Adrenaline: wat doet het met je?

Adrenaline is het hormoon dat zorgt voor die kick bij het bungeejumpen of die spannende horrorfilm. Maar adrenaline doet veel meer dan dat. Wat zijn de voordelen van adrenaline en waarom houden we zo van de kick die door adrenaline in gang gezet wordt? Adrenaline, in het latijn 'bijnier', wordt ook weleens 'stresshormoon' genoemd. Het vrij komen van grote hoeveelheden adrenaline in het lichaam is dan ook één van de eerste dingen die gebeuren wanneer er acuut gevaar dreigt. Hierdoor stijgen onder andere de hartslag en de bloeddruk. Het vrijkomen van adrenaline maakt uit van een ketting van lichamelijke reacties in tijden van acuut gevaar welke een vecht- of vluchtreactie bewerkstelligen.

In optimale paraatheid

Adrenaline wordt aangemaakt door je bijnieren. Deze liggen bovenop de nieren. Door middel van het bloed wordt het hormoon door het hele lichaam getransporteert en worden in andere delen van het lichaam andere hormonen en neurotransmitters aangemaakt. Er volgt een ketting aan reacties, met als eindresultaat een verhoogde bloeddruk, verhoogde hartslag en een verhoogde ademhaling. Bovendien kan het bloed essentiële lichaamsdelen beter bereiken doordat de aderen daar zijn verwijd. De aderen in niet-essentiële lichaamsdelen daarentegen vernauwen, zodat er meer bloed beschikbaar is voor de essentiële delen van het lichaam. Dit kan het gevoel van vlinders in de buik op dergelijke momenten verklaren. Ook je spieren en zintuigen staan op scherp. Tegelijkertijd is je gevoel van pijn door de aanmaak van endorfine, wat functioneert als neurotransmitter, gedempt. Kortom: door middel van de kettingreactie die door adrenaline in gang wordt gezet is je lichaam in optimale paraatheid wanneer acuut gevaar dreigt, klaar om te vechten of te vluchten.

Presteren op de top van je kunnen

Iedereen heeft er wel eens één gehoord; een verhaal waarin iemand onmogelijk lijkende topprestaties levert wanneer er acuut gevaar dreigt. Deze verhalen gelden echter niet als wetenschappelijk bewijs. Het bestaan van dit soort 'superkracht' kan dan ook niet wetenschappelijk worden aangetoond. Stel je voor dat we voor een wetenschappelijk onderzoek mensen lieten vechten met gevaarlijke dieren! Wat wel duidelijk is, is dat we op de toppen van ons kunnen presteren wanneer ons leven of dat van onze dierbaren op het spel staat en we onder invloed staan van een grote dosis adrenaline. Met behulp van de verwijde bloedvaten in essentiële lichaamsdelen stroomt er onder andere meer bloed door onze spieren en ledematen. Deze ledematen en spieren krijgen hierdoor dus meer zuurstof om beter te functioneren. Daarnaast zorgt de grote hoeveelheid adrenaline die vrij komt er voor dat je lichaam de energiegrondstof glycogeen in suiker glucose wordt omzet, brandstof in zijn puurste vorm. Oftewel: adrenaline maakt je sterk.

Geheugen

Zoals je lichaam zich onder invloed van adrenaline concentreert op de optimale werking van essentiële lichaamsdelen als je spieren en hart, verbetert het samen met een ander stresshormoon, genaamd cortisol, ook de werking van je geheugen. Onder invloed van adrenaline en cortisol richt je brein zich enkel op hoofdzaken. Dit is een reden waarom slachtoffers van een overval het vaak lastig vinden om bijvoorbeeld de kleur schoenen van de overvaller te beschrijven. De kleur schoenen van de overvaller zijn immers niet van levensbelang op dat moment. Ook positieve ervaringen kunnen onder andere onder invloed van adrenaline beter worden opgeslagen. Een periode van verliefdheid is in feite ook een periode met extra spanning. Mede door de invloed van adrenaline heb je dan enkel oog voor elkaar.

Levensreddend medicijn

Adrenaline is een levensreddend medicijn. Dit komt onder andere omdat het de hartslag en bloeddruk een zetje bij geeft. Wanneer iemand in een anaflactische shock verkeerd kan een shot adrenaline zijn of haar leven redden. Ook wanneer iemand allergisch is voor bijensteken en door een bij gestoken is kan een beetje adrenaline, wat dan ook in de EpiPen zit, de allergische reactie stoppen.

Let op! Werkt verslavend

Dit komt niet direct door de adrenaline zelf, maar door de dopamine die na aanleiding van de vrij gekomen adrenaline vrij komt. Dopamine is een neurotransmitter. Neurotransmitters brengen signalen over tussen de zenuwuiteinden in het brein. In het geval van dopamine is de boodschap: LEKKER! Dat dit verslavend werkt is onder andere terug te zien bij het gebruik van cocaïne. Cocaïne zorgt voor het vrij komen van extra dopamine in het brein. Deze dopamine blijft een lange tijd aanwezig tussen de zenuwuiteinden. Zowel veroorzaakt door een adrenaliestoot als veroorzaakt door cocaïne werkt dit stimulerend. Het gevaar is dat wanneer je verslavingsgevoelig bent je op zoek kunt gaan naar steeds meer cocaïne of in het geval van adrenaline, steeds weer een nieuwe prikkel die een 'kick' veroorzaakt. Een langdurige aanwezigheid van adrenaline is echter gevaarlijk. Het kan hartritme stoornissen tot gevolg hebben. Bovendien dreigen langdurige stress en uitputting wanneer je lichaam continue in opperste paraatheid verkeerd. Af en toe een adrenaline kick kan geen kwaad. Het brengt je lichaam in opperste paraatheid en zorgt voor een fijn gevoel. Je hebt het gevaar getrotseerd, dat geeft een 'kick'.