Hoe hechten baby's zich aan hun moeder?

Je draagt je kind onder je hart en samen raak je verweven. Een baby krijgt alles mee in de baarmoeder; het voelt of je gelukkig bent, of je je verheugt om hem/haar te leren kennen. Het voelt ook je spanning, stress en ongenoegen en dan al leert een baby zich af te stemmen. Eigenlijk begint hechten al heel vroeg. Is hechten belangrijk, hoe ontstaat het en wat heeft het met later te maken?

De hersenontwikkeling van een baby

Hechten is een proces van intensieve samenwerking tussen moeder en kind. De tweede figuur in het leven van een baby is meestal de vader, maar kan ook een grootouder of oppas zijn die nauw betrokken is bij het leven van de baby. Het brein van een baby is nog relatief pril en weegt ongeveer 400 gram. Met een jaar is dat 1000 gram en een volwassen brein weegt 1500 gram. Zo kun je zien hoe snel het zich ontwikkelt. Het netwerk aan verbindingen maakt dus een explosieve groei door. Maar het sociale brein ontwikkelt zich niet als er geen sociale interactie is.

Wat heeft een baby nodig om zijn hersenen optimaal te laten ontwikkelen?

Jou. Eerst door aanraken, voelen en koesteren, dragen, daarna door middel van je ogen, waarin zich jouw liefde en interesse zichtbaar wordt en tenslotte komt daar dan het praten bij. In elk contact waarin een baby voelt dat hij belangrijk is, dat zijn behoefte telt en vervult wordt, kan het brein groeien en zich vertakken. Onderzoek heeft uitgewezen dat als baby's geen sociale interactie krijgen, bijvoorbeeld in kindertehuizen in Roemenië waar baby's hele dagen alleen in hun bedje lagen, je met een hersenscan kan zien dat er zogenaamde 'zwarte gaten' zijn, die bij baby's die gedragen en gekoesterd worden gevuld zijn.

Responsief

Responsief betekent dat de moeder, de grootste hechtingsfiguur, respons geeft. Ze gaat in op dat wat ze ziet, hoort, ervaart en voelt. Leren de huiltjes te ontcijferen, duiden en weten wat de baby vraagt. In deze interactie ontwikkelt het babybrein zich en leert een kind zichzelf te vertrouwen, het leert dat het de moeite waard is om van te houden en dat geeft een veilig gevoel. Zo ontstaat veilige hechting. Onveilige hechting ontstaat als er geen warm, begripvol contact is, of als de moeder grillig reageert; de ene keer wel, de andere keer niet. Maar ook als de moeder zelf niet om kan gaan met eigen gevoelens en het lastig wordt om de gevoelens van haar baby te duiden. Een kind ontwikkelt dan niet het basis vertrouwen om de wereld te verkennen. Vaak zeggen ouders: had ik er maar een beschrijving bij gekregen. Maar die heb je, je moet hem alleen leren lezen!

Hyperouders

In haar boek:'Wat doen we met de baby?' stelt Marilse Eerkens dat we vandaag de dag zien dat er hyperparenting plaats vindt. Met andere woorden, het draait alleen nog maar om een kind en is dat wat goed is voor alle partijen? Echter, juist dat eerste half jaar tot een jaar is het juist de bedoeling dat je er helemaal bent, stelt zij, want dan gebeurt het in de hersenen van de baby en leg je een fundament voor later. Als een kind groter is leidt hyperparenting, ook wel overcare genoemd, vaak tot onzelfstandig gedrag en grote afhankelijkheid. Je kind juist leren dat het de wereld mag verkennen en fouten mag maken, is dan de sleutel.

Omslag in denken

Voor de jaren '50 was er sprake van dat moederliefde een gevaarlijk instrument was. Kinderen zouden niet weerbaar worden en verwenning lag op de loer door bij iedere kik de baby op te pakken. Hersenonderzoek wijst nu uit dat het onthouden van aandacht, aanraking, koestering en oog hebben voor de behoeften van een baby, leidt tot onderontwikkeling van het brein. En helaas, dat heeft gevolgen voor later.

Verwennen

Je kunt een baby tot een half jaar niet verwennen. Je kunt wel samen wennen aan contact en uitwisseling. Dat kan groeien gewoon door er te zijn en te doen. Door responsief te zijn. De vreugde die ontstaat in verbondenheid is een investering voor later. Je leert vertrouwen te hebben in anderen. Verwennen gaat beginnen na een half jaar. Dan mag een baby af en toe kennis maken met uitgestelde aandacht. Wel is het belangrijk altijd taal te gebruiken en uit te leggen waarom de dingen gaan zoals ze gaan. Baby's begrijpen al heel jong wat er gaande is, al kunnen ze er nog niet op reageren. Door de warme toon van uitleg voelen ze aan waarom je nu even wacht, of dat een broertje of zusje even aandacht nodig heeft of jijzelf als moeder. Baby's weten veel meer dan je denkt!