Hoe gezond leef je eigenlijk?

Het besef dat onze gezondheid belangrijk is, is de afgelopen jaren wel doorgedrongen. Zeker ook door de media die veelvuldig aandacht schenkt aan mensen die de eerste hulp van het ziekenhuis bezoeken, de mensen met obesitas of de mensen met een ernstige ziekte. Maar we ‘kakelen’ allemaal door elkaar als het aankomt op wat goed voor ons is en wat niet. Toch is het niet zo spannend, als je het maar een tweede natuur laat worden …. Hoe oud je ook bent.

Gezondheid

Helaas wordt niet iedereen gezond geboren (al dan niet genetisch bepaald) en worden we al gezond geboren, dan nog kan er tijdens het leven een ziekte de kop op steken. Met andere woorden, gezondheid is niet voor iedereen weggelegd. Je kunt wel een zo gezond als mogelijk leefpatroon volgen en de kans op ziekte proberen te verkleinen. Ook zonder een Spartaans bestaan, kan je nog steeds gezond leven.

Dat je op je eten en je beweging moet letten, weten we wel (lees zometeen meer). Maar om gezond te blijven is het ook handig om op wat andere zaken te letten. Denk hierbij aan een goede bescherming tegen de zon om de huid optimaal te houden én huidkanker tot een minimum te beperken. Goed insmeren als je onder de douche vandaan komt, want het droogt de huid uit en veroudering neemt sneller toe. Maar ook regelmatig seks en bij voorkeur veilig of de hygiëne van je mond goed bijhouden. Het vergroot de kans gezond door het leven te komen.

Verslavende spullen

In een gezond leefpatroon hoort ook het vermijden of beperken van extremen als roken, drugs en alcohol. Het lastige van beperken is voor veel mensen het aanhouden van de beperking. Één sigaret, één joint, één borrel doet de deur niet dicht. Maar deze producten hebben een verslavende werking en dus is waakzaamheid belangrijk en licht verslaving – met alle gevolgen van dien – op de loer.

Onderzoeken

Maar hoe gezond je ook leeft er is altijd kans op een sluipende ziekte. Waarbij het zich spastisch druk maken over de mogelijkheid dat je ziek bent, ook niet goed is voor de gezondheid. Gewoon je lichaam aanvoelen en iets met signalen doen en verder kan je je cholesterol laten controleren, je bloeddruk en of je vitaminegehalte toereikend is. Waarbij het ook zinvol is om met de arts te bespreken dat als er iets niet goed is, waar dan die oorzaak ligt. Je kunt wel blindelings tabletten nemen, maar die zorgen slechts dat de symptomen ingedampt worden, ze pakken echter nooit de oorzaak aan. Stem af wat het kan zijn en pak dit aan, eventueel met professionele hulp.

Kijk ook voor jezelf hoe gezond je leeft en vraag aan jezelf zaken zoals:

• Laat je een of alle van verslavende zaken als alcohol, roken of drugs staan?
• Eet je veel verse groenten en vers fruit?
• Is er enigszins balans tussen lengte en gewicht?
• Is er voldoende balans tussen werk en privé?
• Ontspan je regelmatig?
• Is er tijd voor vrienden, familie of sociale activiteiten?
• Beweeg je regelmatig (denk ook aan regelmatig traplopen, in de tuin werken, wandelen met de hond)?
• Slaap je goed en ben je in de ochtend fit?

Worden er meerdere vragen met “nee” ingevuld, bedenk dan dat het allemaal zaken zijn die je zelf kunt veranderen. Als je dus gezond wilt leven, voorzover je dat zelf in de hand hebt, dan zijn dit dus de zaken die je kunt beïnvloeden.

