Linde voor een zoeter leven

Linde voor een zoeter leven Midden in de nacht, bij volle maan, thuiskomen met de geur van lindebloesem aan de voordeur. Alsof de hemel op aarde is gedaald. Even een moment van eeuwigheid. De dichter Aart van der Leeuw schreef ooit 'Er schuilt meer in het hart van de linde dan de bijl bloot maakt’. En inderdaad, de geest van de linde moet je voelen, die kan je niet beredeneren.

Heidense riten onder de linde.

Sinds de Keltische tijd is de linde in onze streken een kultuurboom, doelbewust in de menselijke omgeving geïntroduceerd. Hij was toegewijd aan Freya, de godin van liefde en vruchtbaarheid. Hij werd, óf bij de woning aangeplant als schutsboom voor de familie, óf in het centrum van de nederzetting ter bescherming van de gemeenschap.
Net als bij de eik werd ook onder de linde recht gesproken. De schepenbank vergaderde onder de dorpslinde, 'sub tilia' zeggen oude documenten en men sprak er recht onder de blote hemel ‘bij klimmende sonne’.
De dorpslinde was vaak een etagelinde. Deze bijzondere snoeivorm symboliseerde het opklimmen naar hogere levensvormen. Meestal waren er drie etages. In de bovenste etage woonden de goden, in de middenste huisde het wereldlijk gezag en in de onderste het gewone volk.
Bij feestelijkheden bracht men op het menselijk niveau een dansvloer aan, waar ook het orkest een plaatsje vond. Jonggeliefden spraken af onder de linde want daar mocht gekust worden. Een dansje onder de dorpslinde werd vaak gezien als een huwelijksbelofte. Men danste er als het ware in Freya's armen.

De linde verkristelijkt.

Het duurde tot diep in de Middeleeuwen vooraleer het Kristendom deze zogenaamde heidense gevoelens had uitgeroeid. Zelfs dan nog plaatste men veiligheidshalve Maria-kapelletjes onder de vereerde lindebomen die men aldus tot ‘Mariabomen’ uitriep.
De aanplant van lindebomen op markt- en kerkpleinen werd vooral gestimuleerd door Karel de Grote (742-814). Vanaf de 16de eeuw werd de boom aangeplant in de voorpleinen van middeleeuwse kastelen. In meer recente tijden werden linden aangeplant bij bijzondere gelegenheden. Zo zijn heel wat vrijheidsbomen linden. Nog later kreeg de linde ook een toepassing als laanboom.

Functies van de linde.

Destijds werden linden vaak gesnoeid. Met het snoeihout stookten bakkers hun ovens en mandenvlechters gebruikten het als korfhout. Van de fijngeslagen lindebast maakte men touwen. De treksterkte van de cambium- en bastweefsellaag is gelijk aan die van staal.
Snoeilinden kregen tevens een funktie als zonnewering. Tijdens de zomer werden de zonnestralen gefilterd door het gebladerte. In de winter lieten de gesnoeide takken onbelemmerd licht door.
Lindebomen kunnen een eerbiedwaardige leeftijd bereiken. Door de zogenaamde adventiefwortels kunnen ze binnenin hun holle stam een nieuwe verbinding met de grond vormen en zichzelf aldus als het ware heropbouwen.
Zo'n dertigtal lindesoorten komen voor in de gematigde zone van het noordelijk halfrond. Ze hebben zachtgroene, hartvormige puntige bladeren met doorgaans ongelijke lobben aan de basis. Opvallend is het zigzag verloop van de twijgen. Dit ontstaat doordat de lengtegroei niet vanuit de eindknop maar via een zijknop gebeurt.

