Natuurlijk middel tegen angst & paniek: rustgevende middelen

Angst is een natuurlijke reactie van het lichaam voor een (ingebeeld of reëel) dreigend gevaar. Paniek duidt op een plotselinge hevige schrik of angst. Vaak voel je je gewoon bezorgd, maar weet je niet waarom. Verschillende symptomen wijzen op een angstaanval, zoals buikrampen, zweten, trillen, snelle hartslag, prikkelbaarheid, kortademigheid of concentratieproblemen. Het kan ook leiden tot ondoordachte acties handelingen en zeer beangstigende gedachten. Er zijn verschillende natuurlijke middelen die kunnen helpen om angstgevoelens te verminderen.

• Angst en paniek
• Wat is een angststoornis?
• Symptomen
• Wat helpt bij angst?
• Natuurlijk middel tegen angst en paniek
• Lavendelolie
• Sint-janskruid
• Passiebloem
• Kava kava
• Ginkgo biloba
• Andere natuurlijke rustgevende middelen
• Valeriaanwortel
• Tryptofaan
• Hop

Angst en paniek

Angst is een natuurlijk gegeven en werkt als een beschermend mechanisme in bedreigende situaties. Paniek of een paniekaanval komt daarentegen meestal plotseling opzetten. Iedereen heeft wel eens last van angst. Indien angst een permanente metgezel van je wordt, dan wordt het tijd er iets aan te doen. Er zijn natuurlijke middelen om je rustiger te voelen. Bij ernstige angst, een angststoornis of depressie moet je echter psychotherapie overwegen.

Wat is een angststoornis?

Angst is iets heel natuurlijks. Zonder angst zou overleven alleen mogelijk zijn met geluk. Het beschermt je tegen ongevallen, onverstandige beslissingen en zorgt ervoor dat we dingen kritisch benaderen. Angst is een volkomen normaal verschijnsel en hoort bij het leven. Alleen wanneer angst heerst en zelfs onschadelijke dingen met overmatige voorzichtigheid worden benaderd of zelfs worden vermeden, spreekt men van een angststoornis.

Een angststoornis is een van de meest voorkomende psychische aandoeningen na depressie. Het kan vanuit het niets verschijnen zonder dat een uitlokker geïdentificeerd kan worden. Andere mensen kunnen daarentegen wel de oorsprong van hun stoornis noemen. Na een ongeval of een andere traumatische ervaring, ontwikkel je bijvoorbeeld een enorme angst om weer hetzelfde mee te maken en ga je bepaalde situaties vermijden. Als gevolg van dergelijk vermijdingsgedrag kan het leven ernstig worden beperkt. In ernstige gevallen is het nauwelijks mogelijk om het huis te verlaten of een normaal sociaal en werkzaam leven te leiden.

Mensen met een angststoornis kunnen angstig zijn voor verschillende dingen en situaties. Angststoornissen manifesteren zich op verschillende manieren en kunnen verschillende triggers hebben. Hier is een opsomming van enkele veelvoorkomende angstgerelateerde angsten bij verschillende angststoornissen:

• Paniekstoornis:
• Onverwachte paniekaanvallen
• Plotselinge lichamelijke symptomen (hartkloppingen, zweten, trillen)
• Plaatsen of situaties waarin paniekaanvallen kunnen optreden
• Sociale angststoornis (sociale fobie):
• Beoordeling door anderen
• Openbare spreken
• Interactie met vreemden
• Sociale situaties waarin men wordt bekeken of beoordeeld
• Gegeneraliseerde angststoornis (GAS):
• Algemene zorgen en angst over verschillende aspecten van het leven
• Onzekerheid over de toekomst
• Zorgen maken over gezondheid, financiën, familie, werk, enz.
• Obsessieve-compulsieve stoornis (OCD):
• Obsessieve gedachten (bijv. besmettingsangst, angst om fouten te maken)
• Compulsieve handelingen (bijv. herhaaldelijk handen wassen, controleren, tellen)
• Angst voor de gevolgen van het niet volgen van compulsies
• Posttraumatische stressstoornis (PTSS):
• Herbeleving van traumatische gebeurissen (flashbacks, nachtmerries)
• Vermijding van herinneringen of situaties die verband houden met het trauma
• Overmatige schrikreacties (schrikachtigheid, prikkelbaarheid)
• Specifieke fobie:
• Angst voor specifieke dieren (bijv. spinnen, slangen)
• Angst voor specifieke situaties (bijv. vliegen, hoogtes)
• Angst voor specifieke voorwerpen (bijv. naalden, bloed)

