Baby’s en jonge kinderen: Eten, koken en veiligheid

Met een baby en/of kleine kinderen in huis heb je de handen vol. Ze zien het gevaar in bepaalde situaties en voorwerpen nog niet hoe wij ze zien. De wereld ligt aan hun voeten en ze willen alles ontdekken, dus ook die kokende pan met water, die fles met schoonmaakazijn en die prachtige ronddraaiende pizzasnijder. Ongelukken zitten in een klein hoekje, vallen, verslikken en stoten. Het hoort er allemaal bij, toch kun je veel gevaarlijke situaties eenvoudig voorkomen met de volgende preventietips, trucjes en oplossingen.

Borstvoeding en flesvoeding

Bij zowel borstvoeding als flesvoeding geldt: neem de tijd en doe het in alle rust. Hierdoor kun je meer van het voeden genieten en het geeft je zelf ook meer rust. Vaak zijn er al meer kinderen in huis, wanneer je de baby eten wil geven. Het best kun je naar een rustige plek gaan en je oudere kinderen meenemen. Zorg dat ze wat te doen hebben, neem een kleurboek mee naar boven, laat ze ‘de was vouwen’ of zet een filmpje op. Wanneer je het niet handig vind je andere kinderen mee te nemen, moet je zorgen dat de omgeving veilig is. Deuren, ramen en traphekjes dienen goed afgesloten te zijn. Scherpe, gevaarlijke of giftige producten en voorwerpen dienen goed opgeborgen te worden.

Bij flesvoeding dien je op nog meer te letten, zo heb je keuze uit verschillende soorten flessen. Glazen, een kunststof fles en hoekige of ronde flessen. Iedereen vindt iets anders fijn, belangrijk is wel dat je kies voor een fles die een wijde hals heeft. Wanneer je keuze valt op een glazen fles, is het belangrijk dat je ervoor zorgt dat je kind(eren) de fles nooit zelf vasthouden. Als deze valt, kunnen er vervelende ongelukken gebeuren.

Er zijn ook verschillende soorten spenen, een ronde speen met een rechte kop en een speen met een brede en platte kop. Spenen zijn altijd gemaakt van siliconenrubber of latex. Nederlandse winkels zijn verplicht spenen te verkopen die voldoen aan strenge eisen. Toch moet je altijd even goed naar de speen kijken voor je hem gebruikt. Na verloop van tijd kan er een scheurtje in de speen ontstaan, wat ervoor kan zorgen dat je kindje zich verslikt. Je kunt je speen altijd goed testen op scheurtjes of gaatjes door hem uit te trekken. De scheurtjes worden op deze manier duidelijk zichtbaar. Het advies is om iedere zes weken je speen te verwisselen. Voordat je een nieuwe speen gebruikt dien je deze altijd uit te koken. Maar ook tijdens het gebruik van de spenen wordt geadviseerd ze minimaal (inclusief fles) twee keer per week uit te koken. Met name bij pasgeboren baby’s geldt dit advies, zij zijn immers veel kwetsbaarder voor bacteriën van buitenaf dan iets oudere kindjes. Spenen kun je het best bewaren in de koelkast, in een apart bakje of in een regelmatig verwisseld boterhamzakje.

Koken: van gasfornuis tot kookplaat, van kokend water tot staafmixer

Wanneer er in de keuken eten gemaakt wordt, is dit vanzelfsprekend geen veilige omgeving voor je kinderen. Je kookt, bakt en gebruikt scherpe en gevaarlijk voorwerpen waar je kind nog niet me om kan gaan. De schrik van iedere ouder is dan ook niet voor niets dat er kokend water over je kindje komt. Eigenlijk geldt hier maar één echte regel: ben je aan het koken? Dan is de keuken verboden terrein voor je kinderen. Wanneer je de mogelijkheid hebt om je keuken af te sluiten (zorg er dan wel voor dat je het zicht op je kinderen behoudt) wordt dit zeker geadviseerd. Een traphekje in de deuropening volstaat hiervoor prima. Heb je deze mogelijkheid niet, zorg dan voor andere oplossingen. Je kindje kan, wanneer deze nog klein genoeg is, rustig een uurtje in de box staan. Of kook wanneer je kindje bij de oppas is of ligt te slapen. Begin met koken wanneer er een andere volwassene toezicht heeft op je kindje, zodat je zelf ongestoord en vooral veilig kunt beginnen aan een heerlijke maaltijd.