Medische geschiedenis van de linde volgens Petrus Nijlandt

  • Fuchsius, Brunfelsius: ‘De bloemen zijn warm en droog, hebbende een bijzondere kracht om de gebreken der hersenen uit koude oorzaken ontstaan, te genezen’
  • Dodonaeus: ‘Voor gezwollen benen’ het bladafkooksel als compres’.
  • Matthiolus: ‘Voor spruw en puisten in de mond’ mondspoeling met afkooksel van het blad.
  • Durantus: ‘Voor draaiïngen des hoofds, vallende ziekte, beroerdheid en om de bevalling te bevorderen’ Gedistilleerd water of conserf van lindebloesem
  • J. Schroderus: Het sap uit de boom ‘voor het uitvallen der haren’ . Het zaadpoeder opsnuiven ‘voor het bloeden uit de neus’. Lindehoutskool geblust met wijnazijn ‘om het geronnen bloed te doen scheiden’.

Tiliae flores.

Zo worden de lindebloesems beschreven in de apothekersboek.
Diverse soorten lindebomen maken rijkgeurende, geelgroene bloesems met een vlezig schutblad. Als de bloemen verwelkt zijn en de kleine zaadkapsels rijpen, vallen de hele trossen samen met het schutblad af.
Thee van lindebloesem drinkt je tegen verkoudheid, bij griep, koorts en om goed te kunnen slapen. Lindebloesemwater is een oud haargroeimiddel. Maar... de 'lindebloemen moeten bij schoon weer geplukt worden en in een lommerige plaats te drogen gelegd worden, anders verliezen ze hunne eigenschappen'...

Hedendaags medisch gebruik samengevat (herboristen opleiding ‘Dodonaeus’)

Luchtwegen: lindebloesem
  • bij verkoudheid, griep met koorts: Lindebloesem + Vlierbloesem + Echte kamille
Zenuwstelsel: Knoppen van Tilia tomentosa
  • bij slapeloosheid: Tilia tomentosa gemmo 20 druppels in Melissethee
Gal, spijsvertering: Lindespint van Tilia cordata, Aubier du tilleul
  • Hepatitis, leverinsufficiëntie: Lindespint + Gentiaanwortel + Bittere appelsienschil
  • Galstenen: Lindespint, andere kruiden Zuurbes, Ramenas
  • Digestieve migraine: Lindespint + Pepermunt
© 2008 - 2024 Herborist, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Tuinkruiden: Linde, Tilia PlatyphyllaDe lindebloesem die hoofdzakelijk van deze drie soorten geplukt kan worden, levert een verrukkelijke thee op die in geur…
Geneeskrachtige kruiden bij blauwe plekkenGeneeskrachtige kruiden bij blauwe plekkenNa een val of stoot kan er een blauwe plek ontstaan. Deze typisch gekleurde plek is vaak nog een paar uur tot een paar d…
Lindebloesem: de gezondheidsvoordelen van lindebloesemtheeLindebloesem: de gezondheidsvoordelen van lindebloesemtheeDe lindeboom staat sinds de middeleeuwen bekend als geneeskrachtige plant. In juni beginnen de lindebomen te bloeien en…

Hop en zijn medisch verledenDe klimplant Hop, Humulus lupulus hoort samen met Hennep tot de kleine plantenfamilie der Cannabaceae. Deze twee geslach…
Barbituraten en benzodiazepines: slaapmiddelenBarbituraten en benzodiazepines: slaapmiddelenSlaap is een van de basisbehoeften van de mens. Helaas werkt ons lichaam om uiteenlopende redenen niet altijd zoals het…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Hans, Pixabay
  • Petrus Nijlandt. Herbarius oft Kruydboeck. KruidMail Tilia species. Maurice Godefridi Coleta M, Campos MG, Cotrin MD, Proenca de Cunha A. Comparative evaluation of Melissa officinalis L., Tilia eruopaea L., Passiflora edulis Sims. and Hypericum perforatum L. in the elevated plus maze anxiety test. Pharmacopsychiatry. 2001;34 Suppl 1:S20-S21. Matsuda H, Ninomiya K, Shimoda H, Yoshikawa M. Hepatoprotective principles from the flowers of Tilia argentea (linden): structure requirements of tiliroside and mechanisms of action. Bioorg Med Chem. 2002;10(30:707-712.
Herborist (762 artikelen)
Gepubliceerd: 23-11-2008
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Leven
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.