Symptomen

De meest voorkomende symptomen van acute angst zijn:

• hartkloppingen
• kortademigheid
• duizeligheid
• zweten/transpireren
• gevoelens van onwerkelijkheid
• gevoel van verlies van controle
• gevoelloosheid van de huid of een doof gevoel
• beven/trillen
• hyperventilatie (vaak zonder het te beseffen)

Wat helpt bij angst?

De volgende maatregelen kunnen helpen bij angst:

• Als een angstaanval wordt gevoeld, helpt een warm bad, omdat het de zenuwen kalmeert. Door toevoeging van angstremmende oliën, zoals lavendelolie, kan de angst verder worden tegengegaan.
• Maar zelfs lavendelolie die op de slapen wordt aangebracht en een paar minuten ontspanning, kunnen de angstaanval laten verdwijnen wanneer je niet genoeg tijd hebt voor een bad.
• Bij een plotseling begin van de angst, moet je gaan zitten en heel rustig door de buik ademen. Leg je hand op je buik en houd de ingeademde lucht enkele seconden vast en adem dan langzaam uit. Na een paar ademhalingen merk je al een verbetering.
• De directe voorloper van serotonine is -5-Hydroxytryptofaan, ook bekend als oxitriptan, dat algemeen verkrijgbaar is als voedingssupplement. Het helpt angst te voorkomen omdat serotonine actief is in de hersenen en een gevoel van welzijn biedt.
• Positief denken kan angstaanvallen verminderen. Probeer er in alle situaties het beste van te maken.
• Cafeïne moet indien mogelijk worden vermeden, omdat het de symptomen van angst kan verergeren. Drink dus geen koffie of energiedrankjes. Evenzo kun je het beste alcohol vermijden, want door te vluchten in alcoholgebruik kunnen de angsten toenemen.
• Sport maakt endorfinen vrij door beweging van het lichaam. Endorfinen worden ook wel gelukshormonen genoemd. Ze kunnen gevoelens van geluk en euforie veroorzaken en daardoor de angst onderdrukken.
• Vitamine B-complex is verkrijgbaar in capsules. Vitamine B is een natuurlijke stressverlager. Bovendien heeft het lichaam vitamine B6 nodig om serotonine te produceren. Een vitamine B-tekort kan angstgevoelens vergroten of veroorzaken.

Natuurlijk middel tegen angst en paniek

Lavendelolie

Lavendelolie kan helpen tegen angststoornissen, hetgeen is aangetoond in een grootschalig onderzoek door wetenschappers uit Wenen. De anxiolytische werkzaamheid van het oraal toegediende lavendeloliepreparaat Silexan werd onderzocht bij gegeneraliseerde angststoornis in vergelijking met placebo en paroxetine, een antidepressivum dat sinds 1991 internationaal op de markt is. Uit het onderzoek blijkt dat lavendelolie krachtiger is dan paroxetine.[1]

Sint-janskruid

Sint-janskruid werkt als een stemmingsverbeteraar; sterke zenuwprikkels zoals angst, paniek of nervositeit worden afgeschermd. Sint-janskruid heeft het grote voordeel dat het je niet afhankelijk maakt en zeer goed wordt verdragen. Sint-janskruid wordt tevens gebruikt om de stemming te verbeteren bij mensen met lichte tot matige depressieve klachten. Bij lichte tot matige depressies is sint-janskruid-extract minstens zo goed als een synthetische remedie. Het kruid maakt rustiger, meer ontspannen en maakt dat je beter bestand bent tegen dagelijkse stress.

