Oorzaken van slaapproblemen bij kinderen

Kinderen groeien tijdens de slaap. Tijdens de slaapperioden maakt de hypofyse een groeihormoon aan wat er voor zorgt dat kinderen groeien. Een kind verwerkt ook de gebeurtenissen van de dag tijdens de slaap. Slapen is dus erg belangrijk voor een kind. Maar waarom slaapt een kind niet door? Het vaststellen van de oorzaak is van belang om erachter te komen wat je aan het slaapprobleem van je kind kan doen. Voor een ouder is het niet altijd duidelijk waarom een kind niet wilt slapen. Een slaapstoornis begint echter altijd met een directe oorzaak. Dit is de startfase van een slaapprobleem. Wanneer het niet gelukt is de slaapstoornis binnen 3 dagen te verhelpen komt de stoornis al in de tweede fase terecht en speelt de oorzaak van in het begin nog wel een rol, maar is de gewenning veel belangrijker.

Het is dus van essentieel belang dat wanneer je als ouder merkt dat je kind moeite heeft met het in slaap komen en/of doorslapen dat je op zoek gaat naar de onderliggende oorzaak. Dit zodat je voorkomt dat het een daadwerkelijke slaapstoornis wordt.

Problemen met slapen vinden hun oorsprong in de volgende oorzaken:

De ontwikkelingsfase

Het leven van een kind bestaat uit verschillende ontwikkelingsfases die slaapproblemen met zich mee kunnen brengen. Voorbeelden zijn de verlatingsangst van peuters en het doorkomen van tandjes.

Een verschoven biologisch ritme

Het veranderen van de bedtijd door wat voor reden dan ook kan slaapproblemen veroorzaken.

Ingrijpende gebeurtenissen

Nieuwe situaties, grote veranderingen en spanningen in het gezin kunnen grote invloed hebben op een kind, en dus ook op het slapen van een kind. Ook prettige gebeurtenissen zoals Sinterklaas kunnen een kind uit zijn slaap houden.

De slaapvoorwaarden missen

Het kind mist de slaapvoorwaarden om te gaan slapen, denk hierbij aan: het bedtijdritueel, het vertrouwde dekbed, de bekende geuren, de geluiden uit het huis, het eigen kussen, de lievelingsknuffel, schoon beddengoed en de temperatuur (het niet te warm en niet te koud hebben).

Slechte gewoonten

Een ouder laat zijn kind bijvoorbeeld 1 keer bij hem of haar in bed slapen en daarna wilt het kind nergens anders meer slapen.

Gemak / vermoeidheid

Sommige ouders geven bij het tot stand komen van een slaappatroon te snel op. Het kan ook zijn dat de ouders zo moe zijn dat ze de fut niet meer hebben om het slaapritueel in stand te houden.

Schuldgevoel

De ouder werkt heel hard en ziet zijn of haar kinderen al zo weinig en gebruikt de avond daarom om zijn of haar kinderen toch nog even te zien en aandacht aan ze te besteden.

Driftbuien

Een nachtelijke driftbui of schreeuwpartij wordt beantwoord omdat dat de minste weerstand oplevert. Je leert op deze manier je kinderen dat driftbuien effect hebben.

Te gespannen zijn

De ouders zijn te gespannen en kunnen er bijvoorbeeld niet tegen dat hun kind huilt of typische geluidjes in bed maakt voordat hij of zij in slaap valt. De ouder is erg bezorgd en kan het kind rond slaaptijd niet loslaten en kijkt dus voortdurend even in de slaapkamer of op de videobeelden van de webcam boven het bed.

Gebrek aan autoriteit

De ouder mist de zelfverzekerdheid om zijn of haar autoriteit te laten gelden en de situatie onder controle te houden.

Ouders trekken niet 1 lijn

Ouders hebben verschillende manieren van opvoeden en geven daardoor tegenstrijdige signalen aan het kind af.

Inconsequent zijn

Maandag was de ouder onverbiddelijk wat de bedtijd betreft maar dinsdag kwam een vriend langs dus mocht het kind wel wat later naar bed.

Bedplassen

Soms wordt een kind wakker nadat hij of zij in zijn bed geplast heeft. Het is ook niet echt prettig slapen in steeds kouder wordende, met urine doordrenkt beddengoed.

Ziekte

Koorts, verkoudheid en buikpijn kunnen het slaappatroon een tijdje teniet doen.

Reizen

Tijdens lange auto- of treinreizen slaapt het kind de hele reis of doet juist geen oog dicht waardoor het normale slaapritme verstoort wordt. Er kan ook sprake van een jetlag zijn.

Een vreemd bed

Zelfs volwassenen hebben hier nog last van, niemand houd er van om in een vreemd bed te slapen.

Angsten van het kind

Veel kinderen hebben een fase waarin ze bang voor het donker zijn.

Nachtmerries

Een kind kan gedurende een bepaalde periode meer last hebben van nachtmerries.

Spanningen in het gezin

Spanningen in het gezin kunnen er voor zorgen dat het moeilijk is voor een kind om in slaap te vallen.

Verstoring van het gangbare patroon

Een ouder gaat na een periode van ouderschapsverlof weer werken, dit soort gebeurtenissen verstoren het gangbare patroon en dus het slaapritueel.

Een nieuw huis

Een gezin is net verhuisd en zowel ouders als kinderen moeten wennen aan het nieuwe huis.

Er zitten oorzaken in de slaap van het kind zelf

Niet kunnen slapen kan ook een medische oorzaak hebben zoals bijvoorbeeld een slaapapneu. Het kind kan ook last hebben van pavor nocturnus, ook wel nachtangst genoemd. Dit houdt in dat het kind aanvallen heeft tijdens de slaap waarin hij of zij gillend wakker wordt en angstig is. Het kind is dan niet bewust wakker maar komt wel erg angstig over.

Lees verder

• Hoe help ik mijn kind van zijn slaapprobleem af?
• Help! Mijn kind slaapt niet door