Transseksualiteit: vrouw naar man operaties

Bij een geslachtsverandering van vrouw naar man zijn verschillende operaties mogelijk. Er kan bijvoorbeeld gekozen worden voor een borstoperatie, buikoperatie, colpectomie, meta en/of fallo.

Algemeen

Een transman kan verschillende operaties ondergaan. Niet iedere transman ondergaat dezelfde operaties. Sommige transmannen kiezen er voor helemaal geen operaties te ondergaan. Anderen kiezen er voor om alle operaties te ondergaan.

Borstoperatie

De borstoperatie is veelal de eerste operatie. Soms wordt deze operatie gelijktijdig met de buikoperatie gedaan. De borstoperatie wordt meestal één jaar na het groen licht gedaan. Tijdens deze operatie wordt het overtollige borstweefsel verwijderd. Hiervoor zijn verschillende technieken mogelijk.

Intake-gesprek

Voor de borstoperatie wordt eerst een intake-gesprek gepland met de chirurg. Tijdens dit gesprek zal de chirurg een inschatting maken voor welke techniek gebruikt kan worden.

Kleine cup

Indien de transman een kleine cupmaat heeft, kan er gekozen worden voor een snede rondom de tepel. Het voordeel hiervan is dat de littekens hierbij kleiner zijn. Het nadeel is dat veelal de tepelhof en de tepel groter blijven en nauwelijks verplaats kunnen worden.

Rondom de tepel en onder de borst

Bij de tweede techniek wordt onder de borst een snede gemaakt om al het overtollige borstweefsel te verwijderen. Hierbij kan gekozen worden tussen een gesteelde tepel of een vrije tepel-transplantaat. Bij een gesteelde tepel, wordt de tepel en de tepelhof verkleind en via een nieuwe opening in de huis vastgezet. Het nadeel hiervan is dat de borst minder plat gemaakt kan worden en de tepelhof minder ver naar buiten geplaatst kan worden. Bij een vrije tepel-transplantaat wordt de tepel helemaal losgesneden. Het voordeel hiervan is dat de tepel veel kleiner en platter gemaakt kan worden. Hierdoor kan de borstkas ook platter gemaakt worden en kan de tepelhof verder naar buiten geplaatst worden. Het nadeel is echter dat het gevoel in de tepel verdwijnt doordat de zenuwbanen niet intact blijven.

Derde en vierde techniek

De derde en vierde techniek worden zelden gebruikt. Bij de derde techniek wordt rondom de tepel en horizontaal over de borst een snede gemaakt. Deze techniek wordt nauwelijks gebruikt in verband met de plaatsing van de littekens. De vierde techniek is rondom de tepel en dwars over de borst. Ook deze techniek wordt nauwelijks gebruikt in verband met de plaatsing van de littekens. Bij deze twee technieken is ook een gesteelde tepel en een vrije tepel-transplantaat mogelijk.

Na de operatie

Om de boel bij elkaar te houden en zwellingen tegen te gaan wordt er na de operatie een stevige ribband geplaatst. Deze band moet ongeveer vier tot zes weken gedragen worden. Na de operatie is het belangrijk de borstspier niet te belasten. Het is verstandig de eerste week verzorging in huis te hebben. Na ongeveer een jaar na de borstoperatie kan worden besloten of er nog een borstcorrectie nodig is.

Littekens

Vaak vervagen de littekens van de borstoperatie langzaam. Als de littekens niet voldoende vervagen kan er een medische tatoeage worden geplaatst. Een medische tatoeage wordt op dezelfde manier geplaatst als een gewone tatoeage. Een medische tatoeage is in principe blijvend maar kan soms na jaren iets vervagen. De prijs van een medische tatoeage is afhankelijk van de grootte van de littekens. Meestal wordt de medische tatoeage niet vergoed door de zorgverzekering.