Passiebloem

Passiebloem (Passiflora caerulea) helpt tegen nerveuze rusteloosheid, psychosomatische stoornissen, moeilijk in slaap vallen en angstgevoelens. Passiflora heeft een positief effect op de nerveuze spanning als gevolg van prestatiedruk. De werkzame stoffen in de passiebloem hebben een kalmerende werking en vermindert angst- en paniekgevoelens.

Kava kava

Er wordt wel beweerd dat kava kava de meest effectieve kruidenremedie is voor angststoornissen. Kava is een drank afgeleid van de plant Piper methysticum, een plant uit de familie Piperaceae. Het gebruik van kava om angst, rusteloosheid en slapeloosheid te behandelen is al eeuwenlang in veel culturen aanwezig. De interesse in Kava is erg groot, omdat het een angstremmende werking heeft zonder de mentale prestaties te verminderen. Toch wordt ten zeerste afgeraden om preparaten met kava kava te gebruiken. Sinds 2002 zijn deze middelen verboden in de Europese Unie. Dit in verband met de ernstige gezondheidsrisico’s. Het kan volgens het Voedingscentrum bijvoorbeeld ernstige leverschade veroorzaken en zenuwstoornissen. Er zijn zelfs mensen aan kava kava overleden, zo meldt het Voedingscentrum.[2]

Ginkgo biloba

Ginkgo biloba, speciaal extract EGb 761, is getest op klinische werkzaamheid bij jongere patiënten met angst. Het middel is significant beter dan placebo. Het Ginkgo biloba-extract is veilig en wordt goed verdragen en kan dus nuttig zijn bij mensen met angst.[3]

Andere natuurlijke rustgevende middelen

Valeriaanwortel

Valeriaanwortel wordt binnen de kruidengeneeskunde al vele jaren gebruikt als middel tegen stress, angst, zenuwachtigheid en slaapproblemen. Valeriaanwortel is een natuurlijke remedie tegen angst en paniek. Het heeft ongeveer hetzelfde effect als het anxiolytische medicijn diazepam. Er zijn valeriaancapsules, maar de valeriaanwortel kan ook als thee worden gedronken.

Tryptofaan

Tryptofaan is een aminozuur dat nodig is voor de productie van serotonine in het lichaam, wat een gevoel van welzijn creëert. Dit aminozuur zit voornamelijk in melk. Dat is de reden waarom oma's beproefde kalmeringsmiddel, een warm glas melk, een nuttige remedie tegen angst is.

Hop

Hop kent een lange traditie als kalmerend middel. Een aangename rustgevende thee kan worden gemaakt met 2 theelepels gedroogde hop op een kop kokend water. Hiervan moeten maximaal drie kopjes per dag worden gedronken om van de angst af te komen. Andere verschillende kalmerende theeën, zoals lavendel- of lindethee, helpen tegen angst en onrust.

Noten:

1. Kasper S, Gastpar M, Müller WE, Volz HP, Möller HJ, Schläfke S, Dienel A. Lavender oil preparation Silexan is effective in generalized anxiety disorder--a randomized, double-blind comparison to placebo and paroxetine. Int J Neuropsychopharmacol. 2014 Jun;17(6):859-69. doi: 10.1017/S1461145714000017. Epub 2014 Jan 23.
2. Voedingscentrum. Kava kava. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/kava-kava.aspx (ingezien op 10-8-2019)
3. Woelk H, Arnoldt KH, Kieser M, Hoerr R. Ginkgo biloba special extract EGb 761 in generalized anxiety disorder and adjustment disorder with anxious mood: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Psychiatr Res. 2007 Sep;41(6):472-80. Epub 2006 Jun 30.

Lees verder

• Angst en angststoornissen: vaker bij vrouwen dan bij mannen
• Angst: soorten angst en symptomen, klachten en oorzaken
• Angstaanvallen: symptomen, behandeling en angst stoppen
• Angststoornissen: soorten, symptomen, oorzaken & behandeling
• Paniekaanval: symptomen en oorzaken van een paniekstoornis