De geneeskracht van bijenkorfje

Bijenkorfje wordt verkocht als sierplant. Het kent een paarse bloemetjes die bloeien van mei tot september. De jonge blaadjes van deze plant zijn eetbaar als wilde groente. Bijenkorfje is een makkelijke borderplant; hij vergt weinig onderhoud en zaait zichzelf uit. Van nature komt de plant voor in Europa, Noord-Amerika en China. Bijenkorfje heeft grote medicinale waarde. Het wordt onder andere ingezet bij keelproblemen en aandoeningen in het spijsverteringsstelsel.. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Het eten van bijenkorfje
• Naamgeving
• Traditionele geneeswijze
• Inhoudsstoffen en werkzaamheden
• Afweersysteem
• Goed voor de spijsvertering
• Hoofdpijn en hyperactiviteit
• Urinedrijvend middel
• Uitwendig gebruik bijenkorfje
• Bijenkorfje in de wetenschap

Het eten van bijenkorfje

De bladeren, vooral de jonge, worden gebruikt als saladeblad, door de soep en in een stamppot. Door de tanninen smaken ze enigszins bitter. Even wassen in een bak met water kan dat verhelpen. De bladeren kunnen ook getrokken worden in water voor een frisse drank. Je kunt zowel koud water gebruiken als heet water om een thee te maken. Sommige mensen drogen de bladeren en verpoederen ze om deze later te gebruiken voor een verfrissende drank of als toevoeging aan de soep.

Naamgeving

De Latijnse, wetenschappelijke naam van deze geneesplant is prunella vulgaris. In het Nederlands wordt het naast bijenkorfje ook wel gewone brunel genoemd. Het Duits kent de gelijksoortige namen Kleine Brunelle of Gewöhnliche Braunelle. In het Engels heet het common self-heal of heal-all, wat gewone zelfgenezing en geneest-alles betekent. Dat geeft aan dat het een oeroude geneesplant is.

Traditionele geneeswijze

Zowel in China, Europa als Noord-Amerika gebruikten men deze plant om zijn medicinale eigenschappen. In de kruidengeneeskunde van de Indianen van Noord-Amerika worden de bladeren gebruikt als voedsel. Men maakte een thee van de hele plant, vooral voor keelproblemen. Ook in de traditionele Chinese geneeskunde is dit een bekende plant. De Chinezen gebruikten de plant om het verloop van een chronische ziekte mee te keren; het is goed voor een zwakke lever en zwak hart. In Oostenrijk wordt deze plant van oudsher gebruikt om de ziekten van de ademhalingswegen mee te behandelen. In de traditionele geneeswijze wordt bijenkorfje met name gebruikt om wonden en zweren te helen. De bloemkroon lijkt een beetje op een keel met opgezette klieren; vandaar dat hij vaak bij keelaandoeningen wordt ingezet. Een thee van de bladeren werd gemaakt tegen diarree, mondzweren en inwendige bloedingen. Een thee van de hele plant, dus inclusief bloemen, wordt gebruikt voor mondspoelingen om ontstekingen en tandvleesaandoeningen te behandelen. In Korea wordt het traditioneel gebruikt bij oedemen, nierontsteking, klierziekte en struma.

Inhoudsstoffen en werkzaamheden

Bijenkorfje bevat tanninen, flavonoïden, de vluchtige oliën of terpenen 1,8-cineol, fenchol en kamfer, triterpeen zoals ursolzuur, rozemarijnzuur, bitterstoffen, polysachariden(suikers), de glycoside aucubine, prunelline, de flavonoïde rutine, betulinezuur, cyanidine, koffiezuur, delfinidine, hyperoside,het mineraal mangaan, laurierzuur, oleanolidezuur, myristinezuur, linolzuur, betasitosterol, lupeol, vitamine A en C en saponinen. Samen zijn deze stoffen goed voor de volgende werkzaamheden: antibacterieel, antiseptisch, krampstillend, samentrekkend, windafdrijvend, diuretisch, koortswerend, bloeddrukverlagend, maagversterkend, bloedstelpende, wormafdrijvend, ontstekingsremmend, ontspannend, antibiotisch, herstellend en helend. Door deze lange lijst aan medicinale eigenschappen wordt bijenkorfjethee ook wel als tonicum, een versterkend middel, gedronken.

