Wat is een tinctuur?

In deze tijd zijn steeds meer mensen geïnteresseerd in natuurlijke oplossingen bij kleine kwaaltjes en aandoeningen. Wanneer je dan op het internet gaat zoeken of ergens anders informatie gaat inwinnen krijg je vaak te horen dat je een tinctuur kunt gebruiken. Je kunt zo’n tinctuur in de winkel aanschaffen maar als je een beetje weet hebt van kruiden en planten dan is het ook heel gemakkelijk om zo’n tinctuur zelf te maken. Maar wat ís een tinctuur eigenlijk?

Wat is een tinctuur?

Een tinctuur is een alcoholische oplossing. Meestal wordt dan een oplossing bedoelt van waardevolle stoffen die zijn gewonnen uit planten, plantendelen, wortels van planten, bladeren, harsen, bloemen en zelfs het zaad. Het is maar net wat de bedoeling van de tinctuur is. Deze tincturen worden vooral ook in de planten en kruidengeneeskunde gebruikt. Deze soort van geneeskunde noemt men Fytotherapie.

Fytotherapie is een geneeswijze waarbij plantaardige geneesmiddelen worden toegepast ter bevordering of het behouden van de gezondheid. Tincturen worden overigens ook gebruikt in de cosmetica, voedingssupplementen en dranken. Groot voordeel van een tinctuur is dat het heel lang houdbaar is en gemakkelijk in druppelvorm is te gebruiken. Zelfs voor kinderen levert het weinig problemen op.

De dosering

De dosering wordt altijd aangegeven in een aantal druppels. Bijvoorbeeld: drie keer daags 30 druppels. Dat lijkt misschien wel veel maar bedenk dan dat 1 theelepel ongeveer 40 druppels bevat.

Zelf een tinctuur maken

Je kunt ook zelf een tinctuur maken. Het voordeel is dan dat je zeker weet dat de ingrediënten zuiver en zo vers mogelijk zijn. Het is een stuk goedkoper en leuk bovendien. Wat je er voor nodig hebt is als eerste een beetje kennis over de plant of het plantendeel dat je wilt gaan gebruiken voor je tinctuur. Gelukkig kun je heel veel kennis op doen via het internet en, nog verstandiger is het om het te vragen aan iemand die er ervaring mee heeft. Behalve het plantdeel is er alcohol nodig, soms wat water en vooral tijd. Die tijd, vaak wekenlang, is belangrijk omdat het even kan duren eer de stoffen uit de plant of plantdelen helemaal zijn opgenomen in de alcohol. De alcohol die wordt gebruik door producenten is ethanol maar, wanneer je zelf aan de slag gaat dan kun je daarvoor ook rum, wodka of graanjenever gebruiken. De hoogte van het alcoholpercentage is afhankelijk van de kruiden of planten die je wilt gebruiken. Voor een tinctuur van bloemen en bladeren is een alcoholpercentage nodig van 30 tot 50% en bij wortels of houtachtige delen is dat 50 tot 70% en bij harsen is het 80 tot 95%

Een paar bekende tincturen die je gemakkelijk zelf kunt maken zijn bijvoorbeeld goudsbloemtinctuur, lavendel, kamille, st. Janskruid, smeerworteltinctuur. En noem maar op. In principe is alles mogelijk. Je kunt zelf de bloemen of bladeren en wortels verzamelen in de natuur maar je kunt er ook voor kiezen om in de winkel de al gedroogde soorten te gebruiken.

Werkwijze:

• Zorg voor een schone pot met schroefdeksel.
• Maak de kruiden of bloemen zo klein mogelijk met een mesje.
• Doe de kruiden in de pot en vul het aan met de alcohol.
• 1 deel verse kruiden op 3 delen alcohol.
• 1 deel gedroogde kruiden op 5 delen alcohol.
• Deksel op de pot en goed doorschudden.
• Daarna de pot op een plaatsje zetten in het licht maar niet in de felle zon.
• Iedere dag de pot goed doorschudden.
• 3 – 4 weken geduld.

Denk je dat je tinctuur goed genoeg is dan kun je de overgebleven pulp er uit zeven en de tinctuur verdelen in schone flesjes of potjes. Vergeet niet op het flesje te schrijven wat er in zit en de datum zodat je weet wanneer de tinctuur is gemaakt. Bewaar het op een donker plekje waar je het zeker 3 jaar kunt laten staan voor gebruik.

Ideetjes voor tincturen

• Kamille – rustgevend, onreine huid
• Lavendel – rustgevend, kalmerend voor de huid
• Rode zonnehoed – weerstand, infecties, ontstekingen, keelpijn, griep
• Smeerwortel – bloeduitstortingen, kneuzingen, verrekkingen, sportblessures enz.

Er zijn ontzettend veel mogelijkheden voor tincturen. Google voor de toepassing of het plant/kruid en je zult altijd wel een goed artikel vinden dat je verder kan helpen.

Moerasspirea. Een natuurlijke aspirine

Wel eens van de moerasspirea gehoord? Ook daar kun je een tinctuur van maken. Van de bloemen én van de wortel. De plant zelf groeit, zoals de naam al laat zien, het liefst op een vochtige plaats. Het is een vaste plant met witte bloemen die in de winter zijn blad verliest. Je kunt hem gewoon kopen in de tuincentra maar wil je het gemakkelijker aanpakken dan kun je het kruid gewoon gedroogd aanschaffen via het internet.

De plant bevat salicylate zouten waaruit in de 19de eeuw acetylsalicylzuur uit is ontwikkeld. En acetylsalicylzuur zit in aspirine. Snelle conclusie: de originele aspirine maar dan uit de natuur. Aspirine kan maagproblemen veroorzaken maar moerasspirea doet dat niet want van nature zitten er ook verzachtende stoffen in die het maagslijmvlies beschermen en ook nog eens tegen maagzuur helpen. Verder helpt het ook om urine en oxaalzuur af te laten drijven uit het lichaam waardoor het ook weer geschikt is voor mensen met bijvoorbeeld gewrichtspijnen. Je kunt er overigens ook thee van trekken (bloemen). Wil je dus eens iets nieuws uitproberen dan is de moerasspirea misschien wel eens leuk om uit te testen als vervanger voor een aspirientje.

Let op!

Voor mensen die niet tegen aspirine kunnen is ook moerasspirea niet geschikt. Ook voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven én mensen met astma is spirea niet geschikt. Dit laatste omdat moerasspirea een licht vernauwend effect op de longen heeft.