De verzorging van een baby in het eerste jaar

Een pasgeboren baby is nog helemaal afhankelijk en heeft veel verzorging nodig. De eerste dagen na de geboorte moet de afgeklemde navelstreng nog worden verzorgd, totdat de stomp eraf is gevallen. Verder bestaat de verzorging van een baby uit: het badderen, verschonen van de luier, nageltjes knippen, tandjes poetsen, oortjes en (ontstoken) oogjes schoonmaken. De huidplooien verdienen ook wat extra aandacht. Als je de huidplooien niet goed afdroogt, dan ontstaat er irritatie aan de huid. Maar met wat vette zalf voorkom je een geïrriteerde huid.

De verzorging na de geboorte

Na de geboorte heeft de baby soms nog wat huidsmeer op het lichaam of een wat schilferige huid. Huidsmeer beschermt de huid tegen infecties. Je hoeft het niet af te wassen omdat het binnen een paar dagen in de huid trekt. Verwijder alleen restjes huidsmeer die binnen een week niet door de huid zijn opgenomen.

De navelstreng

Na de geboorte wordt de navelstreng met een klemmetje afgeklemd. Een paar dagen later is het achtergebleven stompje al goed ingedroogd en rond de achtste dag valt de stomp eraf. De navelstomp heeft niet veel verzorging nodig. Voorzichtig droog deppen na het badderen is voldoende. Zorg er wel voor dat de rand van de luier over de navelstomp valt, zodat het er niet tegenaan schuurt.

Het wassen van de baby

De huid van een baby is teer en gevoelig. Om een droge huid te voorkomen is het beter om een baby niet elke dag in bad te doen. Op de dagen dat de baby niet in bad gaat, kan hij worden gewassen met lauw water en een washand.

De temperatuur van het badwater

Als de baby in bad gaat moet het badwater lauw zijn. Met de onderkant van de pols kun je voelen of de temperatuur goed is. Maar met een badthermometer meet je de temperatuur nauwkeurig. Ook de omgevingstemperatuur moet goed zijn. Begin dus op tijd met het verwarmen van de ruimte, of was de baby in een ruimte die al verwarmd is. Het voorkomt grote temperatuurverschillen als de baby uit bad komt. Badder de baby niet te lang en gebruik daarbij niet teveel zeep en shampoo, om een droge huid te voorkomen. Er zijn ook wel producten verkrijgbaar die de huid weinig ontvetten zoals badolie.

Afdrogen met een hydrofiel luier

Droog de baby af met een hydrofiel luier. Dit zijn zachte, dunne doeken die goed in de huidplooien kunnen komen. Op deze plekken ontstaan al snel smetplekken en irritaties. Huidplooien zitten in de hals, liezen en onder de oksels.

Extra aandacht voor de huidplooien

Huidplooien ontstaan op plaatsen waar de huid elkaar raakt. De huid blijft hier vochtig en kan gemakkelijk irriteren door restjes melk, urine of badwater. Er ontstaat ook irritatie als de huid langs elkaar schuurt. De huid wordt rood en zwelt op. Met wat vette baby zalf verzorg je deze kwetsbare huid. Smeer een beetje zalf in de huidplooien. De zalf beschermt de huid zonder deze af te sluiten.

Hoe ontstaat berg en wat kun je eraan doen?

Berg (dauwworm) is een huiduitslag die wordt veroorzaakt door talgafscheiding. Het is herkenbaar aan de gelige korstjes die rond de fontanellen voorkomen. Berg verdwijnt na enige tijd vanzelf, maar je kunt de korstjes ook losweken met wat olie. Laat het een nacht intrekken en verwijder de losse korstjes voorzichtig.

