Leren ontspannen

Het klinkt zo eenvoudig, hoe zou je je kunnen ontspannen … door bijvoorbeeld even niets te doen of iets wat fysieke inspanning betreft, terwijl je in je dagelijkse situatie bijvoorbeeld meer met je hoofd bezig bent. Maar dat blijkt voor menigeen toch niet zo eenvoudig te werken. Die “knop” zomaar omzetten werkt voor de man of vrouw die lang in het drukke proces zit, eigenlijk niet goed. Wat kan je wel doen om die balans te bereiken.

Echt ontspannen

Waar het om gaat is niet even een moment van rust in een verloren uurtje, maar de balans tussen een druk leven en echte ontspanning. Het moment dat je je drukke leven even los kunt laten en dat kunt doen wat je hoofd en lichaam ontspant. Overigens wil dat niet zeggen dat je dan niet iets fysieks kunt doen, een fysieke inspanning kan het lichaam uiteindelijk ook prima laten ontspannen.

Begint het natuurlijk wel bij het nemen van die tijd, niet snel even iets tussendoor doen. Nee, bewust kiezen voor echte ontspanning. Niet zelden komen klachten, die de fysiotherapeut veelal op mag lossen, zoals nek- en rugklachten van een gespannen c.q. verkeerde houding. Maar zo’n houding die meestal langer aanhoudt, kan tot veel meer klachten leiden. Klachten van psychische aard, waarbij onder meer slapeloosheid een vervelend gevolg kan zijn.
Het is beter te voorkomen en dus continu alert zijn op het behouden van de balans. Echter, als je al klachten hebt is het goed deze (zelf) aan te pakken. De fysiotherapeut of alternatieve genezer in te schakelen en op zoek te gaan naar echte ontspanning. Kijk of je het zelf kunt of wat hulp kunt gebruiken.

Leerproces

We denken als volwassenen te weten wat ontspannen is, maar komen niet zelden bedrogen uit. De westerse cultuur brengt die “ratrace” ook met zich mee en menigeen gaat er vervolgens volledig in op. Een leuke baan, carrière maken en veel geld verdienen. Om dit vervolgens om te zetten naar een gezin, een mooi huis kopen en een lekkere luxe auto en vakantie. Dan is het totaalplaatje voor menigeen klaar. Maar zo werkt het helaas niet altijd. Zaken lopen anders of het gaat allemaal wel volgens het boekje, maar je gaat er zo in op dat je niet meer toekomt aan die zo belangrijke ontspanning. Kortom, de balans is weg.

Aan de slag

Binnen het leerproces zijn er verschillende zaken die van belang zijn en daar zijn enkele basisuitgangspunten essentieel in, te weten:

• Doe wat je doet om te komen tot die balans bij voorkeur iedere dag, zodat het de kans krijgt in je systeem te komen. Een soort tweede natuur te worden.
• Ademhalingsoefeningen zijn belangrijk. Veel mensen kennen ze wel van yoga, maar er zijn veel eenvoudige oefeningen die prima te doen zijn.
• Spierontspanningsoefeningen om die verkrampte spieren los te krijgen.
• Maak je hoofd leeg d.m.v. visualisatie.
• Naast de dagelijkse oefeningen is het belangrijk te kijken naar voldoende ontspanning die als tegenhanger van je werk kan gelden. Veel in het hoofd bezig, wil dus zeggen iets fysieks gaan doen en andersom.

De oefeningen dagelijks vergt niet veel tijd, neem er bijvoorbeeld op dagbasis zo’n 20 minuten voor.

Ademhalingsoefening

Er zijn verschillende oefeningen, maar een eenvoudige is als volgt;

• Trek altijd gemakkelijk zittende kleding aan en zorg dat je op een plek zit, waar je niet gestoord wordt. Afleiding zal het resultaat van de oefeningen onderuit halen.
• Ga lekker zitten in een houding naar keuze, sluit je ogen en leg je handen over elkaar op je buik.
• Adem in alle rust door de neus in en laat het een buikademhaling zijn, zodat je middenrif afplat en je buik vooruit komt. Even vasthouden en adem vervolgens in alle rust uit en ervaar met je handen hoe je uitgezette buik weer in de normale stand komt.
• Herhaal dit iedere sessie minimaal een tiental keer. Meer mag, kijk waar je je goed bij voelt.

Spierontspanningsoefening

Bij de oefeningen voor de spieren is het belangrijk dat je je spieren bewust gaat voelen. Je spant aan en je ontspant, zodat je spieren gaan “snappen” wat het verschil is. Er zijn verschillende manieren om dit te doen, een voorbeeld;

• Span je ledematen één voor één aan, even vasthouden en ontspan.
• Wissel dit gedurende enkele minuten af en gebruik voor iedere ledemaat een 20-tal seconden.
• Ervaar bij iedere aanpassingen wat het met je lichaam doet en voel wat de ontspanning doet.

Als het goed loopt met de ledematen, span je ook een keer tussendoor je buikspieren aan, je borstspieren etc.

Visualisatie

Even de ogen sluiten en jezelf naar en prettig oord brengen, kan rust geven. Gewoon op een stil plekje ontspannen gaan zitten en ervaar wat deze gedachten met je lichaam doen. Probeer zo’n visualisatie enkele minuten vast te houden. Het mogen iedere keer andere gedachten zijn, zolang het maar gedachten zijn die je laten ontspannen.

Balans in spanning versus ontspanning

Naast de dagelijkse oefeningen is het ook goed om te bekijken hoe je – met het oog op de toekomst – de balans kunt bewaken. De balans weer opzoeken is één, maar vasthouden is zeker zo belangrijk. Kijk naar je liefhebberijen en voel of je daar, als tegenhanger van je werk, voldoende uithaalt. Laat hoofd en lichaam altijd samengaan en zet iedere stap bewust.
Een sport oppakken is één, maar zo gemakkelijk is het niet. Je moet er jezelf ook in kunnen ontspannen (ook al is het fysiek inspannend). Oftewel met een populaire term “je hoofd leeg maken”. Dat wil in de praktijk zeggen dat je er in op moet kunnen gaan en je zorgen, drukke werkzaamheden of vol hoofd, even achter je kunnen laten.

Dit vervolgens, bij niet direct succes, meteen weer opgeven. Als je het als leuk ervaart, kan het ook geen probleem zijn het wat tijd te geven. En denk ook een aan relaxmuziek, veelal te koop bij natuurwinkels of te vinden op de verschillende YouTubekanalen, die kan je ook net dat beetje meer meegeven.

Hulp?

Lukt het je - ondanks alle serieuze pogingen - toch niet, stem dan af met je arts. Er zijn namelijk relaxatietrainingen die door het land gegeven worden. Daar krijg je naast de eerdergenoemde oefeningen ook psychische ondersteuning.
Succes!