Meer calorieën, slaap en somberheid in de winter!
Bekende verschijnselen in de winter: opeens heb je gigantische trek in chocolade en taart. Daarnaast heb je als je wakker wordt het gevoel dat je het liefst de hele dag in bed zou blijven liggen en wil je eigenlijk helemaal niets doen. En eigenlijk heb je ook niet zoveel zin om "gezellig" naar je ouders te gaan. Hoe komt dit? Waarom komt dit voor in de winter? En wat kun je er aan doen?
In de winter eten we meer...
Uit een onderzoek onder 3000 Britten is gebleken dat we per dag ongeveer 680 calorieën meer eten in de wintermaanden. Vrouwen eten dagelijks nog meer calorieën, namelijk ongeveer 750. Dit omdat we het gevoel hebben dat we in de winter "meer" nodig hebben om fit te blijven.
Ook slapen we meer...
In de winter verandert het licht: de lichtsterkte neemt af, de zon komt later op en daardoor hebben we in totaal minder uren licht op een dag. Vaak gaan mensen in het donker naar hun werk, en komen ook weer thuis in het donker. En als het donker is maakt ons lichaam het hormoon Melatonine aan wat ervoor zorgt dat we moe worden. Melatonine wordt ook wel gezien als onze "biologische klok". De biologische klok is een inwendige klok die in een specifiek deel van de hersenen zit, in het gebied achter onze ogen. Als het weer licht wordt, stopt de aanmaak van Melatonine. Door een grotere aanmaak van deze stof gaan we uiteindelijk meer slapen. Een kwart van de ondervraagden uit het Britse onderzoek slaapt elke nacht 10 uur tijdens de winter, in vergelijking met zeven en een half uur tijdens de lente en zomer. Vrouwen hebben meer last van moeheid dan mannen. Waarschijnlijk komt het dan ook door het feit dat vrouwen zich sneller moe voelen dat zij meer calorieën innemen dan mannen.
En ook zijn we sneller somber en chagrijnig...
Uit het onderzoek bleek dat vooral mannen in de winter minder sociaal zijn. Ongeveer 20% geeft aan dat hij of zij zich verdrietig en humeurig voelt. Veel mensen hebben last van een soort "winterdip". Vaak is deze maar van tijdelijke aard. De oorzaken voor deze veranderingen in humeur zijn niet helemaal bekend, maar ook hierbij speelt Melatonine weer een rol.
Men heeft gewoon minder tot geen zin om op te staan, wordt chagrijnig als het wel moet, vindt de wereld somber omdat er weinig zon is en het bijna altijd donker is, vindt het te koud, wil eten maar komt daarvan aan en wil eigenlijk niet aankomen, is moe en wil slapen en heeft daardoor geen zin om met andere af te spreken.... En zo hebben al deze verschijnselen weer effect op elkaar.
Wat kun je er tegen doen?
Als je je bewust bent van waar je gedrag vandaan komt, kun je dit proberen te verhelpen. De oplossing voor deze negatieve effecten: minder Melatonine, waardoor de biologische klok weer meer gelijk gaat lopen. Hierdoor voel je je dus minder slaperig, heb je minder behoefte aan eten en ben je ook minder chagrijnig.
Lichttherapie
Een goed hulpmiddel is lichttherapie. Tijdens lichttherapie wordt je blootgesteld aan wit licht van een sterke intensiteit (10.000 lux). Het is belangrijk dat dit licht in de ogen valt, zodat de Melatonine verminderd. Lichttherapie kan het beste overdag worden toegepast. In de zomer is er overdag bijna geen Melatonine, maar in de winter wordt deze wel aangemaakt en moet deze dus worden verminderd. Als lichttherapie 's avonds wordt toegepast kan dit zorgen voor slapeloosheid.
Niet toegeven aan slaap
Ondanks dat je vaak ontzettend de behoefte hebt om te slapen, ook als je al meer geslapen hebt als normaal, is het niet altijd verstandig om hieraan toe te geven. Je natuurlijke ritme wordt verstoord, en de kans is groot dat je 's nachts niet meer kan slapen. Dan ben je de dag erna extra moe, wil je weer slapen, en heb je 's avonds uiteindelijk weer geen slaap. Zo gaat het steeds maar door.
Zorg voor goede, heldere verlichting
Niet alleen lichttherapie helpt, ook gewone lampen zorgen voor meer licht en daardoor minder Melatonine.
Ga naar buiten & blijf bewegen!
Ondanks dat het koud is en je misschien helemaal geen zin hebt, is het heel gezond en goed voor je om lekker naar buiten te gaan. Ga buiten wandelen, fietsen of hardlopen. Het is een goede compensatie voor de extra calorieën. Daarnaast is het er fris en licht, waardoor je meteen weer "wakker" bent. De kans is groot dat je je beter voelt als je een half uurtje buiten geweest bent dan dat je op de bank hebt liggen slapen. Daarnaast is bewegen goed voor de concentratie, maakt het gelukkig en vrolijk, geeft het je meer weerstand en ben je dus minder vatbaar voor ziektes.
Gezond eten
Ondanks dat je waarschijnlijk trek hebt in suikers en vetten, kan je deze beter niet nemen. Dit soort voedingsstoffen hebben alleen een positief effect op de korte termijn. Van een stuk chocolade voel je je veel minder lang fit dan van een appel.
- Water en thee drinken mag altijd. Koffie daarentegen geeft slechts tijdelijk energie en moet dus niet teveel gedronken worden.
- Vitamine C stimuleert het afweersysteem, waardoor je minder snel ziek wordt. Deze vitamines zitten vooral in groentes als spruitjes, broccoli, paprika en diverse kool soorten maar ook in fruit zoals mandarijntjes, sinaasappels en kiwi's
- Genoeg Vitamine B, zink en magnesium zorgen ervoor dat je minder snel moe en chagrijnig wordt. Vitamine B en zink zitten in schaaldieren, granen, noten en zaden, kaas, cacao, paddenstoelen.
- Vitamine D wordt oorspronkelijk aangemaakt door zonlicht. Omdat je de zon in de winter nauwelijks ziet, is het van belang om deze deze vitamines vanuit je eten binnen te krijgen. Deze zitten in vette vis, eieren en zuivel.
Indien nodig kunnen supplementen worden genomen als aanvulling.
Ondanks het feit dat het misschien moeilijk is om vermoeidheid, een slecht humeur en de drang om te eten tegen te gaan is het vooral belangrijk om niet op te geven. Waar een wil is, is een weg, ook al kost het misschien allemaal wat meer moeite. En gelukkig wordt het uiteindelijk altijd weer zomer!