Tamme kastanjes: gezondheidsvoordelen, toepassing en effect
In tegenstelling tot de wilde kastanje is de tamme kastanje eetbaar. Tamme kastanje kan je herkennen aan een puntig hoofdje waar een paar draadjes aan zitten. Een warme zak met geroosterde, gezoete of gekarameliseerde kastanjes is een populaire snack op veel kerstmarkten en (ongezoet) zijn ze behoorlijk gezond. De eetbare zaden worden ook wel noten genoemd. Ze komen oorspronkelijk uit Klein-Azië en verspreiden zich vrij snel over heel Europa dankzij de Romeinen. De kastanjebomen, die tot 35 meter hoog zijn, sieren nog steeds veel parken en bossen en produceren hun vruchten in de herfst en winter. Lang voordat aardappelen en maïs in Europa hun intrede deden en het basisvoedsel werden, werd kastanje als onmisbaar voedsel beschouwd. Vooral arme bevolkingsgroepen profiteerden van de kastanjes. Er werd onder meer brood gemaakt van kastanjemeel. Arme burgers konden niet alleen goed overwinteren door de kastanjes, ze haalden ook alle belangrijke voedingsstoffen uit de noten.
Tamme kastanjes
Je kunt tamme kastanjes rauw eten, koken, stoven en poffen. In de middeleeuwen waren tamme kastanjes het enige voedsel voor de arme inwoners van bergdorpen. Een boom kon een persoon goed genoeg voeden voor een heel jaar. Hildegard van Bingen (1098-1179), abdis van een benedictijnenklooster, gebruikte de populaire tamme kastanje voornamelijk vanwege zijn geneeskrachtige werking.
Kenmerken
Groei en bloei
De tamme kastanje (Castanea sativa) is een loofboom uit de napjesdragersfamilie (Fagaceae). De boom wordt 25 tot 35 meter hoog en vertakt zich op relatief lage hoogte. De uitgestrekte kroon heeft dikke takken. De tamme kastanje draagt voor het eerst vanaf het 30e jaar vruchten. Het heeft sterke platte tapwortels met stabiele zijtakken. Hun jonge takken zijn bedekt met een gladde roodbruine bast, die in het latere leven grijszilver wordt. De bladeren van de kastanje ontspruiten begin mei. Een maand later vormen zich mannelijke en vrouwelijke bloemen. De rijpe vruchten vallen in september automatisch uit de boom. Hun groene stekelige bolsters barsten open en geven de rondachtige roodachtig bruine vruchten (noten) vrij.
Oorsprong en verspreiding
De tamme kastanje is inheems in de Kaukasus, een hooggebergte in Eurazië tussen de Zwarte Zee en de Kaspische Zee, waar hij in de prehistorie groeide. Met de triomftocht van het Romeinse rijk bereikte de boom alle delen van de Europese wereld. Sinds de 9e eeuw voor Christus is het in de mediterrane landen geplant vanwege zijn zaden en zijn hout. De tamme kastanje houdt van matig vochtige, losse, zandige, humusrijke en zure grond.
Ingrediënten, effect en toepassing
Veel vitale voedingsstoffen
De tamme kastanje bevat veel vitale voedingsstoffen. Het is veelzijdig: als hele vrucht of als vlokken, extract, bloem, puree, chips, honing en smeersel. Het kan geroosterd worden gegeten en worden verwerkt tot brood of pasta. Gedroogd fruit heeft een zetmeelgehalte van 41%. Het
suikergehalte is 16%, het ruwe
vezelgehalte is 13,8%. Bovendien bevat het 6% aan eiwitten.
Vitaminen en mineralen
De tamme kastanje bevat relatief veel
vitamine A,
C,
vitamine B2,
B3 en andere
B-vitamines,
calcium,
fosfor,
magnesium, zwavel,
kalium, veel essentiële aminozuren, de omega 6-vetzuren linolzuur en linoleenzuur, tannines, flavonoïden en triterpenen. Het gezondheidsbevorderende effect van de zoete kastanjeproducten kende de beroemde non Hildegard van Bingen al. Ze prees vooral de samentrekkende eigenschappen van tamme kastanje, die vooral vervelende
diarree kan verhelpen.
Gezondheidsvoordelen
Tamme kastanje kent de volgende toepassingen en gezondheidsvoordelen:
- diarree
- reumatische aandoeningen
- moeite met concentreren
- spanning en stress
- hoge bloeddruk
- cardiovasculaire aandoeningen
Belang voor de gezondheid
Glutenvrij dieet
De vruchten van de tamme kastanje kunnen goed worden gebruikt door mensen die aan reumatische aandoeningen lijden en het past ook in een glutenvrij dieet. De glutenvrije voedingsmiddelen worden vooral gewaardeerd door personen met coeliakie en mensen met glutengevoeligheid. In tegenstelling tot echte
noten, die erg vetrijk zijn, hebben tamme kastanjes een laag vetgehalte en kunnen daarom worden geconsumeerd als een gezonde snack tussendoor.
Kalium en natrium
Bij regelmatig gebruik versterken de tamme kastanjes de zenuwen, dankzij hun hoge gehalte aan kalium en B-vitamines de zenuwen. Ze verbeteren het concentratievermogen. Ook ben je beter bestand tegen stress en
nervositeit. Bovendien reguleren ze hoge bloeddruk dankzij hun hoge kaliumgehalte. Als antagonist van
natrium zorgt kalium ervoor dat de overmaat aan natrium in het lichaam via de urinewegen wordt uitgescheiden.
Hart en vaten
In samenwerking met de vitamine C, die ook in de noten zit, voorkomt het niet alleen hoge bloeddruk, maar ook
hart- en vaatziekten,
hartritmestoornissen,
beroerte en atherosclerose ofwel
slagaderverkalking. De vitamine C heeft een extra ontstekingsremmend middel, tegen
verkoudheid en
griep. Calcium en fosfor zorgen voor sterke botten en gezonde tanden. Omdat het calcium in de kastanje samen met kalium voorkomt, kan het beter worden opgeslagen in de botten: het kalium bindt calcium in het botweefsel. In deze combinatie heeft het ook spierversterkende en anti-krampende effecten.
Cholesterol
De flavonoïde rutine helpt bij aderproblemen. Het verlaagt ook de te hoge totale
cholesterolwaarde en de LDL-waarde. Vanwege het antioxiderende effect beschermt de tamme kastanje ook tegen vroegtijdige huidveroudering en celbeschadigende effecten van vrije radicalen. Hun lignanen en flavonoïden verminderen het risico op
darm- of
borstkanker.
Maag-darmklachten en slaap
Bovendien verlicht de tamme kastanje ook ongemak in het maag-darmgedeelte zoals
brandend maagzuur, irritatie van de maag en een
opgeblazen gevoel. Hun hoge gehalte aan tryptofaan bevordert een rustige, rustgevende slaap.
Lees verder