De geneeskracht van maisstempels
Maiskorrels zijn lekker om te eten. Er zijn 2000 verschillende soorten mais. Mais kan als basis dienen voor veevoer, hoogwaardige maisolie, popcorn en brood. Mais komt oorspronkelijk uit Mexico. De grassoort waaruit de maisplant is gecultiveerd bestaat nog steeds. In de fytotherapie, de door wetenschap onderlegde moderne vorm van kruidenwetenschap, worden maisstempels van de vrouwelijke maisplant gebruikt om hun medicinale kwaliteiten. Ze worden onder andere ingezet bij oedemen, bedplassen, nierstenen en als onderdeel van een afslankingskuur.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.Botanische tekening mais uit 1788 /
Bron: Joseph Jakob Plenck, Wikimedia Commons (Publiek domein)Inhoud:
Naamgeving mais
Wetenschappers gebruiken altijd Latijnse namen zodat ze zeker weten dat ze het over dezelfde plant hebben. Dat is een overblijfsel van de oude Europese wetenschappelijke cultuur waarin dikwijls boeken in het Latijn werden geschreven. De Latijnse naam voor
mais is
Zea Mays. Zea komt van het Griekse woord ´Zaein´ wat ´leven´ betekent. Het kreeg deze naam vanwege de grote waarde voor het leven dat de plant is; het is immers een plant met grote voedingswaarde en er kunnen veel verschillende gerechten van worden gemaakt. Mays is ontleend aan de Haïtiaanse taal. Aldaar sprak men al voor de komst van de Europeanen over mays.
Het Nederlands kent enkele bijnamen voor deze plant: Zoete mais, Turkse tarwe, Spaanse tarwe, Duizendkoren en Peerdetand.
Geschiedenis mais
Er zijn archeologische vondsten gedaan van kleine maiskolven en maiszaden die erop wijzen dat mais al duizenden jaren geleden op de plek waar nu Mexico Stad ligt, werd gegeten. Tot zover men nu terug kan zien in de tijd aan de hand van archeologische ontdekkingen, zou de domesticatie van mais 3500 jaar voor Christus zijn begonnen. Mais was voor de Inca´s, Azteken en Maya´s even belangrijk als tarwe in Europa. Zowel tarwe als mais komen oorspronkelijk van grassen. Met alle
granen en graanvervangers kunnen deeg en broden worden gemaakt. Men zag mais als een geschenk van de god Hiawatha. Van mais werden niet alleen broden gemaakt maar ook tortilla´s en pap. In Europa werd eveneens pap en pannenkoeken van granen gemaakt. Snel nadat Columbus Amerika had ontdekt werd mais gemeengoed in Europa. Mais werd al vermeld als geneeskruid in kruidenboeken van de Azteken. Helaas hebben de Spaanse conquistadores alle boeken verbrand; daarom weten we niet waarbij de Azteken het gebruikten. In de huidige tijd is mais na rijst en graan het meest verbouwde graangewas op de planeet aarde.
Werkzame stoffen maisstempels
Opvallend genoeg zitten er in de maisstempels veel meer voedingsstoffen dan in maiskorrels. Het graan wordt eigenlijk niet gebruikt in de
fytotherapie; hooguit maisolie van biologische oorsprong kan een medicinale werking hebben. De maisstempels worden uitsluitend verzameld van de vrouwelijke plant. Als ze nog niet bevrucht zijn door de mannelijke bloemen. Opvallend is dat alle stoffen die erin zitten in ruime hoeveelheden erin voorkomen; dat geldt voor lang niet alle geneesplanten. In deze stempels zitten voornamelijk
flavonoïden zoals vitexine, apigenine en cyanidine. Daarnaast bevat het acht soorten etherische oliën, de
mineralen kalium, calcium, selenium,
magnesium,
mangaan en silicium, de
vitaminen betacaroteen, C en K3, de fytosterolen betasitosterol, daucosterol en ergosterol, tannine-achtige
polyfenolen, glycosidische bitterstoffen, saponinen, salicylzuur, slijmstoffen, allantoïne, chlorogeenzuur, de vette oliën arachidonzuur en linolzuur, alkaloïde, harsen en gom.
Maisstempels, goed voor de nieren
Maisstempels hebben een diuretische werking. Het urinevolume kan na inname 3 tot 5 maal zo groot worden. Dat betekent dat er veel vocht dat in het lichaam zit wordt afgevoerd. Allerlei gifstoffen die in het vocht opgeslagen lagen worden sneller afgevoerd doordat maisstempels de nierwerking stimuleren. Het werkt daardoor ook om niergruis tegen te gaan. Bovendien kan het om deze reden worden aangemerkt als bloedzuiverend middel. Ook werkt het kalmerend in het algemeen en verzachtend op de slijmvliezen van de urinewegen. Geïrriteerde slijmvliezen worden genezen omdat maisstempels ontstekingswerend zijn. Door deze mooie reeks aan geneeskrachtige eigenschappen worden maisstempels ingezet bij de volgende indicaties:
- Oedemen bij zwangerschap,
- Oedemen bij nieraandoeningen,
- Oedemen bij hartproblemen(voorschrift!),
- Chronische of acute blaasontsteking,
- Nierontsteking,
- Prostaatontsteking, urinebuisontsteking,
- Gruis in blaas en nieren,
- Voorkomen van nierstenen,
- Adjuvans bij nierinsufficiëntie,
- Albuminurie of eiwit in urine,
- Ammoniak in urine,
- Adjuvans bij hoge bloeddruk,
- Ondersteunt afslanking en cellulitis.
Maisstempels bij reumatische aandoeningen
Omdat de maisstempel een bloedzuiverende werking heeft, zoals we in de beschrijving hierboven hebben gezien, en bovendien ontstekingswerend is door de salicylaten of natuurlijke aspirine die het bevat, wordt het door fytotherapeuten aanbevolen bij de volgende indicaties:
- Artrose, artritis,
- Jicht,
- Ischias.
Overige medicinale werkingen maisstempels
- Vitamine C en K3 maken mais tot een bloedstelpend middel en wordt daarom ingezet bij bloedstollingsstoornissen.
- Maisstempels werken galstroombevorderend en worden om die reden bij galstenen ingezet.
- Omdat het galstenen helpt voorkomen wordt het bij leverontsteking en geelzucht aangewend.
- Vanwege het feit dat de bloedsuikerspiegel verlaagd wordt, is het een adjuvans bij
- ouderdomsdiabetes.
Raadpleeg een fytotherapeut
Wie maisstempels als geneeskrachtig middel wil gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Maisstempelextracten en medicijnen in de vorm van moedertinctuur, poeder, gedroogd kruid, vloeibaar extract en afkooksel dienen alleen op voorschrift van bevoegden aangewend te worden. Een fytotherapeut kan daarover meer vertellen net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Daarnaast bestaan er heilzame combinaties met kruiden. Sommige kruiden kunnen elkaars werkingen versterken; dat wordt synergie genoemd. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het
Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.