De geneeskracht van wondklaver

Wondklaver is een vaste plant en een waardplant voor twee vlinders; het dwergblauwtje en het klaverblauwtje zuigen vaak van zijn nectar. Ook hommels en libellen houden van de plant. Ondanks dat het een vaste plant is houdt hij het soms niet langer dan een jaar op dezelfde plek uit. Deze mooie plant met een groeihoogte van vijf tot veertig centimeter heeft gele en soms oranje bloemetjes die bloeien van mei tot september. Wondklaver behoort tot de vlinderbloemfamilie die de eigenschap hebben om hun wortelknollen te verbinden met stikstofbindende bacteriën. Alle planten uit de vlinderbloemenfamilie zijn om deze reden bevorderend voor de bodemvruchtbaarheid.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening wondklaver / Bron: Carl Axel Magnus Lindman, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Verspreiding en groei-omgeving

In Nederland is de wondklaver een zeldzame plant maar je ziet hem soms in de duinen. Hij houdt van zandgronden en kalkgronden. Je ziet hem van IJsland tot aan de Middellandse Zee en van Nederland tot Iran. Het zuidelijkste plekje in Afrika waar de plant voorkomt is Ethiopië. Overigens staan wetenschappers voor een raadsel waarom wondkruid niet beschreven is in antieke boeken. In Europa en Noord-Afrika komt wondkruid vooral in de bergen tot op 3000 meter hoogte voor. Het is een alpenkruid maar hij groeit ook veelvuldig in het Atlasgebergte in Noord-Afrika. Je ziet hem vooral aan wegranden, bij bebossingen, spoordijken, zeekliffen en tussen stenen en rotsen.

Naamgeving

De Latijnse naam die we in de wetenschap gebruiken van wondklaver is Anthyllis vulneraria. Vulneraria betekent letterlijk ´heelmaker van wonden´. Het eerste deel van de Latijnse naam is een samenstelling van anthos, wat ´bloesem´ betekent en ioulos wat staat voor ´baard´. In het Nederlands wordt deze plant ook wondkruid en gele zandklaver genoemd. De plant wordt wondklaver genoemd omdat in de volksgeneeskunde men er wonden mee genas. In het Engels heet de plant Common kidney vetch. In het Duits zegt men Echter Wundklee tegen deze geneesplant.

Libelle op wondklaver / Bron: OhWeh, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)

Wie zelf wondklaver wilt verzamelen om medicinale redenen plukke het van mei tot augustus.

Wondklaver bij wonden

In wondklaver zitten xanthofyl, flavonoïden, looistoffen of tanninen en saponinen of zeepstoffen. Deze zorgen ervoor dat kleine snijwonden, schaafwonden en langdurige wonden baat hebben bij het aanbrengen van een zalf of aftreksel gebaseerd op wondkruid. De wortels, bladeren en bloemen hebben allemaal geneeskrachtige werking voor wonden. De tanninen en saponinen zorgen ervoor dat de huid sneller wordt aangemaakt. Ook bij bloedende wonden kan wondkruid helpen omdat de tanninen samentrekkende werking hebben; hierdoor zal het bloed minder vrijelijk uit een snijwond stromen. Ook bij kneuzingen kan wondkruid een uitkomst zijn.

Tonicum en laxeermiddel

De plant wordt inwendig gebruikt als tonicum of versterkend middel in de lente. Verder is het een laxeermiddel; het kan bij verstopping worden ingezet. Je kunt een thee van de wortel, bladeren of bloemen drinken om inwendig van zijn geneescapaciteiten te genieten. Deze thee smaakt niet superlekker; het is een beetje bitter. Hij ruikt lekkerder dan dat het smaakt. De bitterstoffen zorgen voor een betere leverwerking zodat de algehele transit in de darmen versneld wordt. Omdat de lever beter gaat werken, is het een versterkend middel; er worden meer voedingsstoffen uit het voedsel opgenomen. De lever reinigt het bloed. Daar de leverfunctie wordt gestimuleerd door wondkruid, werkt deze plant bloedreinigend.

Zes leuke weetjes over wondklaver

[OLIST]Vroeger werd wondklaver in wiegen van baby´s gelegd om ze te beschermen tegen heksen.
Omdat hij diep wortelt, wordt deze plant aangeplant op berghellingen waar lawinegevaar heerst.
Wondklaver is een gewaardeerd veevoedergewas.
De bloemen kunnen worden gebruikt om zelf kruidenthee te maken.
De bloemen van wondklaver zijn vaak rood doorlopen. Dat is volgens de signatuurleer een verwijzing dat ze tegen wonden werkt. Overigens is het zo dat bloemen vaak van kleur veranderen als ze bestoven zijn.
In 2001 ontdekte een Pools onderzoeksteam een nieuwe triterpene pentacyclide sapogenine, namelijk: 3beta,22beta,24-trihydroxy-olean-12-een die ze de naam soyasapogenol B gaven.[/OLIST]

Bloeiende wondklaver / Bron: H. Zell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

In de volksgeneeskunde wordt wondkruid gebruikt als wondmiddel en als middel tegen hoesten. Er zitten stoffen in wondkruid die zorgen dat de hoestkriebel kleiner wordt. Bij keelontsteking wordt wondklaver eveneens ingezet.

Zelf wondklaver kweken

Wondklaver kan zowel op een base grond als een licht zure grond groeien. Hij kan goed op arme grond groeien omdat hij in een symbiose leeft met bacteriën die precies de goede voedingsstoffen voor hem aanmaken. Hij zorgt dat er extra stikstof in de bodem komt, niet alleen voor hemzelf maar ook voor omliggende planten. Je kunt in de lente de zaden strooien waar je de plant wilt hebben. Voor het zaaien is het verstandig om de zaden twaalf uur in water te weken. Als je niet erg veel zaad hebt kun je ervoor kiezen om de planten op te kweken in individuele potten.