Het verschonen van de luier

Een luier verwissel je na elke voeding en als de baby heeft gepoept. Eerst leg je alle benodigdheden klaar, omdat je niet weg kunt lopen tijdens het verschonen. Er zou dan een onveilige situatie kunnen ontstaan. De baby kan bijv. omrollen en op de grond vallen.
Je hebt nodig:

• Een aankleedkussen
• schone luier
• billendoekjes
• eventueel babyzalf
• Een schoon rompertje en schone kleertjes

Verschonen

• Leg de baby op de rug op het aankleedkussen.
• Trek de broek uit en schuif het truitje iets omhoog.
• Maak het rompertje los en schuif het omhoog.
• Maak de luier los
• Pak met de ene hand beide voetjes, terwijl je met de andere hand de luier tussen de beentjes naar beneden drukt.
• De luier ligt nu dubbel onder de billetjes van de baby.
• Met de billendoekjes veeg je de billen schoon.
• Maak de huidplooien ook goed schoon en droog.
• Smeer evt. wat babyzalf op de billetjes.
• Pak een schone luier, uitvouwen en onder de billen leggen. De achterkant moet iets hoger liggen dan de voorkant.
• Trek de voorkant tussen de beentjes en maak de luier vast met de plakstrips.
• Controleer of de luier niet te strak zit.
• Zorg ervoor dat de randjes van de luier langs de beentjes aan de buitenkant zitten. Dat voorkomt lekkage.

Wat is luieruitslag en hoe kun je het voorkomen?

Ondanks regelmatige verschoning kan er toch luieruitslag ontstaan. De huid is geïrriteerd en er zitten rode bultjes op. Luieruitslag ontstaat doordat de huid in contact komt met irriterende stoffen zoals urine en ontlasting in combinatie met een vochtige luier.
Luieruitslag kan worden voorkomen door:

• Regelmatig de luier te verschonen.
• De billen goed schoon te maken.
• De huid even aan de lucht te laten drogen.
• Een luier van goede kwaliteit te gebruiken. Bij sommige (vaak goedkopere) merken blijven de billen nat omdat deze luiers het vocht niet goed opnemen.
• De billen in te smeren met vette crème. (bijv. sudocrème)

Doorkomende tandjes en tandverzorging

Baby's kunnen huilerig zijn als de tanden doorkomen. Doorkomende tanden veroorzaken jeuk, pijn, een verhoogde lichaamstemperatuur en een zachtere, scherpe ontlasting. Geef in dit geval een bijtring tegen de pijn. Als je de bijtring even in de koelkast legt is hij goed koud. Dit verlicht de pijn. In de meeste gevallen komen de voorste twee tanden, boven en beneden, het eerst door. Zodra de tandjes zijn doorgebroken mogen ze worden gepoetst met een speciale tandenborstel voor baby's.

Nagels knippen

De eerste weken na de geboorte mogen de nageltjes nog niet worden geknipt omdat ze broos zijn en gemakkelijk inscheuren. Scherpe nageltjes kunnen voorzichtig worden gevijld met een nagelvijl. Een baby houdt zijn handjes niet stil tijdens het knippen van de nagels waardoor dit een lastig karweitje is. Knip de nagels daarom bij voorkeur als de baby rustig is bijv. tijdens de voeding of tijdens de slaap. Hier gebruik je een speciaal nagelschaartje met een stompe punt voor.

Een verkoudheid

Een baby kan de neus nog niet snuiten als hij verkouden is. Daardoor gaat het drinken van de fles moeilijk. Bij de drogist of apotheek is een speciaal zuigertje te koop waarmee je het snot weg kunt halen. Maar met een neusspray (zoutoplossing) kun je een verstopte neus ook vrijmaken.

Hoe verzorg je de oortjes en (ontstoken) oogjes

Veel baby's hebben de eerste tijd na de geboorte last van vieze oogjes. De traanbuisjes zijn dan nog niet helemaal ontwikkeld. Met wat afgekookt water en een watje kan het oog worden schoongemaakt. Veeg daarbij één keer van de buitenkant naar de binnenkant van het oog. Elk watje kan maar één keer worden gebruikt en het afgekookte water moet elke dag worden ververst.

De oortjes schoonmaken

De oortjes maak je schoon met een nat washandje. Eerst aan de buitenkant, daarna de binnenkant van de oorschelp. Verwijder het oorsmeer niet met een wattenstaafje. Het trommelvlies kan daardoor beschadigen. Te veel oorsmeer verwijder je met een nat watje of een billendoekje.