Saturatiemeter voor thuis: meet je zuurstofgehalte

Met een saturatiemeter of zuurstofmeter kun je het zuurstofgehalte in het bloed nauwkeurig meten. Bij een gezond persoon ligt dit tussen de 95 en 100%. Is de saturatie lager dan is dit een gezondheidsrisico en wordt geadviseerd snel contact op te nemen met een arts. Saturatiemeters worden in het ziekenhuis gebruikt maar kunnen ook eenvoudig thuis gebruikt worden om de eigen gezondheid te monitoren. Zuurstofmeters worden veel thuis gebruikt door longpatiënten, hartpatiënten en sporters. Een laag zuurstofgehalte in het bloed is één van de symptomen van Covid-19.

Gebruik van een saturatiemeter

• Wat is een saturatiemeter?
• Normale zuurstofsaturatie
• Welke gegevens kun je aflezen van een saturatiemeter?
• Door wie wordt een saturatiemeter thuis gebruikt?
• Zuurstofgehalte en Covid-19
• Verkrijgbaarheid en prijs

Wat is een saturatiemeter?

Een saturatiemeter is een apparaatje dat op de vingertop geplaatst kan worden om zo het zuurstofgehalte in het bloed te meten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van infrarood licht en een sensor. De zuurstofsaturatie die de meter weergeeft zegt iets over de hoeveelheid gebonden zuurstof in het bloed (oxygenatie). Er wordt daarom soms ook wel simpelweg gesproken van een zuurstofmeter of oximeter. Saturatiemeters worden door artsen gebruikt om in het ziekenhuis of een praktijk bij een patiënt het zuurstofgehalte te meten. De apparaatjes zijn echter klein, eenvoudig in gebruik en niet duur en daarom worden ze ook vaak door mensen thuis gebruikt. Ze werken doorgaans op batterijen.

Normale zuurstofsaturatie

De zuurstofsaturatie van een gezond persoon ligt tussen de 95 en 100% SpO2. Is het zuurstofgehalte in het bloed lager dan 95% dan is dit een gezondheidsrisico. Het kan erop duiden dat het hart niet voldoende zuurstofrijk bloed rondpompt of dat de longen niet voldoende zuurstof opnemen. Bij patiënten met bepaalde longaandoeningen zoals COPD komt de zuurstofsaturatie nooit meer op het normale niveau. Een saturatie van 90% kan dan gebruikelijk zijn. Bij patiënten zonder aandoeningen die een lage saturatie kunnen verklaren is dit echter een reden om direct medische hulp in te schakelen.

Welke gegevens kun je aflezen van een saturatiemeter?

Alhoewel de saturatiemeter vooral dient om het zuurstofgehalte in het bloed te meten, kunnen de meeste van deze apparaatjes nog meer. Meestal dient het apparaatje ook als hartslagmeter. Bij de meeste mensen ligt de hartslag in rust tussen de 60 en de 100 slagen per minuut (weergegeven als bpmRP). Als er onvoldoende zuurstofrijk bloed is dan zorgt dit er echter voor dat het hart harder moet werken. Bij een lage zuurstofsaturatie is de hartslag daarom vaak verhoogd. Een verhoogde hartslag kan zodoende ook duiden op een onderliggend gezondheidsprobleem. Sommige geavanceerde meters registreren daarnaast tevens de ademhalingsfrequentie en bieden de mogelijkheid om metingen op te slaan en weer te geven in een diagram.

Door wie wordt een saturatiemeter thuis gebruikt?

Er zijn grofweg twee groepen mensen voor wie een saturatiemeter interessant is. In de eerste plaats zijn dit patiënten met aan zuurstoftekort gerelateerd gezondheidsklachten. Dit gaat dan met name om mensen met astma, COPD of andere longaandoeningen en hartpatiënten. Om de gezondheid goed te monitoren wordt soms door een arts gevraagd om meermaals per dag de saturatie te meten en de gegevens hiervan bij te houden.

Een andere groep die regelmatig gebruik maakt van een saturatiemeter voor thuisgebruik zijn sporters. Met name voor duursporters kan dit interessant zijn omdat zij op die manier de gegevens met betrekking tot hun conditie nauwkeurig kunnen bijhouden. Bergbeklimmers en wandelaars die vaak op hoogte wandelen gebruiken vaak een saturatiemeter om hun gezondheid tijdens extreme omstandigheden te monitoren. Een lage zuurstofsaturatie kan een indicatie zijn om meer rust te nemen of een activiteit zelfs af te breken omwille van de gezondheidsrisico's.

Zuurstofgehalte en Covid-19

Covid-19 is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het virus SARS-CoV-2. De ziekte stak eind 2019 de kop op in de Chinese provincie Wuhan en heeft zich vervolgens ontwikkeld tot een pandemie. In de volksmond wordt Covid-19 ook wel aangeduid als corona, naar het type virus. Een van de meest voorname symptomen van de ziekte is een probleem met de ademhaling. Doordat de longen onder invloed van het virus vollopen met vocht of pus wordt de saturatie bemoeilijkt. Patiënten met Covid-19 moeten daarom vaak een hevige strijd leveren om goed te kunnen blijven ademhalen. Vaak - maar niet altijd - gaat dit gepaard met een droge hoest of kuch.

Wat opvalt bij deze ziekte is echter dat mensen die zich melden met klachten als koorts en vermoeidheid maar (nog) geen hoest- of ademhalingsklachten hebben, desondanks toch al wel een behoorlijk lage zuurstofsaturatie hebben. Dit is een erg gevaarlijk gegeven omdat het betekent dat patiënten soms schrikbarend snel achteruit gaan en beademing nodig hebben. Wie zelf thuis een saturatiemeter heeft kan zichzelf op dit gebied controleren. Heb je klachten en meet je tevens een lage saturatie dan kun je dit doorgeven wanneer je een arts raadpleegt. De website Zorg van Nu (een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) informeert over het gebruik van een saturatiemeter bij Covid-19. Sommige huisartsen roepen patiënten die zelf een zuurstofmeter in huis hebben om deze te gebruiken en het zuurstofgehalte door te geven omdat dit een indicatie kan zijn voor het onder de leden hebben van het corona-virus.

Verkrijgbaarheid en prijs

Een saturatiemeter voor op de vingertop is een redelijk eenvoudig hulpmiddel en bovendien klein van formaat. Ze zijn verkrijgbaar vanaf ongeveer € 40. Voor geavanceerdere modellen met meer functies kan de prijs oplopen tot ver boven de € 100 (prijzen voor het laatst gecheckt in 2020).

Saturatiemeters zijn te koop in winkel met medische hulpmiddelen en worden soms ook verkocht door apotheken. Daarnaast zijn ze verkrijgbaar via diverse webshops zoals Bol.com, DeOnlineDrogist.nl, Wehkamp en Coolblue. Merken met saturatiemeters in het assortiment zijn onder meer Contec, Medisana, Flanner, Deltana, Beurer, Alecto, Jziki en Medi4U.