Wat houdt ouderen tegen om gezond te bewegen?

Door technologische vooruitgang beweegt de mensheid veel minder dan gezond voor haar is. Deze immobiliteit geldt vooral voor ouderen in de westerse samenleving. De vergrijzing in Nederland laat het aandeel ouderen (65-plussers) in 2030 zelfs tot 22,3% stijgen. Daarmee is deze groep, gecombineerd met dat ouderen zo weinig bewegen, een groeiend aandachtspunt van zorg. Voldoende bewegen brengt zoveel voordelen met zich mee, dat je je afvraagt waarom er zoveel mensen zijn die het laten. We gaan het hebben over de voordelen van goed bewegen, over verschillende soorten senioren en over hun redenen om niet te gaan sporten.

Fysieke activiteit is gezond

Ouder worden komt met gebreken. De belangrijkste gesignaleerde gezondheidsproblemen bij ouderen zijn hoge bloeddruk, onvoldoende vochtinname, overgewicht en verminderde zicht. Vergrijzing zorgt daarbij voor een toenemend voorkomen van ziekten. Er zijn een aantal factoren die de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk verhogen. Dat zijn: Roken, voeding en beweging. In dit artikel wordt bewegen behandeld. 70 Procent van de bevolking sport niet of te weinig. En dat terwijl regelmatige fysieke activiteit, ook bij mensen die ouder zijn, je tot heel wat dingen in staat stelt.

Achtereenvolgens worden deze punten besproken:

Voordelen van bewegen voor ouderen

Dit zijn de voordelen van bewegen voor senioren:
  • Je bent langer zelfredzaam
  • Je hebt een gegroeid zelfvertrouwen en meer gevoel van zelfregie en onafhankelijkheid.
  • Je geniet van een hogere levenskwaliteit, op fysiek, geestelijk, mentaal en sociaal gebied.
  • Bewegen verbetert de bloeddruk en de werking van cognitieve vermogens.
  • Bewegen vermindert de kans op aandoeningen als hoog cholesterol, diabetes II, darmkanker, overgewicht, botontkalking,
  • Bewegen vermindert de kans op dementie.
  • Bewegen geeft een positief gevoel en verkleint de kans op een depressie.
  • Met bewegen vertraag je processen van het ouder worden.
  • Bewegen verhoogt de mobiliteit.
  • Door te bewegen kun je contacten opdoen en onderhouden, waardoor eenzaamheid wordt tegengegaan. Inactiviteit veroorzaakt juist eenzaamheid.
  • Door meer te bewegen voorkom je dat je valt.

Lichamelijke activiteit, fitheid en gezondheid zijn duidelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Voldoende lichamelijke activiteit heeft een zeer positieve invloed op de gezondheid. Als mensen zich meer fysiek zouden inspannen dan zal dit sterftegevallen voorkomen. Sporten is daarmee een krachtig middel voor preventie tegen het gebruik van gezondheidsvoorzieningen.

Groepen senioren

Als het gaat om sporten en bewegen dan zijn er twee groepen senioren te onderscheiden:
  • Ouderen die het leuk vinden om te sporten, die hun hele leven al bewegen, en daar nu nog fysiek toe in staat zijn.
  • Ouderen die niet of onvoldoende bewegen en die daar onvoldoende ervaring mee hebben.

De ouderen die niet of te weinig bewegen zijn ook weer onder te verdelen in twee verschillende soorten:
  • Vitaal inactief: Grote draagkracht in de zin van gezondheid en/of sociaal netwerk.
  • Kwetsbaar inactief: Draaglast is groter dan de draagkracht en er is een algemene achterstand op participatie.

Om deze verschillende senioren te bereiken zal er begrijpelijkerwijs op verschillende manieren toenadering moeten worden gezocht. Elke groep heeft immers zijn eigen motieven om wel of niet te gaan bewegen of sporten.

Oorzaken van inactiviteit

Er zijn een aantal oorzaken aan te wijzen die ervoor zorgen dat ouderen weinig of niet bewegen. Dat zijn:
  • Gebrekkige kennis over het functioneren van het menselijk lichaam.
  • Gebrekkige kennis over mogelijkheden van bewegen op leeftijd. Ouderen kunnen daarbij weinig zelfvertrouwen hebben over hun eigen kunnen.
  • Gebrekkige kennis over beweegaanbod in de buurt.
  • Geen beweeggeschiedenis. ‘Je weet pas of het goed is om te bewegen, als je het ooit hebt gedaan.’ Dit is een zeer belangrijke oorzaak.
  • Onvoldoende steun of weinig voorbeeld in sociale leefomgeving.
  • Lage sociaaleconomische status, waaronder financieel.
  • Ontbreken van geschikt en aansprekend aanbod in de buurt.
  • Gebrek aan motivatie (willen).
  • Chronische aandoeningen, matig of veel bewegingsbeperkingen. In 2007 had één op de vijf ouderen een of meer lichamelijke beperkingen.
  • Senioren vormen bij sportverenigingen vaak geen exclusieve doelgroep.
  • Niet-sporters associëren sport met intensieve lichamelijke inspanning, competitie en doelgericht trainen. Zij leggen geen verband tussen sport en gezelligheid.

