De verschillende soorten yoga

De oudste geschriften over yoga dateren uit de derde eeuw voor Christus, maar vooral sinds de tweede helft van de twintigste eeuw is de populariteit van yoga in de Westerse landen toegenomen. Yoga wordt in het Westen vooral gezien als bevorderlijk voor de gezondheid en gaat niet per se uit van spirituele overwegingen. Aangezien yoga al duizenden jaren bestaat, zijn er veel verschillende soorten yoga uit voortgekomen. Welke vormen van yoga zijn er en wat zijn de uitgangspunten van deze vormen van yoga?

Yoga in zijn oorsprong

Aan de hand van de oude geschriften in Sanskriet, ook wel de Yogasutra's van Patanjali genoemd, kunnen we afleiden dat de eerste vormen van yoga al 5000 jaar geleden beoefend werken. Het woord 'yoga' is afgeleid van het woordt 'yuj' in het Sanskriet, wat de vereniging van individueel bewustzijn met het universele bewustzijn of de individuele geest betekent. Oorspronkelijk is yoga afkomstig uit India en had yoga een spirituele insteek. Los van de oefeningen en houdingen die met yoga beoefend worden, is het doel van deze oude Indiase yoga een balans tussen lichaam en geest bereiken. Yoga is dan ook sterk verbonden met de traditionele Indiase Ayurveda, meditatie en ademhalingstechnieken (pranayama). Welke middelen gebruikt worden en wat de insteek is hangt af van de vorm van yoga. In yoga zijn er een aantal bekende stromingen ontstaan.

Hatha yoga

De basisvorm binnen de yoga is de Hatha-yoga. Het woord Hatha is een vereniging van de Sanskrietwoorden 'ha' (zon) en 'tha' (maan). Hierbij staat de zon voor actie en de maan voor reflectie. Het doel van Hatha yoga is het leren beheersen van adem en lichaam. Hatha yoga bestaat uit asana's (lichaamshoudingen) en uit pranayama (ademhalingstechnieken). In Hatha yoga komen zowel dynamische als statische houdingen voor en het belangrijkste bij deze vorm van yoga is bewust te zijn van wat er gebeurt in het lichaam en dit te observeren. De adem speelt hierbij een sleutelrol, om rust te vinden in de oefeningen en de spierspanning los te laten. In deze vorm van yoga gaat het allemaal om de eigen beleving en er het is minder een kwestie van goed of fout.

Ashtanga yoga

Ashtanga yoga is een yogavariant die meer fysiek uitdagend en dynamisch is. Het woord Ashtanga betekent letterlijk 'acht ledematen' en dit staat symbool voor acht takken en daarmee acht thema's die binnen deze vorm van yoga worden onderscheiden. In Ashtanga yoga draait het net als bij Hatha yoga om asana's en ademhaling, maar bij Ashtanga yoga volgen de houdingen elkaar veel sneller op. Dit creëert een soort flow, die ook wel Vinyasa genoemd wordt. het doel van Ashtanga yoga is een sterk en energiek lichaam. Poweryoga is een variant van deze soort yoga.

Yin yoga

Yin yoga wordt soms ook wel Yin en Yang yoga genaamd. Bij deze vorm van yoga draait het om het verleggen van je grenzen. Om dit te bereiken worden houdingen veel langer vastgehouden, met als doel bindweefsel en gewrichten te versterken en versoepelen. Deze vorm van yoga is erg rustig, aangezien je de tijd neemt voor de verschillende posities.

Met Yin wordt gedoeld op de minder elastische delen van het lichaam: het bindweefsel en de gewrichten, terwijl Yang juist staat voor de spieren die meer elastisch zijn. Yin yoga focust zich op de minder flexibele delen en zorgt dat men deze stijfheid meer los kan laten. Deze vorm van yoga is dan ook geschikt voor mensen die kampen met problemen als gevolg van stijfheid of bekkenproblemen bijvoorbeeld. De beste tijd op een dag om Yin yoga te beoefenen is 's ochtends, wanneer de spieren nog stijf zijn. Ook is een combinatie met bijvoorbeeld poweryoga of een andere sport wenselijk.

Kundalini yoga

Kundalini yoga is gebaseerd op Tantra en daarbij is het uitgangspunt dat alles met elkaar verbonden is. Kundalini yoga heeft dan ook als standpunt dat yoga veel meer is dan het bemeesteren van ingewikkelde yogahoudingen, maar dat er geestelijk ook heel veel te halen valt. 'Tan' betekent in het Sanskriet uitbreiding of groei en 'tra' betekent middel. Tantra kan zodoende geïnterpreteerd worden als het gebruiken van het lichaam om tot bewustzijnsverruiming te komen. Hiervoor kan yoga gebruikt worden als middel, maar ook meditatie of seks. Met dit laatste wordt dan gedoeld op het uitwisselen van energie om de spirituele groei te bevorderen.

Met het beoefenen van Kundalini yoga wordt er veel aandacht besteed aan de chakra's en met name een energiestroom te creëren van de lagere, meer aardse en egocentrische chakra's, naar de hogere chakra's, die staan voor liefde en verbondenheid. Deze energiestroom wordt de kundalini energie genoemd.

Overige vormen van yoga

De stromen die hierboven genoemd zijn is geen uitputtende lijst van de verschillende soorten yoga. Binnen deze stromingen zijn verdere onderverdelingen zoals de poweryoga die hier onder Ashtanga yoga geschaard wordt. Ook is er bijvoorbeeld Bikram yoga, die in een tot veertig graden verwarmde ruimte wordt uitgevoerd. Deze vorm van yoga kan weer het beste als Hatha yoga worden gezien. Zodoende zijn er velen soorten yoga en is een keuze voor een bepaalde vorm op verschillende manieren te motiveren. Bovendien kunnen de verschillende soorten yoga ook als combinatie worden beoefend. Yoga is dan ook een breed begrip.