De geneeskracht van Amerikaanse blauwe iris
De Amerikaanse iris komt van oorsprong alleen voor in Noord-Amerika en groeit graag in weilanden, moerassen en langs de waterkant. In sommige delen van Europa, zoals in Zuid-Duitsland, is de plant verwilderd. Hij wordt ook wel blauwe Iris genoemd, naar zijn blauw-paarse kleur. Het is een meerjarige plant die ongeveer 80 centimeter hoog kan worden en doet het goed als sierplant. De plant is oneetbaar en zelfs het sap van de steel kan huiduitslag veroorzaken maar toch heeft de Amerikaanse iris medicinale kwaliteiten. Het wordt voornamelijk ingezet om het bloed te zuiveren en gezwollen lymfeklieren mee te behandelen.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.Inhoud:
Naamgeving
De
Latijnse naam van Amerikaanse iris is
Iris versicolor. In
het Nederlands wordt de plant ook wel Amerikaanse blauwe iris, Amerikaanse blauwe lis, Baardloze iris en Violenkruid genoemd.
Gebruik door de indianen
De Amerikaanse iris is een gifplant. De Indianen, de oorspronkelijke bewoners van Amerika, gebruikten deze plant om braakneigingen op te wekken en ontlasting versneld het lichaam te doen verlaten. Dit zijn reacties van het lichaam als ze in aanraking met een gifstof komen maar het kan medicinaal worden gebruikt als men iets anders giftigs heeft gegeten; dan is snel uitbraken potentieel een levensreddende handeling. De Indianen gebruikten een papje van de wortel van deze iris uitwendig om zweren, bijvoorbeeld op het been, mee te behandelen. Ook werd de wortel gekookt en waste men een been met het kookvocht om van zweren af te komen.
Een officieel medicijn
Momenteel is de Amerikaanse iris vastgelegd als officieel medicijn in de United States Pharmacopoeia. Het is een belangrijke bron om een vochtafdrijvend middel van te maken. De glycoside iridine is de werkzame stof in Amerikaanse iris. Naast een vochtafdrijvend middel wordt deze plant ingezet bij klierziekte, syfilis en huidirritaties. Daarnaast is de blauwe iris een medicinaal middel in de homeopathie. Hieronder staan de aanwendingen van deze mooie bloemsoort in de
fytotherapie.
Werkzame stoffen
Voor medicinale doeleinden wordt alleen de wortelstok van Amerikaanse iris gebruikt. Deze stok bevat veel van de glycoside iridine of irisine. Dat is de belangrijkste werkzame stof. Verder bevat het etherische olie zoals fufural, de organische zuren salicylzuur en isoftaminezuur, laurinezuur, fytosterolen, resinen en gom.
Iris versicolor bij huidziekten
Amerikaanse blauwe lis is een alterativum. Dat wil zeggen een bloedzuiverend middel. Ook werkt het ontstekingswerend. In de fytotherapie wordt iris versicolor om deze medicinale werkingen ingezet bij de volgende indicaties:
- Acné,
- Eczeem,
- Psoriasis,
- Herpes.
Iris versicolor voor de lymfeklieren
Iris stimuleert het lymfesysteem. De lymfeklier is eigenlijk geen klier maar een opslagplaats van witte bloedcellen. Witte bloedcellen zijn cellen die een belangrijke rol spelen in het immuunsysteen. Wanneer er een ontsteking plaats vindt in het lichaam zullen de dichtbij gelegen lymfeklieren opzetten. Deze gezwollen lymfeklieren kunnen met iris versicolor in balans worden gebracht. In de fytotherapie wordt de Amerikaanse blauwe iris ingezet bij de volgende indicaties:
- Slechte lymfecirculatie
- Gezwollen lymfeklieren
- Ontstoken lymfeklieren
Iris versicolor doet gifstoffen afvoeren
De Amerikaanse blauwe lis is galdrijvend. In het verlengde daarvan is het een tonicum voor de lever; het verbetert de leverfunctie. Doordat er meer gal beschikbaar is voor de lever kan de lever zijn functie beter uitoefenen. Daarnaast werkt het urinedrijvend, laxerend en zweetdrijvend. Hierdoor zullen gifstoffen het lichaam sneller verlaten. Om deze medicinale redenen wordt iris versicolor als fytotherapeutisch medicijn ingezet bij de volgende indicaties:
- Constipatie
- Huidziekten door leveraandoeningen
- Reinigingskuren
- Reumatische aandoeningen
Uitwendig gebruik iris versicolor
Behalve bovengenoemde inwendige toepassingen is er een aantal indicaties waarbij iris versicolor uitwendig kan worden ingezet. Een afkooksel van de wortels, zoals de Indianen het deden, kan als omslag worden gebruikt of de huid kan ermee
gewassen worden. Het wordt ingezet bij:
- Reumatische pijnen
- Kneuzingen
- Wonden
- Huidziekten
Dosis en veiligheid
Hieronder staan drie verschillende manieren om de therapeutische dosis tot je te nemen.
- Driemaal per dag een afkooksel van 0.5 tot 2 gram of 1 koffielepel dat je 15 minuten zachtjes laat doorkoken.
- Driemaal per dag 1 ml tinctuur 1:5, 40%.
- Driemaal per dag 0.6ml tot 2ml vloeibaar extract (1:1 in 45%).
Verse iriswortel kan bij te grote inname leiden tot misselijkheid, braken, krampen, kolieken, grote aandrang tot stoelgang. Het moet beslist niet worden ingenomen als er sprake is van aandoeningen aan de maag- en darmslijmvliezen. Bij zwangerschap mag het niet worden ingenomen. De verse wortel kan de huid irriteren.