Voeding

We weten allemaal dat de balans er moet zijn tussen de beweging die je krijgt en hetgeen je eet. Daarnaast gaat het uiteraard om de samenstelling van je voeding en deze wordt met enige regelmaat opzij geschoven voor de gemakkelijke maaltijd, want we hebben het bijvoorbeeld te druk voor een rustige en gezonde maaltijd.
Maar realiseer je dat alles wat je mond in gaat een werking in je lichaam heeft. Als je af en toe eens “een vette hap” neemt, dan zegt dat nog niet zoveel. Echter, het is evident dat als je je regelmatig slechte voeding neemt, dit wel degelijk negatieve effecten voor je lichaam kan hebben. Waarbij het voor ieder lichaam weer anders uit kan werken en waar de een bijvoorbeeld een stijgend cholesterolspiegel krijgt, wordt de ander er dikker van.

Verder gaat het dus om de samenstelling. Gezonde voeding is en blijft in de grote lijnen de schijf van vijf aanhouden:

• Groente en fruit: goed voor vitamines, zoals vitamine C en foliumzuur, mineralen zoals kalium, vezels en bioactieve stoffen
• Brood, pasta en peulvruchten: goed voor koolhydraten, eiwitten, vezels, B-vitamines, calcium en ijzer
• Zuivel, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers : goed voor eiwitten, visvetzuren, mineralen zoals ijzer en calcium en B-vitamines
• Vetten en olie: goed voor vitamine A, D en E en essentiële vetzuren
• Vocht: belangrijk vanwege de vochtbehoefte (water)

Bewegen

Als je meer beweegt dan gemiddeld moet de schijf van vijf dus ook wat aangepast worden. Een teveel aan koolhydraten uit aardappelen, pasta of brood maakt dikker, maar niet als je bijvoorbeeld veel sport. Bij beduidend meer dan de dagelijkse hoeveelheid van minimaal één half uur per dag bewegen, is het zinvol af te stemmen wat je aan moet passen om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen voor je lichaam. Bij bewegen hoef je niet per se te gaan hardlopen of de fitnessschool op te zoeken, je kunt ook lekker gaan wandelen, fietsen, zwemmen, tennissen of golfen. Zelfs een middagje stevig in de tuin aan de slag is goed voor de beweging.

Bewegen en leeftijd

Bewegen is belangrijk voor het op peil houden van de conditie en om het lichaam volledig te gebruiken en soepel te blijven. Er is dan ook geen leeftijdsgrens waarop je moet stoppen met actief bewegen. Wel is het zo je mogelijk je tempo of het type beweging wat aan moet passen. Het is belangrijk goed naar je lichaam te luisteren. Forceren is nooit goed, ook niet als je jong bent. Alleen herstel je als je jonger bent gemakkelijker en dus durf je mogelijk meer in deze.

De geest

De geest wordt bij het gezonde leven nog wel eens vergeten, maar de ontspanning die bij het controleren op een aantal zaken al ter sprake is geweest, is essentieel. Ook de mate van stress - als deze lang aanhoudt en je kunt er niet mee om gaan – kan desastreus zijn voor de gezondheid. Verder is een positieve houding tegenover het leven aangetoond goed voor de mens.
Je hoofd af en toe leegmaken en even niets doen of het tegenovergestelde opzoeken als je veel met de geest werkt, kan helpen de geest te ontspannen. Denk aan de man of vrouw op kantoor die met de handen gaat werken in het weekend. De tuin onderhanden nemen, een muurtje bouwen, helpen een vriend te verhuizen of een hobby waar met name de handen ingezet moeten worden. Ook hiervoor geldt die belangrijke balans.

Tot slot

Het is niet ingewikkeld en eigenlijk is het niet meer of minder dan logisch denken, maar toch doen we het lang niet allemaal. Dan is beginnen bij het besef wat niet bewegen, slechte voeding en hygiëne allemaal voor kwaad kan doen, mogelijk wél een begin. Zie het positief, want met relatief beperkte middelen, verklein je de kans echter maximaal. Bovendien, je hebt maar één lichaam waar je het mee moet doen.