Het is niet eenvoudig om senioren in hun leefgewoonten te veranderen. Dat komt vooral door gebrek aan kennis over wat schadelijke leefgewoontes zijn, en door gebrek aan sociale steun (als in de omgeving de slechte gewoonte de norm is). Motivatie, kennis van zaken, en sociale steun lijken daarmee een sleutelrol te vervullen.

Er is verder een scala aan mogelijkheden om ouderen aan het bewegen te krijgen. Lees Hoe kunnen ouderen gezond bewegen? om hierover meer te weten te komen.
© 2013 - 2024 Delachendeaap, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Senioren: hoeveel beweging nodig?Het is algemeen bekend dat voldoende beweging gezond is voor lichaam en geest. Ook voor senioren en ouderen geldt dat vo…
Voordelen van sporten voor seniorenSporten is niet alleen gezond voor het lichaam, maar ook voor het geestelijk welbevinden. Door de coördinatie te trainen…
Hoeveel beweging heb je nodig?Hoeveel beweging heb je nodig?Iedereen weet dat voldoende bewegen goed voor je is. Het is gezond en je voelt je beter. Maar wanneer beweeg je genoeg?…
Sport jezelf gelukkig en stressvrij!Sport jezelf gelukkig en stressvrij!Een goede manier tegen stress is sporten en bewegen. Iedereen die regelmatig met te veel stress in zijn leven te maken k…

Hoe kunnen ouderen gezond bewegen?De titel van dit stuk is ‘Hoe kunnen ouderen gezond bewegen?’. Er had ook kunnen staan ‘Wat zijn de mogelijkheden om oud…
Yogahouding om jong te blijven: DhanurasanaYogahouding om jong te blijven: DhanurasanaDe booghouding, of Dhanurasana, staat onder andere bekend als een yogahouding die jong maakt. Natuurlijk is het niet all…
Bronnen en referenties
  • Boen, (F). Ouderen in beweging: Hoe kunnen we senioren motiveren om meer fysiek actief te worden (en te blijven)? (pdf), https://hiw.kuleuven.be/ned/lessen/cursusmateriaal/1112/boen.pdf, bezocht op 25-09-2013
  • Breuker, L. Fietsen is gezond, ook in de stad, (pdf), http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs12445-011-0258-x/fulltext.html, bezocht op 25-09-2013
  • Gruijter, M. de, et al. Meer senioren bewegen en sporten in Rotterdam. (pdf). http://www.verwey-jonker.nl/doc/participatie/Meer-senioren-bewegen-en-sporten-in-Rotterdam_3940-web.pdf, bezocht op 26-09-2013
  • Helpguide.org, http://www.helpguide.org/life/senior_fitness_sports.htm, bezocht op 27-09-2013
  • Kenter, E., et al. Wat beweegt u? (pdf). http://www.transmuraalnetwerk.nl/zorgketens/ouderenzorg/valpreventie/Documenten/Wat%20beweegt%20u%20Eindrapport%20Elise%20Kenter%202013.pdf, bezocht op 27-09-2013
  • NISB, Review ‘Ouderen en bewegen’ (pdf), http://kic.nisb.nl/docs/KIC070424_factsheet_ouderen_en_bewegen.pdf, bezocht op 27-09-2013
  • Stevens, M., Lichamelijke activiteit, fitheid en ouderdom, http://link.springer.com/chapter/10.1007/978-90-313-8800-4_4, bezocht op 25-09-2013
  • Toussaint, P.J, et al. Het internet en ‘gezond’ ouder worden (pdf), http://www.awpgnzh.nl/assets/awp/upload/2006_nr23_10-internet_1319719766.pdf, bezocht op 26-09-2013
  • Woudstra, M. (Nooit) te oud om te sporten. Een onderzoek naar de betekenissen die ouderen geven aan de deelname aan sportactiviteiten. http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2009-0918-200149/UUindex.html, bezocht op 27-09-2013
Delachendeaap (12 artikelen)
Laatste update: 29-09-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Lifestyle
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.