Het gasfornuis of de kookplaat kun je het best nog extra afschermen door er een rekje voor te zetten. Dit voorkomt dat je kindje bij de hete kookplaat kan, of die warme pan met kokend water over zicht heen kan trekken. Het voorkomt ook dat het opspatten van vet tegen je kindje kan komen en mocht je kindje toch in de buurt van de keuken zijn wanneer jij kookt, dan voorkomt dit vele onverwachtse en snelle ongelukjes. Een dergelijk rekje is te koop in de betere doe-het-zelfzaken of in een babyspeciaalzaak. Ook na het koken kun je het rekje het best laten zitten, een kookplaat blijft immers nog lang warm en de pannen met eten ook.

Kinderen zijn nieuwsgierig, ze willen dan ook graag weten wat er in die mooie pannen zit en wat je aan het doen bent. Heet je kindje interesse in de pannen of jouw kookkunsten? Laat hem dan zien wat er in de pan zit (uiteraard op veilige afstand) en vertel wat je aan het doen bent. Laat ook duidelijk merken dat hij er niet zelf aan mag komen omdat het gevaarlijk is. Je kindje zal hierdoor een stuk minder snel geneigd zijn de pan van het vuur te trekken uit nieuwsgierigheid.

Servies, pannen en schalen

Wanneer het eten klaar is zetten we de pannen en schalen vaak op tafel. Let erop dat je deze pas op tafel zet op het moment dat je zelf ook gaat zitten. Laat je kind in elk geval niet zonder toeziend oog aan tafel zitten met hete pannen. Verder kan je ervoor zorgen dat je de warme pannen en schalen verder van je kind afzet en de schalen met koeler eten (als salade) dichterbij. Let wel op de breekbaarheid. Kies het liefst voor plastic, metalen of houten schalen. Wanneer deze vallen zullen er geen scherven kunnen ontstaan die een gevaar kunnen opleveren voor je kinderen. Een andere tip is om de schalen en pannen geopend op tafel te zetten, of om te kiezen voor doorzichtige deksels. Je kind kan op deze manier al zien wat erin zit, waardoor hij of zij minder nieuwsgierig is om de pan naar hem toe te trekken.

Kinderen vinden het nu eenmaal leuk om hun bordje, bekertje en bestek op de grond te gooien. Kies dus zeker voor het servies van je kinderen voor plastic. Om het schuiven van de borden tegen te gaan hebben de meeste bordjes en bekers een rubberen rand, een zuignap of rubberen puntjes aan de onderkant zitten. Ook kun je kiezen voor warmwaterborden, zodat het eten van je kindje niet zo snel afkoelt.

Keukenapparatuur, bestek en aanstekers

Wanneer aanstekers verkeerd gebruikt worden kunnen ze zorgen voor ernstige schade aan zowel kind als woning. Er zijn kindvriendelijke aanstekers op de markt, deze aanstekers lekker niet, hebben een maximale vlamhoogte en zijn voor kinderen tot vijf jaar moeilijk om aan te steken. Uiteraard moet je ervoor zorgen dat aanstekers helemaal uit de buurt van kinderen blijven, maar de aanstekers die je in huis hebt kunnen dus wel een pak veiliger zijn.

Een jong kind is nog niet in staat te knippen, te snijden, te schaven of een ander gevaarlijk bestek of keukengerei te gebruiken. Het spreekt dus voor zich dat je deze veilig opbergt. Zorg ervoor dat je kind leert niet aan de besteklade te zitten en zorg ervoor dat deze besteklade een kinderbeveiliging heeft. Ook kun je het beste messen en ander gevaarlijk bestek in de achterste vakjes van je lade leggen omdat ze daar moeilijker bij kunnen komen. Ook met de tafel dekken en de vaatwasser in of uitpakken moet je voorzichtig zijn.

