Bioactieve stoffen

Steeds meer raken we bekend met deze grote groep voedingsstoffen. Ze zijn dan niet onmisbaar, maar hebben wel een gezondheidsbevorderende werking op het lichaam. Echter is er nog weinig over deze voedingsstoffen bekend. Onderzoeken zijn volop aan de gang en de laatste jaren worden er steeds meer bioactieve stoffen en informatie omtrent hun werking ontdekt. Wat zijn bioactieve stoffen precies en wat doen ze?

Wat zijn bioactieve stoffen?

Letterlijk gezien zijn bioactieve stoffen, stoffen die een bepaalde biologische of fysiologische activiteit of functie hebben. Een voorbeeld van bioactieve stoffen zijn vitamines en mineralen. Over het algemeen wordt er echter de groep stoffen bedoeld die zich in voedingsmiddelen bevinden (zowel van nature als kunstmatig toegevoegd) en die voor de mens een gezondheidsbevorderend effect hebben, maar niet essentieel zijn. Dit dus in tegenstelling tot vitamines en mineralen, omdat er geen ziekten bekend zijn als gevolg van tekort. In principe kunnen wij dus ook zonder deze stoffen.

Het is nog niet geheel duidelijk welke bioactieve stoffen er allemaal bestaan en wat ze allemaal teweeg brengen. Daarnaast tonen bioactieve stoffen tijdens onderzoek in een preparaat niet altijd hetzelfde effect als dat ze hebben in eten.

Wat doen bioactieve stoffen?

Veel bioactieve stoffen schijnen een goede uitwerking te hebben op onze gezondheid. Sommigen van deze stoffen kunnen de werking van antioxidanten hebben, waarmee ze het lichaam beschermen tegen vrije radicalen. Naast de antioxidantwerking kennen bioactieve stoffen nog vele andere functies/ activiteiten. Zo kunnen ze o.a. ook helpen het immuunsysteem te versterken, botten sterk te houden en het cholesterolgehalte te verlagen.

Echter ziin bioactieve stoffen nog onvoldoende onderzocht. Zoals eerder gezegd, weten ze nog niet precies welke bioactieve stoffen er bestaan en wat precies hun werking is. De meeste onderzoeken zijn gedaan op dieren of in de ‘reageerbuis’, maar zijn (nog) niet bevestigd in gecontroleerde klinische studies.
Een uitzondering is de fytosterolen (plantensterolen). Hiervan is er aangetoond dat ze de opname van cholesterol door de darm verlagen met een daling van het cholesterolgehalte van het bloed als gevolg.
Verder is er ook geconstateerd dat bioactieve stoffen een positieve werking kunnen hebben tegen verschillende aandoeningen zoals hart- en vaatziekten en kanker.
Welke bioactieve stof nu voor wat zorgt, wordt dus nog onderzocht. Zo bevatten de meeste voedings- en vitaminesupplementen geen extra bioactieve stoffen. Ook om deze reden is het weer aan te raden om gewoon zo gezond en gevarieerd mogelijk te eten. Dan weet je zeker dat je al je benodigde voedingsstoffen binnen krijgt.

Of bioactieve stoffen ook nadelige effecten hebben is nog niet helemaal zeker. Zo weten ze nog niet hoe bioactieve stoffen in het lichaam werken. Ook hoeveel bioactieve stoffen je maximaal binnen mag krijgen en betreft langdurig gebruik is nog onduidelijk. Wel is er al bekend dat sommige flavonoïden de werking van geneesmiddelen kunnen beïnvloeden. Hierdoor wordt er meestal aangeraden om geneesmiddelen met water in te nemen in plaats van bijvoorbeeld grapefruitsap, welk flavonoïden bevat.

Voor een tabel met de bekende bioactieve stoffen met hun mogelijke werkingen:
Voedingscentrum.nl - Tabel bioactieve stoffen