Het belang van motorische ontwikkeling

Kinderen zitten in verhouding tot eerdere generaties veel en dit gaat ten koste van de motorische ontwikkeling. Steeds vaker blijkt uit onderzoek dat lichaam en geest op veel gebieden met elkaar verbonden zijn. De ontwikkeling van de fijne en grove motoriek van kleuters schijnt een belangrijke indicatie te zijn voor het verdere verloop van hun schoolcarrière. Een goede motoriek is het begin. Een basis voor de verdere ontwikkeling van het kind, zowel op lichamelijk als geestelijk en sociaal gebied.

Motorische ontwikkeling en schoolrijpheid

Volgens onderzoek verricht aan de Oregon State University in 2016 (1) is een goede motoriek een teken van schoolrijpheid. Kleuters met een goede motoriek kunnen zich beter concentreren op een taakje en zijn ook beter in staat tot sociale interactie. Uit eerder onderzoek bleek al dat zowel gezond sociaal gedrag en een basisbegrip van samenwerking belangrijk zijn voor een kleuter om goed te kunnen functioneren in de klas. Nu blijkt dat dit sociale gedrag samenhangt met de ontwikkeling van de grove motoriek.

Ook is het voor een basisschoolleerling in groep 1-2 van belang dat hij zich kan concentreren op de uitleg van een taakje en tijdens de uitvoering zijn aandacht erbij kan houden zonder af te dwalen naar andere bezigheden. Het vermogen hiertoe blijkt samen te hangen met de ontwikkeling van de fijne motoriek.

Kinderen moeten bewegen

Beweging is niet alleen belangrijk voor de lichamelijke ontwikkeling, maar ook voor de geestelijke ontwikkeling en dit begint al vanaf de geboorte. Een kind moet bewegen en moet hierin ook gestimuleerd worden. Stil zitten op de bank voor de televisie en passief worden vermaakt doet een kind geen goed, hoe pedagogisch verantwoord de filmpjes waar ze naar kijken misschien ook zijn. Gymlessen lijken op scholen vaak het ondergeschoven kindje, terwijl dat voor sommige kinderen het enige moment is dat ze in beweging komen. Gymles door een vakdocent is dus heel belangrijk, zowel voor de lichamelijke als voor de geestelijke en de sociale ontwikkeling van een kind.

Fijne motoriek stimuleren

Kinderen ontwikkelen hun fijne motoriek door te spelen met blokken en Lego en door te kleien, te verven en te tekenen. Kleuters verfijnen hun fijne motoriek door kralen te rijgen, te prikken, te knippen, te knikkeren en te puzzelen. Knippen en prikken gebeurt nauwelijks meer op scholen en zijn dus dingen die ze thuis moeten leren.

Grove motoriek stimuleren

De grove motoriek wordt ontwikkeld door te springen, te huppelen, te klimmen en met een bal te spelen. Er zijn steeds meer kinderen die niet kunnen huppelen en niet meer kunnen touwtjespringen. Dit zijn voorbeelden van complexe vaardigheden van de grove motoriek die alleen maar aangeleerd kunnen worden wanneer een kind voldoende beweegt. Een slechte grove motoriek zorgt blijkens het onderzoek dus niet alleen voor een onhandig kind dat vaak valt, maar ook voor een kind dat achterloopt op sociaal gebied.

Naar buiten

Vaak wordt de grove motoriek buiten geoefend. Het is dus belangrijk dat een dreumes of peuter iedere dag even buiten komt. Spelen in de speeltuin of in de zandbak. Rennen in het bos of aan het strand. Jezelf lekker vies maken door te lopen over een boomstam en hierbij te vallen. Wanneer het weer echt te slecht is om buiten te komen is een ballenbak een goede optie. Het argument dat kinderen ziek worden wanneer ze buiten komen is een slecht argument. Kinderen moeten weerstand opbouwen en dit lukt beter wanneer ze geregeld buiten zijn. Kinderen die altijd binnen zitten, worden inderdaad vaak ziek wanneer ze buiten spelen. Dit ligt niet aan het buiten spelen, maar aan de geringe weerstand die ze opbouwen door altijd binnen te zijn.

iPad voor kleuters

Kleuters krijgen soms les met iPads en digitale borden, maar het is zeer de vraag wat de kleuters ervan opsteken. Een Duitse hoogleraar Manfred Spitzer (2) heeft al aangetoond dat kinderen dommer worden wanneer ze voor hun zevende jaar spelen met iPhones, iPads en tablets. In deze periode moeten kinderen zich motorisch ontwikkelen en zich leren concentreren. Hiervoor is beweging, aandacht en communicatie nodig. Kinderen van deze leeftijd zijn nog niet toe aan tweedimensionale belevenissen.

Een kind dat te veel bezig is met digitale speeltjes ontwikkelt zich motorisch en sociaal minder goed. Ze zijn vaak minder goed in staat tot zelfregulering en hierdoor hebben ze vaker driftbuien en/of last van druk gedrag. Daarnaast zorgt het tekort aan beweging voor overgewicht en slechter slapen. Psychische problemen komen bij jongeren steeds vaker voor en de link met te veel leven in een digitale wereld in plaats van in het hier en nu is dan snel gelegd.