Voor keukenapparatuur in gebruik geldt de volgende regel: zet ze in het kijkvenster. Dit houdt in dat je ze op veilige afstand (achteraan op het aanrecht, zonder opstapje in de buurt) plaatst. Wanneer ze niet gebruikt worden moeten ze veilig opgeborgen worden (een kast die op slot kan). Een andere veilige oplossing is de stekker eruit halen na gebruik. Denk hierbij aan de magnetron, een kind kan hier allerlei spul inleggen wat voor gevaarlijke situaties kan zorgen, wanneer je de magnetron na gebruik ontkoppelt van elektriciteit voorkom je veel nare ongelukken. Zorg ook altijd, dat opstapjes of trappetjes niet in bereik staan van het aanrecht, maar ook zeker van een diepvriezer. Met name de vriezer die een open bak model heeft. Een kind kan deze open doen en er invallen. Een extra slot op deze vriezers volstaat ook zeker.

Kinderstoeltjes

Er zijn verschillende soorten kinderstoelen waarvan je gebruik kan maken als je kindje goed zelfstandig kan zitten. Naast dat je deze stoel gebruikt om te eten, kun je ze ook gebruiken om ze een spelletje aan te laten spelen. Een kinderstoel dient een goede sluiting te hebben (welke het kind zelf niet kan openen) zodat je kindje er niet uit kan vallen. Uiteraard moet je een kind nooit alleen laten in zijn of haar stoel, blijf altijd in de buurt.
Er zijn verschillende modellen kinderstoelen te koop. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een kinderstoel met of zonder eetblad. Een klapstoeltje, een kubuskinderstoel en voor de oudere kindjes is een triptrapstoel erg handig. Er is ook een mogelijkheid om een hangstoeltje te nemen, deze kun je gemakkelijk meenemen als je vaak buiten de deur eet. Uiteraard is het wel van belang dat de tafel waaraan de stoel wordt gemonteerd stevig genoeg is en niet omslaat door het gewicht van kind en stoel.

Bij alle stoelen is het van belang goed te kijken naar de zitbreedte, deze moet minimaal 30 cm zijn. De zitlengte is minimaal 25 cm en de afstand van het eetblad tot de zitting is minimaal 16 cm. Ook de afstand tussen de rugleuning en het eetblad moet minimaal 23 cm zijn. De voetensteun hoor je te kunnen demonteren. Let er verder op dat de stoel stabiel staat, dat er stevige kruisbandjes aanwezig zijn welke voorkomen dat je kind uit de stoel glijdt en dat de stoel een rechte rugleuning heeft.

Extra tips voor een veilige eet- en kookomgeving

• Op kastjes en lades kun je het best kindveilige sloten zetten, je kind kan zo niet bij de gevaarlijke inhoud komen.
• Kastjes zonder gevaarlijke inhoud, kun je ook het best beveiligen met een kindvriendelijke deurstopper. Hierdoor klapt een la en deurtje niet zomaar dicht en voorkom je dat de vingers er tussen komen.
• Zorg ervoor dat je bij alles goed de gebruiksaanwijzing doorleest en altijd de instructies van de fabrikant volgt.
• Geef je kindje nooit een flesje mee naar bed, het kan erin verslikken en het kan zorgen voor ernstig tandbederf.
• Blijf in de keuken altijd in de buurt van je kind en/of baby
• Gevaarlijke stoffen, schoonmaakmiddelen, scherpe voorwerpen, plastic zakken, lucifers en aanstekers en overige gevaarlijke producten of voorwerpen moeten altijd veilig opgeborgen zijn.
• Een fornuisrekje beveiligd de kookplaat en voorkomt verbrande vingertjes.
• Zet deurklinken omhoog, voor de ramen kies je voor raambeveiligers.
• Wanneer de kinderstoel nog iets te groot is voor je kind maak je gebruik van een passende stoelverkleiner.

• Tot slot: Laat je kind nooit alleen aan tafel zitten, alleen bij het gasfornuis of andere gevaarlijke plekken.