Shilajit, zweet van het gesteente

In de Indische traditionele geneeskunde, de Ayurveda, wordt er naast vele geneeskrachtige planten ook een merkwaardig product gebruikt met de naam Shijalit. Shilajit is een bruine substantie die gevonden wordt op de rotswanden van het Himalayagebergte. In ayurveda heeft dit mineralenrijke regeneratieve middel altijd een grote waardering gekend.

Het ontstaan van shilajit

Shilajit ontstaat in de natuur voor het grootste deel door humusvorming. De weelderige plantengroei op plaatsen waar shilajit gevonden wordt, zorgt voor een voortdurende aanvoer van humus. Deze substantie wordt na verloop van tijd meer en meer door het gesteente opgenomen. Onder invloed van de warmte van de zon zweten de rotsen de shilajit uit.

De bijzondere biologische werking dankt shilajit echter aan omzettingsprocessen die oorspronkelijker zijn dan humificatie. Deze omzettingsprocessen zijn geo-chemisch van aard en vinden binnenin het gesteente plaats, waarbij de in het gesteente aanwezige mineralen de omzetting veroorzaken. Deze mineralen blijken reacties te katalyseren die leiden tot vorming van organische moleculen. Deze op de grens van het anorganische en het organische gevormde eindproducten, hebben sterke auto-katalyserende eigenschappen die van grote betekenis zijn voor biologische organismen. Zo is van shilajit aangetoond dat ze in verbinding met proteïnen deel uit maken van fundamentele biologische processen. Ze spelen een rol in het vrije radicalenmetabolisme van hogere organismen.

Toepassingen en werking

Shilajit wordt in de Ayurveda toegepast bij anemie, verouderingsverschijnselen, artritis, diabetes en allergische verschijnselen. Het wordt beschreven als regenererend voor zenuw-, bot- en spierweefsel. Het preparaat wordt aanbevolen bij amnesie en ter verbetering van de cognitieve functies bij gezonde personen.
Wetenschappelijk onderzoek bevestigt effecten bij maagzweren, veroudering, diabetes, leer-, geheugen- en cognitieve stoornissen en wondheling. Een groot deel van de werking blijkt te berusten op immunomodulerende effecten en optimalisering van de vrije radicalen. Shilajit is celbeschermend en induceert een toename van de activiteit van superoxyde-dismutase (SOD), catalase (CAT) en glutathionperoxydase (GPX).

Cognitieve functies ondersteunen met Shilajit

Shilajit verbetert cognitieve functies bij gezonde personen en stimuleert psychische functies. Dit is in overeenstemming met het gebruik van shilajit als medha rasayan (ayurvedische middelen die leer- en geheugencapaciteit vergroten). Onderzoek bevestigt tevens de betekenis bij de behandeling van amnesie en seniele dementie. Het preparaat verlaagt het gehalte aan serotonine en verhoogt dat van dopamine en noradrenaline. Dopamine en noradrenaline beheersen het limbisch systeem en zijn belangrijk voor ons gevoelsleven. Shilajit kan mogelijk gebruikt worden bij de ziekte van Alzheimer. In tegenstelling tot neuroleptica en tranquilizers, geeft het preparaat zelfs bij langer gebruik geen bijverschijnselen.

Gebruik van shilajit samengevat

• zuivert het bloed
• reguleert het bloedsuikerniveau
• versterkt de spijsvertering en de functies van de pancreas
• adaptogeen – bevordert aanpassing aan stress
• di-benzo alpha- pyronen beschermen hersenen en zenuwstelsel tegen oxidatie door vrije radicalen
• versterkt het geheugen, verbetert de zintuiglijke activiteit
• te gebruiken bij ziekte van Alzheimer
• stimuleert het immuunsysteem

In een wetenschappelijk overzicht van het wetenschappelijk tijdschrift Phytother Res. wordt de conclusie getrokken dat 'Many therapeutic properties have been ascribed to Shijalit, a number of which have been verified by modern scientific evaluation'