Bedreigt landbouwgif Imidacloprid onze gezondheid?

Insectenbestrijdingsmiddel DDT is destijds van de markt gehaald vanwege schade voor mens en dier. Per 1-1-2017 geldt dit verbod ook voor het moderne middel Imidacloprid. Al sinds 2011 gingen er stemmen op om Imidacloprid op schadelijkheid te onderzoeken. Want dit gif is niet alleen dodelijk voor nuttige bijen, maar zou ook Alzheimer en Parkinson in de hand kunnen werken. Bovendien worden insectenetende weidevogels als bijv. boerenzwaluw en veldleeuwerik er ook niet gezonder op. Het vroegere landbouwgif DDT, dat niet alleen insecten effectief doodt maar ook al het andere dat leeft, is vanwege zijn schadelijkheid voor mens en dier, terecht verboden eind jaren-60. Ook jammer voor de drogisten in die tijd want die verkochten het spul in kleine doosje aan particulieren die er op hun knieën vlooien op het tapijt mee achterna zaten. Onduidelijk hoeveel daarbij van het levensgevaarlijke goedje werd ingeademd door ouders en toekijkende kinderen. Het geeft aan dat insectenbestrijdingsproducten die jarenlang in goed vertrouwen worden gebruikt, plotseling ook voor de mens schadelijk kunnen blijken.

DDT als ontsmettingsmiddel op mensen

DDT (afkorting van Dichloor –Diphenyl-Trichloor-aethaan). De dodelijke werking van het middel berust op het feit dat wanneer een insect met deze stof in aanraking komt, het DDT op de aanrakingsplaats in het lichaam wordt opgenomen. Het verspreidt zich hierin en verlamt de zenuwen, waardoor de dood intreedt. Minimale concentraties zijn reeds dodelijk. DDT doodt niet direct, doch pas enkele uren na het contact ermee. Het spul hecht zich vast en is moeilijk te verwijderen en oefent zodoende lang zijn vernietigende werking uit. Volgens het handboek voor de Nederlandse onderofficier, uitgave 1966, kon je DDT ook uitstekend gebruiken om personen (bivakkerende soldaten) mee te ontsmetten om te voorkomen dat ze tijdens oorlogshandelingen ook nog eens door vlooien en luizen werden lastiggevallen. Het was een kwestie van 10% DDT vermengen met 90% talk en dat poeder vervolgens met een verstuivingspomp aanbrengen op het lichaam, en tussen kledingslagen.

Herhaalt de DDT-geschiedenis zich met Imidacloprid

De vraag die de DDT-geschiedenis opwerpt, is of er op dit moment ook weer zogenaamde ongevaarlijke landbouwgiften bestaan die over een tijdje toch schadelijk blijken voor mens en dier. Die vraag wordt heel gericht gesteld als het gaat om het landbouwgif Imidacloprid. Sinds 2004 mag dit goedje worden toegepast in de land en tuinbouw. Anno 2011 achtten verschillende wetenschappers het echter wenselijk dat er onderzoek kwam naar de effecten van jarenlange consumptie van dit gif. Want via het consumeren van bijvoorbeeld appels ontkom je er niet aan dat je dit gif in je lichaam krijgt ook als je de appel schilt. Imidacloprid is namelijk een in water oplosbaar bestrijdingsmiddel dat op het gewas wordt gespoten. Het spul doodt weliswaar de insecten, maar wordt tevens door de boombladeren opgenomen. Vervolgens komt dit zenuwgif via de regen op de grond waar het via de wortels in de fruitboom wordt opgenomen en dus ook in het vruchtvlees van de appel/peer enz. Maar ook in groente, andere fruitsoorten en aardappelen. Canadese onderzoekers vermoedden een stimulerend effect op de ontwikkeling van Alzheimer en Parkinson. Ook in ons land wordt de roep om onderzoek steeds groter.

Appel schillen dus niet nodig?

Volgens de meeste bronnen is het juist ongewenst om appels te schillen, omdat dat deel van de vrucht de meeste voedingsmiddelen bevat. Het sluit ook aan bij de bovengenoemde theorie dat het gif zich in de gehele appel bevindt en dus niet in hogere mate in een goed gewassen schil.

Bijen

Nederlandse Imkers waarschuwen al jarenlang dat de bijensterfte door Imidacloprid enorm is toegenomen. Maar als de bijen het loodje leggen komt de voortplanting van allerlei gewassen ook in gevaar. Ook in het Europees parlement klonken stemmen om het gif, alsmede andere zogenaamde nicotinoïden, eerst grondig te onderzoeken alvorens het op de huidige schaal te blijven toepassen. De Nederlandse overheid had het gif reeds in enkele particuliere gevallen verboden. Toxicoloog dr. Ir. Henk Tennekes, waarschuwde voor een mogelijke ramp in wording, i.v.m. de brede vernietigingskracht van het gif op insecten, waardoor deze belangrijke voedingsbron van vogels ook schaarser wordt.

April 2012

Krantenberichten lieten weten dat er overtuigend bewijs bestond dat er een relatie was tussen imidacloprid en de sterfte van bijenvolken. Ook uit proeven met ratten bleek dat er bij minimale hoeveelheden al een negatief effect op het zenuwstelsel is. En mensen zijn, net als ratten, uiteindelijk ook zoogdieren.

Oktober 2014

Vanuit de Tweede Kamer werden er bezorgde vragen gesteld aan de Staatssecretaris van Economische Zaken i.v.m. de mogelijke schadelijke effecten voor niet alleen bijen, maar ook voor weidevogels zoals spreeuw, veldleeuwerik, boerenzwaluw en ringmus.

Januari 2016

"Als het gebruik van imidacloprid in de glastuinbouw niet wordt verminderd, gaat staatssecretaris Van Dam het middel verbieden. Hij geeft de kwekers nog tot maart 2016 om iets aan de normoverschrijdingen te doen. Hij stelt dat de risico's van dit insecticide groot zijn. Volgens studies veroorzaakt het middel sterfte onder veel meer insecten dan goed is. Het gif zit ook in het oppervlaktewater met fatale gevolgen voor sommige vogelsoorten. Van Dam wacht de eindcijfers over 2015 nog af."

Kogel door de kerk op 6 juli 2016

Het bestrijdingsmiddel imidacloprid is m.i.v. 1-1-2017 verboden voor tuinders. Alleen ondernemingen met een gecertificeerde waterzuiveringsinstallatie mogen het middel nog gebruiken. Maar die bedrijven zijn er niet omdat certificering nog niet mogelijk is, dus gaat het voor vrijwel ieder bedrijf gelden. Deze ingrijpende maatregel is volgens van Staatssecretaris Van Dam nodig vanwege de grote risico's van het insecticide Imidacloprid, zoals o.a. sterfte van bijen en andere insecten. Het verbod geldt voorlopig voor vijf jaar.

Natuurorganisaties spreken van een "eerste succes voor bijen en de voedselvoorziening". Greenpeace noemt de massale bijensterfte een ernstige bedreiging voor de voedselvoorziening. De meeste planten zijn voor de voortplanting immers afhankelijk van de bestuiving door dit nuttige insect. Sterven bijen volledig uit dan verdwijnen uiteindelijk ook noten, koffie, chocola, groenten en fruit.

Via internet wel nog verkrijgbaar

Vreemd genoeg lijkt het middel voor elke particulier o.a. via internet anno 2017 nog steeds verkrijgbaar voor in de tuin etc.