees, dat hoofdzakelijk onverzadigde vetzuren en dus slechte cholesterol bevat. IJzer van dierlijke oorsprong wordt door ons lichaam beter opgenomen, dan het plantaardige ijzer dat in vleesvervangers aanwezig is. Diegenen die regelmatig vleesvervangers eten, worden meestal geconfronteerd met belangrijke ijzertekorten en een tekort aan vitamine B 12.

En hoe gezond is soja

Bijna alle vleesvervangers worden dus vervaardigt op basis van soja. Deze sojaproducten worden gemaakt uit de sojaboon. Soja is een belangrijke leverancier van eiwitten, essentiële aminozuren en van onverzadigde vetten. Soja vinden we in heel wat voedingsproducten terug. Naast vleesvervangers bezitten ook melk, room, margarine en yoghurt en zelfs sommige vruchtendranken hoge concentraties soja.

Soja en cholesterol

Wordt soja bij ons pas pas de laatste jaren meer en meer bij de productie van allerlei voedingsstoffen gebruikt, dan is het al honderden jaren bijzonder populair in zowel China als Japan. Daar werd al veel onderzoek verricht naar het effect van soja op onze gezondheid. Daaruit bleek telkens dat, bij diegenen die regelmatig soja gebruiken, hun slechte cholesterolgehalte lichtjes daalde. Die resultaten werden nu ook bij onderzoeken door de Universiteit van Wageneningen, bevestigd.

Soja beschermt tegen kanker en is hartvriendelijk

De sojaboon waaruit soja wordt gewonnen, bevat ook hoge concentraties isoflavonen. Deze isoflavonen maken op hun beurt fyto- oestrogenen aan. Dat zijn stoffen die vergelijkbaar zijn met het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen. Verschillende groenten en granen bevatten eveneens fyto- oestrogenen, maar in veel lagere concentraties dan soja. Bij tal van grootschalige wetenschappelijke studies naar het effect van soja op onze gezondheid, kwamen heel wat positieve resultaten uit de bus. Daaruit bleek dat zowel borst- als baarmoederhalskanker veel minder voorkomen bij vrouwen die geregeld soja gebruiken. Soja zou ons ook beschermen tegen allerlei hart- en vaatziekten en ook botontkalking afremmen.
Belangrijk voordeel is ongetwijfeld ook dat soja geen slechte cholesterol bevat, erg vezelrijk is en zowel veel ijzer als magnesium en zowat alle B- vitamines bevat.