Buikoperatie

Soms worden de borstoperatie en de buikoperatie tegelijkertijd uitgevoerd. Indien dit niet het geval is, moet er minimaal drie maanden tussen de operaties zitten. Dit heeft onder andere te maken met de narcose, maar uiteraard ook met het herstelproces van de borstoperatie. Bij de buikoperatie worden de baarmoeder en de eierstokken verwijderd. De operatie wordt bij voorkeur via de vagina gedaan, zodat er geen uitwendige littekens ontstaan. Als dit niet mogelijk is kan het middels een snee in de onderbuik worden gedaan.

Intake-gesprek

Ook voor de buikoperatie vindt er eerst een intake-gesprek plaats. In sommige gevallen zal de arts een echo willen maken om te zien hoe het er van binnen uit ziet. Hierbij kan de arts ook kiezen voor een inwendig onderzoek. Tevens wordt er vaak nog bloed afgenomen.

De operatie zelf

In bijna alle gevallen wordt de operatie onder volledige narcose gedaan. Soms moet er op de avond voor de operatie een klysma genomen worden om de darmen leeg te maken. Een klysma is een zeepachtige vloeistof die via de anus in de darmen wordt gespoten.

Na de operatie

Soms wordt er een medisch tampon ingebracht om het bloeden tegen te gaan. Deze wordt kort na de operatie verwijderd. Het is aan te raden na de operatie enige tijd maandverband te dragen in verband met het bloeden. Bij sommige transmannen stopt het bloeden na 3 a 4 dagen, bij andere transmannen duurt het twee tot drie weken. Na de buikoperatie krijgen veel transmannen een kleine lichamelijke groeispurt, omdat het vrouwelijke hormoon niet meer wordt aangemaakt en hiermee de testosteron niet meer wordt tegengewerkt.

Vervolgoperaties

Na de buikoperaties kunnen nog meer operaties volgen. Lang niet alle transmannen kiezen voor dezelfde operaties. Sommige transmannen vinden alleen de borstoperatie voldoende, of stoppen na de buikoperatie. Na de buikoperatie kan er ook nog gekozen worden voor een colpectomie, meta of fallo.

Colpectomie

Bij een colpectomie wordt de gehele vagina inclusief de vaginawand verwijderd. Dit gebeurt onder volledige narcose. Door deze operatie kan er geen vocht meer vrijkomen bij opwinding. Een van de nadelen van deze operatie is dat het erotisch gevoelig weefsel van de vagina wordt verwijderd. Daarnaast is het een lastige operatie, omdat de vaginawand erg dun is. Hierdoor kan er tijdens de operatie schade ontstaan aan de blaas, endeldarm of anus. De operatie zelf duurt ongeveer twee uur en wordt veelal volledig vergoed door de zorgverzekering.

Meta

Bij de meta wordt de reeds door de testosteron verlengde clitoris opgerekt en de plasbuis verlegd. De grote schaamlippen worden aan elkaar gemaakt om een balzak te maken. Het voordeel van deze operatie is dat er geen zichtbare littekens zijn en dat het resultaat er realistisch uit ziet. De gemiddelde penislengte na deze operatie is 4-6 cm. Door de kleine lengte is penetratie vaak lastig. Daarnaast is staand plassen niet altijd mogelijk.

Fallo

Voor een fallo wordt een stuk huid uit de onderarm of uit het bovenbeen gehaald. Hiermee wordt een penis gemaakt. Het binnenste gedeelte van het stuk huid wordt gebruikt als plasbuis. De penis wordt aangesloten op de zenuwen rondom de clitoris en de plasbuis. De grote schaamlippen worden gebruikt voor het maken van een balzak. De gemiddelde lengte van een fallo is 13 cm. Een van de voordelen van deze operatie is dat staand plassen mogelijk is. Een van de nadelen echter is dat er een groot litteken ontstaat waar het stuk huid weg is gehaald.

Aangezien er geen spieren in het stuk huid zitten, kan de penis niet stijf worden. Wel is het mogelijk later een erectieprothese te plaatsen. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is dat er nog wel gevoel in de penis moet zitten. Tijdens deze operatie wordt er een pompsysteem in de penis geplaatst, waardoor het mogelijk is een erectie te krijgen.