Afweersysteem

Chinees onderzoek uit 2005 toont aan dat deze plant het immuunsysteem stimuleert. Een ander Chinees onderzoek uit hetzelfde jaar laat zien dat bijenkorfje vooral de macrofagen stimuleren in hun activiteit. Macrofagen spelen een belangrijke rol in het immuunsysteem. De antivirale en antibacteriële werking van onder andere de polysachariden helpen hieraan mee. Sommig onderzoek wijst uit dat de plant goed werkt kanker te voorkomen. Het wordt aanbevolen bij allerlei ziekten die te maken hebben met een verminderde weerstand, in het bijzonder HIV, chronische vermoeidheid en allergieën. Verder wordt het ingezet bij de bof, klierkoorts en mastitis of borstontsteking. Het werkt eveneens ontgiftend en zuivert een ontstoken huid. Verder is het goed om een thee van deze plant bij koorts te drinken; het werkt koortsverlagend.

Goed voor de spijsvertering

Bijenkorfje werkt samentrekkend waardoor het diarree tegengaat. De samentrekkende en ontstekingsremmende werking maakt het een prima inzetbare plant bij darm- en colitusontstekingen. De bitterstoffen stimuleren de gal. Als er meer gal wordt aangemaakt, werkt de lever beter. Wanneer de lever beter werkt wordt het voedsel beter verteert. Je neemt meer voedingsstoffen op uit het eten. Dat is vervolgens de reden dat bijenkorfje als een tonicum, een versterkend middel voor het hele lichaam wordt gebruikt.

Hoofdpijn en hyperactiviteit

Een slecht werkende lever kan een belangrijke oorzaak zijn van hoofdpijn. De lever voert gifstoffen af maar als deze niet optimaal werkt blijven de gifstoffen in het lichaam en kunnen ze, als ze eenmaal in het hoofd zijn getrokken, voor ontstekingen en hoofdpijn zorgen. Daarnaast werkt bijenkorfje ontspannend. Andere hoofdpijnsoorten hebben als oorzaak stress, verhoogde bloeddruk of spanning. Ook in die gevallen kan bijenkorfje uitkomst bieden. In China wordt bijenkorfje gebruikt om hyperactiviteit bij kinderen te remmen.

Urinedrijvend middel

Ursolzuur in bijenkorfje werkt als een vochtafdrijvend middel of diureticum. Gifstoffen en overtollig urinezuur worden sneller afgevoerd. Urinezuur is de hoofdoorzaak van jicht; vandaar dat bijenkorfje hierbij gebruikt wordt. Het kan de voorwaarden van het ontstaan van jicht wegnemen.

Uitwendig gebruik bijenkorfje

Uitwendig wordt bijenkorfje gebruikt als middel om wonden mee te behandelen. De verse plant kan op de huid worden aangebracht om bloedingen te stelpen. Ook brandwonden, insectenbeten en – steken en zweren worden ermee behandeld. Verder helpt het bij aambeien en spataderen. Je kunt het ook als gorgeldrank gebruiken bij keelpijn en aften. Bloedend tandvlees wordt eveneens tegen gegaan door een mondspoeling. Dat komt door de samentrekkende werking die bloedingen laat stoppen.

Bijenkorfje in de wetenschap

Bijenkorfje is door diverse wetenschappelijke teams onderzocht op zijn medicinale kwaliteiten. Hier volgt een onvolledig overzicht van een aantal recente onderzoeken:

• Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bijenkorfje over stoffen bevat die Herpes simplex virusstammen kunnen bestrijden die resistent bleken voor het medicijn Aciclovir.
• Wetenschappelijk onderzoek uit 2007 toont aan dat het allergische reacties kan remmen.
• Pools onderzoek wijst uit dat het een antioxidant is met antibacteriële en antivirus eigenschappen
• Chinees onderzoek uit 2010 concludeert dat deze plant beschermend werkt bij longkanker.
• Chinees onderzoek uit 2013 laat zien dat deze plant de bloedsuikerspiegel controleert en de alvleesklier stimuleert waardoor de plant helpt bij suikerziekte of diabetes mellitus.
• Duits onderzoek uit 2010 toont aan dat deze plant goed is voor de bloedcirculatie en derhalve prima inzetbaar is als preventief middel bij hart- en vaatziekten.
• Koreaans onderzoek uit 2012 laat zien dat aderverkalking bij diabetespatiënten kan worden voorkomen met bijenkorfje.
• Chinees onderzoek uit 2004 concludeert dat bijenkorfje herpes simplexvirussen tegen gaat:
• Amerikaans onderzoek uit 2010 zegt dat bijenkorfje een veelbelovend HIV-medicijn is.